Wskutek urbanizacji miasta ulegają znacznym przekształceniom, zaburzającym naturalne funkcjonowanie systemów przyrodniczych. Charakterystyczne dla zabudowy miejskiej uszczelnienie powierzchni powoduje ekstremalny wzrost ilości spływających wód opadowych, przeciążenie kanalizacji, a w konsekwencji ? podtopienia i powodzie. Co więcej, zasoby wody pitnej wciąż się kurczą. Dlatego konieczne są działania, które pozwolą zmierzyć się z tymi wyzwaniami. Zanim jednak zostaną wdrożone programy naprawcze, należy dokonać oceny obecnej sytuacji w kraju. O tych kwestiach debatowano podczas XII edycji konferencji ?Wody opadowe ? aspekty prawne, ekonomiczne i techniczne?. ? Cieszę się, że konferencja dotycząca wód opadowych może odbyć się w Radomiu, jedynym w Polsce mieście, które realizuje projekt LIFE dotyczący zagospodarowania wód opadowych ? zaznaczył podczas otwarcia konferencji Konrad Frysztak, wiceprezydent Radomia.


Miejskie plany adaptacji


Jak wskazywał Piotr Czarnocki z Ministerstwa Środowiska, kluczowe jest opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach (MPA). Takie działania podejmowane są z ramienia Ministerstwa Środowiska. Do końca 2019 r. mają bowiem powstać miejskie plany adaptacji, uwzględniające specyficzne lokalne uwarunkowania geograficzne, społeczne i gospodarcze każdego z miast i, co istotne, zawierające propozycje konkretnych działań chroniących przed skutkami zmian klimatu. Co więcej, zaplanowano szeroką kampanię informacyjno-edukacyjną, która ma podnosić świadomość mieszkańców w zakresie zmian klimatu i adaptacji do ich skutków. Udział w projekcie zadeklarowały 44 miasta (m.in. Bydgoszcz, Elbląg, Gdańsk).


Przygotowania do zmian klimatu


Z kolei w ramach swego wystąpienia dr hab. inż. Paweł Linczar podkreślił konieczność stworzenia atlasu opadowego dla Polski (i Europy), który pozwoli doprecyzować plany zagospodarowania przestrzennego. W tym celu uruchomiono projekt: Polski Atlas Natężeń Deszczów ? PANDa, w dużej mierze finansowany ze środków unijnych. Ma on stanowić źródło informacji o natężeniach deszczów miarodajnych, co pomoże w projektowaniu systemów odprowadzania i retencjonowania wód opadowych w Polsce. Już teraz, na podstawie zgromadzonych w ramach projektu danych, w Bydgoszczy planuje się budowę i przebudowę kanalizacji deszczowej oraz dostosowanie jej do zmian klimatycznych.
Podczas konferencji nie mogło zabraknąć prezentacji dotyczących pomysłu Radomia na świadome i zrównoważone gospodarowanie wodą opadową. ? Pierwszym etapem projektu RadomKlima była ocena podatności miasta na zmiany klimatu. Radom jako pierwszy w kraju już zakończył proces weryfikacji ? stwierdziła dr Iwona Wagner. Istotne było wskazanie potencjału adaptacyjnego dla poszczególnych dzielnic miasta. Szczególnie ważne ? jak dowodziła Wagner ? jest uwzględnienie w planowaniu inwestycyjnym systemu przyrodniczego. Większość działań zaproponowanych dla Radomia opiera się więc na błękitno-zielonej infrastrukturze, a wszystko po to, by obniżyć temperaturę i zniwelować zjawiska suszy czy powodzi.


Zarządzanie wodami opadowymi w mieście


Drugiego dnia spotkania odbyła się sesja przygotowana przez redakcję ?Zieleni Miejskiej?: ?Fokus na zieleń, czyli jak efektywnie zarządzać wodami opadowymi w mieście?. W jej trakcie poruszono takie tematy, jak wady i zalety zielonych dachów, zrównoważone systemy gospodarowania wodą opadową, a także rola roślinności w zwiększeniu stopnia małej retencji czy też możliwości oszczędzania wody w skali mikro i makro. Dzięki tej sesji możliwa była wymiana spostrzeżeń pomiędzy dwiema różnymi, ale zazębiającymi się branżami. W ramach konferencji organizator ? firma Abrys ? przygotował dla uczestników warsztaty ?Nowoczesna koncepcja odwodnienia terenów zurbanizowanych. Zapobieganie skutkom powodzi miejskich ? strategia, koncepcja, realizacja?.

Judyta Więcławska