Przez dziesięciolecia w planowaniu przestrzennym zieleń miejską traktowano jako uzupełnienie form architektonicznych. Dzisiaj tereny zieleni są uznawane za część przestrzeni urbanistycznej, służącą zaspokajaniu potrzeb mieszkańców oraz wpływającą na atrakcyjność miast. Sprawy zieleni stanowią zadania własne gmin, których efektywna realizacja wymaga przygotowania spójnych strategii rozwoju i zarządzania terenami zieleni.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej w zakresie ładu przestrzennego, ochrony środowiska i przyrody oraz zieleni gminnej i zadrzewień. Ustawa wskazuje wprost, że obowiązkiem rady gminy jest również zakładanie i utrzymywanie w należytym stanie terenów zieleni. Przepisy mają charakter ogólny i jedynie ukierunkowują działania gmin, wskazując, że zieleń stanowi jeden z elementów realizacji potrzeb mieszkańców.

Ogólna dyrektywa zobowiązująca gminy do zarządzania zielenią nie może jednak stanowić samoistnej podstawy podejmowania działań władczych, czyli wpływających na prawa i obowiązki mieszkańców. Obowiązki samorządów zostały skonkretyzowane w odpowiednich ustawach, których przepisy wskazują również konkretne instrumenty realizacji tych zadań w drodze uchwał, decyzji administracyjnych i aktów prawa miejscowego.

Narzędzia realizacji zadań

Władztwo planistyczne gmin to podstawowy instrum...