Pierwszy Promotor Energetyki Odnawialnej
Podczas uroczystej Gali w Teatrze Wielkim w Poznaniu, która odbyła się ramach VIII Międzynarodowego Zjazdu Ekologicznego zorganizowanego przez firmę Abrys (wydawcę miesięczników „Przegląd Komunalny”, „Czysta Energia” i „Recykling” oraz dwumiesięcznika „Wodociągi-Kanalizacja”) 15 listopada br., wśród wielu wręczonych nagród i wyróżnień w dziedzinach związanych z ochroną środowiska, energetyką odnawialną i gospodarką komunalną były dwie redakcyjne.
Nagroda „Przeglądu Komunalnego” Pracy Organicznej w Ochronie Środowiska
Nagroda ta, przyznawana od 2002 r., ma na celu uhonorowanie osiągnięć osób działających na rzecz zrównoważonego rozwoju i propagowania postaw promujących ochronę środowiska, osób, które przyczyniły się do poprawy środowiska w Polsce oraz rozpowszechniają i wdrażają przedsięwzięcia zmierzające do ochrony środowiska w skali ogólnopolskiej. Ubiegłorocznym laureatem nagrody był Czesław Śleziak, minister środowiska w rządzie Leszka Millera.
W tym roku nagrodą tą uhonorowany został ks. prof. dr hab. Stanisław Zięba z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Laureat jest autorem wielu publikacji o tematyce ekologicznej. Stworzył podstawy nowej dyscypliny – ekologii humanistycznej. Pod jego redakcją ukazał się zbiór wzorcowych lekcji religii „Katechezy ekologiczne. Ekologia humanistyczna”, z którego możemy się dowiedzieć, w jakim stopniu troska o środowisko wiąże się z doświadczeniem religijnym, wiarą w zbawienie i chrześcijańską moralnością. Ksiądz przekonuje, że świadomy chrześcijanin powinien zdawać sobie sprawę, że kto lekceważy przyrodę, ten naraża na utratę zdrowia, a nawet śmierć, siebie samego i innych. W latach 90. wraz z zespołem organizował na terenie Zamojszczyzny produkcję zdrowej żywności. Ksiądz profesor jest także organizatorem siedmiu edycji Forum Ekologicznego w Lublinie.
Tytuł Promotora Energetyki Odnawialnej miesięcznika „Czysta Energia”
Inicjatywę przyznania takiego tytułu podjęto w tym roku po raz pierwszy w redakcji miesięcznika we współpracy z konsultantami pisma.
Celem przyznania Tytułu jest uhonorowanie osób działających na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego i propagowania postaw mających wpływ na rozwój energetyki odnawialnej w skali ogólnokrajowej, osób, które przyczyniły się do wdrożeń rozwiązań z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, poprawiających stan środowiska w Polsce, oraz rozpowszechniają i wspierają takie przedsięwzięcia.
Tytułem tym uhonorowano prof. dr. hab. Macieja Nowickiego, prezesa Fundacji EkoFundusz, wręczając mu statuetkę obrazującą bliską laureatowi wizję Zielonej Planety. Fundatorem statuetki jest nowo utworzona Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej.
Zasadnicza działalność zawodowa prof. Macieja Nowickiego nigdy nie była bezpośrednio kierunkowana wyłącznie na promocję energetyki odnawialnej, ale zawsze wywierała znaczący wpływ na inicjowanie i wspieranie rozwoju tego sektora w Polsce. Działo się tak na każdym etapie zawodowego życia prof. Nowickiego – a był pracownikiem naukowym, wysokim urzędnikiem państwowym, twórcą i menedżerem prestiżowej instytucji finansującej projekty ekologiczne, a także fundatorem, założycielem i szefem fundacji wspierającej studentów i absolwentów wyższych uczelni w zdobywaniu najnowszej wiedzy z dziedziny ochrony środowiska.
Swą wiedzę naukową, zdobytą w kraju i za granicą wykorzystywał nie tylko w dydaktyce, ale także dzielił się nią jako ekspert, m.in. w czasie przygotowań i obrad „Okrągłego Stołu” (tzw. podstolik ekologiczny). W latach 1989-1990 najpierw jako wiceminister, a potem jako minister ochrony środowiska w rządach premierów Tadeusza Mazowieckiego i Jana Krzysztofa Bieleckiego, miał okazję do wdrażania i praktycznej weryfikacji swoich nowatorskich koncepcji w obszarze „ochrona środowiska”. Choć stan środowiska w Polsce w tym okresie był katastrofalny, a kolejne rządy musiały skupiać się na bieżących problemach społeczno-gospodarczych i politycznych, przygotowana z inicjatywy prof. Nowickiego pierwsza Polityka Ekologiczna Państwa po raz pierwszy wzywała rząd do aktywnej promocji wykorzystania odnawialnych źródeł energii w ramach niezwykle mu bliskiej idei zrównoważonego rozwoju.
Głęboko przemyślane podejście prof. Nowickiego do zrównoważonego rozwoju i energetyki odnawialnej spowodowało, że przeszedł on bardzo szybko od deklaracji do czynów, od polityki do praktycznych instrumentów jej realizacji. Ideę promocji energetyki odnawialnej zaczął niezwykle konsekwentnie realizować, współtworząc Fundację EkoFundusz, pozyskując niebagatelne środki międzynarodowe na jej działanie i, od momentu jej założenia w 1992 r. aż do chwili obecnej, pełniąc funkcję jej prezesa. Uczynił z EkoFunduszu sztandarową instytucję finansową wspierającą projekty w ochronie środowiska i największą instytucję wspierającą bezpośrednio energetykę odnawialną w Polsce. W latach 1992-2003 EkoFundusz wydatkował łącznie ok. 1075 mln zł na dofinansowanie ok. 1000 projektów i konsekwentnie wspierał niebagatelnymi kwotami (rzędu 30-50 mln zł rocznie) rozwój energetyki odnawialnej jako jednej z sześciu priorytetowych dziedzin działalności Fundacji.
Warto podkreślić, że zagadnienia związane z wykorzystaniem OZE od zawsze były przez prof. M. Nowickiego traktowane priorytetowo i mieściły się w szerszej i konsekwentnej (niezależnie od czasów i koniunktury politycznej) wizji promocji energetyki odnawialnej w Polsce, opartej na najnowszych technologiach małej i średniej skali i na czytelnej filozofii. W tym miejscu warto odwołać się do przykładu z jednej z najważniejszych książek prof. Nowickiego „Problemy ekorozwoju Polski”, w której już w 2001 r. pisał: Jak najszersze wprowadzenie w Polsce stosowania biopaliw powinno być priorytetem rządu i władz regionalnych, a ułatwienia podatkowe (…) powinny stymulować tę działalność, tak korzystną dla wszystkich obywateli.
Słowa te maja swoje konsekwencje – nie sposób nie zauważyć, że kilkaset inwestycji wykorzystania w Polsce biomasy na cele energetyczne nie powstałoby, gdyby nie wsparcie EkoFunduszu i gdyby fundacja kierowana przez profesora, antycypując przyszłe bariery i zagrożenia, już teraz nie realizowała unikalnego programu dopłat do zakładania upraw energetycznych. Fakty te potwierdzają zarówno wizjonerstwo i odpowiedzialność za słowo, jak i wiarygodność prof. Nowickiego jako promotora energetyki odnawialnej w Polsce.
Jego szerokie, pozbawione dogmatyzmu i strategiczne myślenie o OZE odgrywa też niezwykle ważną rolę w publicznej debacie politycznej nt. energetyki odnawialnej w Polsce. Autorytet profesora był wykorzystywany m.in. przy trudnej i nie pozbawionej partykularnych stanowisk dyskusji nad ostatecznym przyjęciem w 2001 r przez Sejm Strategii rozwoju energetyki odnawialnej oraz później w pracach powołanego w 2002 r. przez ministra Czesława Śleziaka Międzyresortowego Zespołu ds. Odnawialnych Źródeł Energii, który podjął prace na rzecz wdrożenia Strategii.
Mówiąc o zasługach prof. Nowickiego dla energetyki odnawialnej oraz o przejrzystości intencji i bezinteresowności działań na rzecz jej rozwoju i promocji, nie sposób przemilczeć jego jeszcze jednej, bardzo osobistej i niezwykle cennej także dla energetyki odnawialnej inicjatywy. Mianowicie prof. Nowicki wykorzystał przyznaną mu przez niemiecką Federalną Fundację Środowiska (DBU) najważniejszą na świecie nagrodę w dziedzinie ochrony środowiska „Deutscher Umweltpreis” do założenia własnej Fundacji wspierającej młodych polskich specjalistów w ochronie środowiska. Znaczna cześć dotychczasowych stypendystów prof. Nowickiego wykorzystuje w praktyce zdobytą w Niemczech wiedzę i wzmacnia sektor energetyki odnawialnej, pracując dla stosunkowo młodych firm i instytucji energetyki odnawialnej w Polsce, które nierzadko napotykają na trudności w dostępie do wyspecjalizowanego zaplecza naukowego i kadrowego.
Profesor Nowicki uzyskał już szereg nagród i wyróżnień, a w uznaniu swoich zasług i kompetencji piastował niezwykle ważne funkcje, także na arenie międzynarodowej. Był m.in. wiceprzewodniczącym Komisji ONZ ds. Ekorozwoju (w latach 1994-1995) oraz doradcą sekretarza generalnego OECD (w 1997 r.).
Sektor energetyki odnawialnej, za pośrednictwem miesięcznika „Czysta Energia”, otrzymał szansę po raz pierwszy przyznawania własnego wyróżnienia Promotor Energetyki Odnawialnej. Trafiło ono w ręce osoby obejmującej wzrokiem energetyki odnawialna w całej złożoności i patrzącej szeroko nie tylko na dzisiejsze problem tego sektora, ale też na tworzenie trwałych podstaw jego przyszłego rozwoju. Osoby mądrej, która łączy ludzi, ale też odważnej i szczerej w sądach, działającej konsekwentnie niezależnie od doraźnych koniunktur. Osoby – autorytetu. Taką opinię w konkluzji na temat wyróżnienia wyraził w słowach skierowanych do redakcji Grzegorz Wiśniewski, dyrektor Europejskiego Centrum Energetyki Odnawialnej, które wspóltworzyło Strategię rozwoju energetyki odnawialnej, przyjętą w sierpniu 2001 r. przez Sejm.
Urszula Wojciechowska
Fot 1. od lewej czwarty – prof. dr hab. Maciej Nowicki, laureat tytułu „Promotor Energetyki Odnawialnej”, , szósty – ks. prof. dr hab. Stanisław Zięba, laureat Nagrody „Przeglądu Komunalnego” Pracy Organicznej w Ochronie Środowiska
Nagroda „Przeglądu Komunalnego” Pracy Organicznej w Ochronie Środowiska
Nagroda ta, przyznawana od 2002 r., ma na celu uhonorowanie osiągnięć osób działających na rzecz zrównoważonego rozwoju i propagowania postaw promujących ochronę środowiska, osób, które przyczyniły się do poprawy środowiska w Polsce oraz rozpowszechniają i wdrażają przedsięwzięcia zmierzające do ochrony środowiska w skali ogólnopolskiej. Ubiegłorocznym laureatem nagrody był Czesław Śleziak, minister środowiska w rządzie Leszka Millera.
W tym roku nagrodą tą uhonorowany został ks. prof. dr hab. Stanisław Zięba z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Laureat jest autorem wielu publikacji o tematyce ekologicznej. Stworzył podstawy nowej dyscypliny – ekologii humanistycznej. Pod jego redakcją ukazał się zbiór wzorcowych lekcji religii „Katechezy ekologiczne. Ekologia humanistyczna”, z którego możemy się dowiedzieć, w jakim stopniu troska o środowisko wiąże się z doświadczeniem religijnym, wiarą w zbawienie i chrześcijańską moralnością. Ksiądz przekonuje, że świadomy chrześcijanin powinien zdawać sobie sprawę, że kto lekceważy przyrodę, ten naraża na utratę zdrowia, a nawet śmierć, siebie samego i innych. W latach 90. wraz z zespołem organizował na terenie Zamojszczyzny produkcję zdrowej żywności. Ksiądz profesor jest także organizatorem siedmiu edycji Forum Ekologicznego w Lublinie.
Fot 2. Przyznany przez miesięcznik Czysta Energia Tytuł Promotor Energetyki Odnawialnej wręczyła laureatowi prof. dr hab. Maciejowi Nowickiemu Urszula Wojciechowska, Redaktor naczelny
Tytuł Promotora Energetyki Odnawialnej miesięcznika „Czysta Energia”
Inicjatywę przyznania takiego tytułu podjęto w tym roku po raz pierwszy w redakcji miesięcznika we współpracy z konsultantami pisma.
Celem przyznania Tytułu jest uhonorowanie osób działających na rzecz zrównoważonego rozwoju energetycznego i propagowania postaw mających wpływ na rozwój energetyki odnawialnej w skali ogólnokrajowej, osób, które przyczyniły się do wdrożeń rozwiązań z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, poprawiających stan środowiska w Polsce, oraz rozpowszechniają i wspierają takie przedsięwzięcia.
Tytułem tym uhonorowano prof. dr. hab. Macieja Nowickiego, prezesa Fundacji EkoFundusz, wręczając mu statuetkę obrazującą bliską laureatowi wizję Zielonej Planety. Fundatorem statuetki jest nowo utworzona Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej.
Zasadnicza działalność zawodowa prof. Macieja Nowickiego nigdy nie była bezpośrednio kierunkowana wyłącznie na promocję energetyki odnawialnej, ale zawsze wywierała znaczący wpływ na inicjowanie i wspieranie rozwoju tego sektora w Polsce. Działo się tak na każdym etapie zawodowego życia prof. Nowickiego – a był pracownikiem naukowym, wysokim urzędnikiem państwowym, twórcą i menedżerem prestiżowej instytucji finansującej projekty ekologiczne, a także fundatorem, założycielem i szefem fundacji wspierającej studentów i absolwentów wyższych uczelni w zdobywaniu najnowszej wiedzy z dziedziny ochrony środowiska.
Swą wiedzę naukową, zdobytą w kraju i za granicą wykorzystywał nie tylko w dydaktyce, ale także dzielił się nią jako ekspert, m.in. w czasie przygotowań i obrad „Okrągłego Stołu” (tzw. podstolik ekologiczny). W latach 1989-1990 najpierw jako wiceminister, a potem jako minister ochrony środowiska w rządach premierów Tadeusza Mazowieckiego i Jana Krzysztofa Bieleckiego, miał okazję do wdrażania i praktycznej weryfikacji swoich nowatorskich koncepcji w obszarze „ochrona środowiska”. Choć stan środowiska w Polsce w tym okresie był katastrofalny, a kolejne rządy musiały skupiać się na bieżących problemach społeczno-gospodarczych i politycznych, przygotowana z inicjatywy prof. Nowickiego pierwsza Polityka Ekologiczna Państwa po raz pierwszy wzywała rząd do aktywnej promocji wykorzystania odnawialnych źródeł energii w ramach niezwykle mu bliskiej idei zrównoważonego rozwoju.
Głęboko przemyślane podejście prof. Nowickiego do zrównoważonego rozwoju i energetyki odnawialnej spowodowało, że przeszedł on bardzo szybko od deklaracji do czynów, od polityki do praktycznych instrumentów jej realizacji. Ideę promocji energetyki odnawialnej zaczął niezwykle konsekwentnie realizować, współtworząc Fundację EkoFundusz, pozyskując niebagatelne środki międzynarodowe na jej działanie i, od momentu jej założenia w 1992 r. aż do chwili obecnej, pełniąc funkcję jej prezesa. Uczynił z EkoFunduszu sztandarową instytucję finansową wspierającą projekty w ochronie środowiska i największą instytucję wspierającą bezpośrednio energetykę odnawialną w Polsce. W latach 1992-2003 EkoFundusz wydatkował łącznie ok. 1075 mln zł na dofinansowanie ok. 1000 projektów i konsekwentnie wspierał niebagatelnymi kwotami (rzędu 30-50 mln zł rocznie) rozwój energetyki odnawialnej jako jednej z sześciu priorytetowych dziedzin działalności Fundacji.
Fot 3. Statuetkę wręczył Maciej Stryjecki, dyrektor generalny Polskiej Izby Gospodarczej Energii Odnawialnej, która była fundatorem statuetki
Warto podkreślić, że zagadnienia związane z wykorzystaniem OZE od zawsze były przez prof. M. Nowickiego traktowane priorytetowo i mieściły się w szerszej i konsekwentnej (niezależnie od czasów i koniunktury politycznej) wizji promocji energetyki odnawialnej w Polsce, opartej na najnowszych technologiach małej i średniej skali i na czytelnej filozofii. W tym miejscu warto odwołać się do przykładu z jednej z najważniejszych książek prof. Nowickiego „Problemy ekorozwoju Polski”, w której już w 2001 r. pisał: Jak najszersze wprowadzenie w Polsce stosowania biopaliw powinno być priorytetem rządu i władz regionalnych, a ułatwienia podatkowe (…) powinny stymulować tę działalność, tak korzystną dla wszystkich obywateli.
Słowa te maja swoje konsekwencje – nie sposób nie zauważyć, że kilkaset inwestycji wykorzystania w Polsce biomasy na cele energetyczne nie powstałoby, gdyby nie wsparcie EkoFunduszu i gdyby fundacja kierowana przez profesora, antycypując przyszłe bariery i zagrożenia, już teraz nie realizowała unikalnego programu dopłat do zakładania upraw energetycznych. Fakty te potwierdzają zarówno wizjonerstwo i odpowiedzialność za słowo, jak i wiarygodność prof. Nowickiego jako promotora energetyki odnawialnej w Polsce.
Jego szerokie, pozbawione dogmatyzmu i strategiczne myślenie o OZE odgrywa też niezwykle ważną rolę w publicznej debacie politycznej nt. energetyki odnawialnej w Polsce. Autorytet profesora był wykorzystywany m.in. przy trudnej i nie pozbawionej partykularnych stanowisk dyskusji nad ostatecznym przyjęciem w 2001 r przez Sejm Strategii rozwoju energetyki odnawialnej oraz później w pracach powołanego w 2002 r. przez ministra Czesława Śleziaka Międzyresortowego Zespołu ds. Odnawialnych Źródeł Energii, który podjął prace na rzecz wdrożenia Strategii.
Mówiąc o zasługach prof. Nowickiego dla energetyki odnawialnej oraz o przejrzystości intencji i bezinteresowności działań na rzecz jej rozwoju i promocji, nie sposób przemilczeć jego jeszcze jednej, bardzo osobistej i niezwykle cennej także dla energetyki odnawialnej inicjatywy. Mianowicie prof. Nowicki wykorzystał przyznaną mu przez niemiecką Federalną Fundację Środowiska (DBU) najważniejszą na świecie nagrodę w dziedzinie ochrony środowiska „Deutscher Umweltpreis” do założenia własnej Fundacji wspierającej młodych polskich specjalistów w ochronie środowiska. Znaczna cześć dotychczasowych stypendystów prof. Nowickiego wykorzystuje w praktyce zdobytą w Niemczech wiedzę i wzmacnia sektor energetyki odnawialnej, pracując dla stosunkowo młodych firm i instytucji energetyki odnawialnej w Polsce, które nierzadko napotykają na trudności w dostępie do wyspecjalizowanego zaplecza naukowego i kadrowego.
Profesor Nowicki uzyskał już szereg nagród i wyróżnień, a w uznaniu swoich zasług i kompetencji piastował niezwykle ważne funkcje, także na arenie międzynarodowej. Był m.in. wiceprzewodniczącym Komisji ONZ ds. Ekorozwoju (w latach 1994-1995) oraz doradcą sekretarza generalnego OECD (w 1997 r.).
Sektor energetyki odnawialnej, za pośrednictwem miesięcznika „Czysta Energia”, otrzymał szansę po raz pierwszy przyznawania własnego wyróżnienia Promotor Energetyki Odnawialnej. Trafiło ono w ręce osoby obejmującej wzrokiem energetyki odnawialna w całej złożoności i patrzącej szeroko nie tylko na dzisiejsze problem tego sektora, ale też na tworzenie trwałych podstaw jego przyszłego rozwoju. Osoby mądrej, która łączy ludzi, ale też odważnej i szczerej w sądach, działającej konsekwentnie niezależnie od doraźnych koniunktur. Osoby – autorytetu. Taką opinię w konkluzji na temat wyróżnienia wyraził w słowach skierowanych do redakcji Grzegorz Wiśniewski, dyrektor Europejskiego Centrum Energetyki Odnawialnej, które wspóltworzyło Strategię rozwoju energetyki odnawialnej, przyjętą w sierpniu 2001 r. przez Sejm.
Urszula Wojciechowska
