Najczęstszym i najpoważniejszym zaburzeniem biologicznym procesu oczyszczania ścieków jest tzw. pęcznienie osadu czynnego. Osad spęczniały posiada niedostateczne właściwości sedymentacyjne oraz jest niedostatecznie zagęszczony, co jest wywołane przez nadmierny rozwój organizmów nitkowatych lub zooglealnych1.

Nie jest to rozróżnienie ścisłe, ponieważ obecność bakterii nitkowatych nie wyklucza obecności zooglealnych. Najczęściej występującym problemem są jednak bakterie nitkowate, których masowy rozwój powoduje puchnięcie osadu. Do mikroorganizmów nitkowatych, obok bakterii, zaliczane są również grzyby nitkowate. Należy podkreślić, że nawet jeśli czasami problemy sedymentacyjne są wywołane przez niższe grzyby, to główną przyczyną są jednak bakterie nitkowate1. Nadmierny ich rozwój przerywa kontakt kłaczków z substancjami ściekowymi i w związku z tym procesy biochemiczne zostają zahamowane2. Nitkowate kłaczki w osadnikach wtórnych opadają w taki sposób, że uniemożliwiają utrzymanie odpowiedniego przepływu ścieków w urządzeniach, co powoduje wynoszenie osadu z oczyszczalni.
Bakterie nitkowate są to najczęściej jednokomórkowe organizmy o kształcie kulistym lub pałeczkowatym, rozmnażające się przez podział, po którym jednak nie następuje ich rozdzielenie. Obecnie wyróżnia się ok. 30 różnych rodzajów bakterii, które mogą występować z różną częstotliwością w osadzie czynnym1. Często zdarza się, że w danym osadzie czyn...