Przedstawione w poprzednich artykułach regulacje odnoszące się do ochrony krajobrazu byłyby czymś w rodzaju pobożnych życzeń, gdyby nie było mechanizmów odpowiedzialności prawnej za naruszenie przepisów, których celem jest ochrona krajobrazu i walorów krajobrazowych.

Z tego powodu cykl rozważań na temat prawnej ochrony krajobrazu zakończony zostanie kilkoma odcinkami poświęconymi odpowiedzialności prawnej.

Istota odpowiedzialności prawnej

Według powszechnie akceptowanej definicji autorstwa Wiesława Langa odpowiedzialność prawna polega na ponoszeniu przez podmiot przewidzianych prawem ujemnych konsekwencji za zdarzenia lub stany rzeczy podlegające ujemnej kwalifikacji normatywnej i przypisywalne prawnie określonemu podmiotowi w danym porządku prawnym1. Odnosząc elementy odpowiedzialności do sfery ochrony środowiska, w tym krajobrazu, możemy wyróżnić:

  • podmiot ponoszący odpowiedzialność, którym może być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna bez osobowości prawnej,
  • zdarzenie lub stan rzeczy podlegające ujemnej kwalifikacji normatywnej ? może to być szkoda w środowisku, niebezpieczeństwo powstania takiej szkody albo samo tylko naruszenie wymagań ochrony środowiska,
  • zasadę, według której przypisuje się to zdarzenie lub stan rzeczy podmiotowi ponoszącemu odpowiedzialność ? może nią być zasada winy jako podstawa odpowiedzialności za przestępstwa ...