Wraz z głosowaniem w Komisji Środowiska 15 grudnia ub.r. został zamknięty kolejny rozdział prac nad zmianą dyrektywy o handlu emisjami gazami cieplarnianymi (ETS). Jakie nowe rozwiązania wdrożono?


Podczas prac nad reformą ETS -? systemu handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla w Unii Europejskiej ? poddano pod głosowanie 17 poprawek kompromisowych oraz kilkadziesiat poprawek, które nie zostały włączone do kompromisów.


Decyzje zapadły
Wśród najważniejszych decyzji podjętych przez Komisję Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) znajduje się m.in. podwyższenie do 2.4 (w stosunku do 2.2 proponowanego przez Komisję Europejską) linearnego współczynnika redukcji uprawnień, co, gdyby zostało finalnie uchwalone, oznaczałoby jeszcze szybsze niż w projekcie KE zmniejszanie ilości uprawnień obecnych na rynku, a tym samym podniesienie ich cen. Do 2025 r. obowiązuje wskaźnik redukcji na poziomie 1.75. Podobny skutek może mieć usunięcie z Rezerwy Stabilizacyjnej Rynku (MSR) kolejnych 800 mln uprawnień, co w praktyce oznaczałoby całkowite skasowanie większości uprawnień zdjętych z rynku w procesie backloadingu, które według zmian przyjętych w 2014 r. miały trafić na rynek pod koniec obecnego okresu rozliczeniowego (w latach 2019-2020), a na mocy ostatniej nowelizacji zostały przesunięte do nowo tworzonej MSR.


Zgodnie z ustaleniami szczytu Rady Europejskiej z października 2014 r., utrzymany zostanie przydział darmowych uprawnień dla energetyki w państwach, które w 2013 r. nie przekroczyły 60% PKB UE (art. 10c dyrektywy), oraz przekazanie na ich rzecz kolejnych 2% ogólnej liczby uprawnień do tzw. Funduszu Modernizacyjnego (art. 10d dyrektywy). W ramach tych dwóch mechanizmów będą mogły być finansowane inwestycje w sektorze energetycznym zmierzające do ograniczania emisji gazów cieplarnianych. Niestety, przyjęte zostały reguły uniemożliwiające inwestycje w energetykę węglową (dopuszczalne są tylko inwestycje w źródła, w których emisje nie przekraczają 450 g/kWh) ? w praktyce, według przyjętych przez komisję ENVI zapisów, finansowane mogą być odnawialne źródła energii oraz zaawansowane technologie oparte na spalaniu gazu ziemnego.


Poprawa sytuacji w ciepłownictwie
Pozytywną informacją ? ważną również z punktu widzenia samorządów ? są korzystne rozstrzygnięcia dla ciepłownictwa. Obiekty ciepłownicze objęte dyrektywą będą mogły otrzymywać 30% koniecznych dla ich działania uprawnień, a ilość ta nie będzie corocznie pomniejszana o współczynnik redukcyjny wspomniany powyżej. Ciepłownictwo może również ubiegać się o darmowe uprawnienia przydzielane na mocy art. 10c i d dyrektywy
Szczególną ochroną zostały objęte sektory najbardziej narażone na zjawisko tzw. ucieczki emisji (carbon leakage), czyli hutnictwo oraz przemysł nawozowy czy cementowy.


Rozwiązania przyjęte przez komisję ENVI są ambitne, mogą również zagrozić rozwojowi gałęziom przemysłu o wysokim zużyciu energii. Następnym krokiem będzie głosowanie na sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego, podczas którego posłowie będą mieli możliwość składania dodatkowych poprawek. W tych ramach będziemy się starali poprawić rozwiązania dotyczące art. 10c i d, a także złagodzić stanowisko Parlamentu Europejskiego w kwestii redukcji uprawnień oraz liczby uprawnień usuwanych z Rezerwy Stabilizacyjnej Rynku. Swoje poprawki złoży zapewne również Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE), której rozwiązania w kluczowych miejscach znacząco różnią się od wersji przyjętej przez komisję ENVI. Przyjęta przez całą izbę Parlamentu Europejskiego wersja będzie podstawą do negocjacji z Radą.

Andrzej Grzyb
poseł do Parlamentu Europejskiego