Perła Beskidów – tym mianem określana jest Wisła, miejscowość zlokalizowana wśród wzniesień Beskidu Śląskiego, u źródła największej polskiej rzeki. Właśnie do tego malowniczo położonego miejsca przybyło ok. 150 uczestników IV Konferencji Technicznej pn. „Sieci kanalizacyjne i wodociągowe z tworzyw sztucznych. Tanio i na lata.”

 
Spotkanie zorganizowało Polskie Stowarzyszenie Producentów Rur i Kształtek z Tworzyw Sztucznych (PRiK). Głównym celem dwudniowej konferencji (1-2 grudnia br.) było zaprezentowanie właściwości rur wykonanych z tworzyw polimerowych oraz korzyści płynących ze stosowania tych wyrobów do budowy nowoczesnych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Patronatem naukowym konferencję objęły: Instytut Techniki Budowlanej oraz Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników. Z kolei patronat honorowy sprawowali: minister gospodarki – wicepremier – Waldemar Pawlak oraz Śląski Klaster Wodny. – Mam nadzieję, że ta konferencja dostarczy państwu inspiracji do nowych pomysłów i działań, ale także zaprezentuje to, co dzieje się w branży związanej z tworzywami sztucznymi w sieciach wodociągowych i kanalizacyjnych tak, abyście mogli państwo podejmować swoje biznesowe decyzje w oparciu o rzetelną wiedzę – podkreślił, otwierając cykl wykładów, Jacek Sobkowiak, prezes PRiK. Oprócz wielu wartościowych prelekcji na konferencji zaprezentowano dwa ważne wydawnictwa, zrealizowane dzięki staraniom PRiK-u. Uczestnicy spotkania zapoznali się z treścią publikacji pt. „Rury z tworzyw sztucznych do zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków” autorstwa Larsa-Erica Jansona oraz Katalogu Nakładów Rzeczowych nr 9-20 – „Sieci kanalizacji grawitacyjnej oraz systemy drenarskie z tworzyw sztucznych – nieplastyfikowanego polichlorku winylu (PCV-U), polipropylenu (PP) i polietylenu (PE)”.
 
Ponadczasowe instalacje
 
W tematykę doboru odpowiednich rozwiązań materiałowych do budowy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych w Polsce wprowadził uczestników prof. Marian Kwietniewski (Politechnika Warszawska). Przedstawił on strukturę materiałową sieci wod-kan, w której nadal dominują tradycyjne materiały, takie jak żeliwo szare i stal (w wodociągach) oraz kamionka, beton i żelbet (w kanalizacji). Podkreślił, że wskutek bogatej oferty rozwiązań materiałowych przeznaczonych do budowy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych konieczne jest opracowanie zasad doboru tych rozwiązań. Metodyka powinna bazować na solidnej wiedzy i doświadczeniach eksploatacyjnych, a niezbędnymi jej elementami są odpowiednie kryteria oraz procedura doboru.
W wielu przypadkach miarą trwałości rurociągów wykonanych z różnych materiałów jest ich awaryjność. Doktor Krzysztof Bortel (Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu) przytoczył wyniki analiz zagranicznych instytucji badawczych, które wskazują, iż najmniejszą awaryjnością charakteryzują się instalacje wykonane z polietylenu (PE). Podkreślił również, że przeprowadzone dotychczas badania podstawowych materiałów polimerowych (PE, PVC oraz PP), stosowanych w produkcji rur wykorzystywanych w instalacjach ciśnieniowych i bezciśnieniowych, jak również długoletnie doświadczenia z eksploatacji sieci wykonanych z tych materiałów, wskazują na ich co najmniej 100-letnią niezawodność. Jednak warunkiem trwałości i funkcjonalności jest ich właściwe zastosowanie, prawidłowe wykonanie instalacji, jak również monitorowanie systemu w trakcie eksploatacji.
Burzliwą dyskusję wywołało wystąpienie Jana Psiuka, przedstawiciela Wodociągów Katowickich. Zaprezentował on swoje doświadczenia eksploatacyjne ze stosowania instalacji wod-kan wykonanej z tworzyw sztucznych. Przedstawił zarówno korzyści płynące z zastosowania tego typu materiałów, jak i problemy występujące podczas procesu inwestycyjnego.
 
Wymiana poglądów
 
W branży związanej z projektowaniem i budową systemów kanalizacyjnych wyrażane są sprzeczne poglądy na temat doboru kształtek do określonej klasy rur. Problem ten poruszył Bogdan Majka (przedsiębiorstwo Barbara Kaczmarek), który przedstawił zapisy norm i wyniki przeprowadzonych badań, pozwalających na jednoznaczną weryfikację w zakresie doboru odpowiedniego rodzaju kształtek do stosowanych rur.
Na przestrzeni ostatnich lat wielokrotnie podejmowano próby opracowania skutecznej i jednolitej metody obliczeń wytrzymałościowych, przydatnej w projektowaniu przewodów z tworzyw sztucznych. Takim narzędziem może stać się oprogramowanie TEPPFA, stworzone w celu ułatwienia obliczeń konstrukcyjnych przewodów układanych w gruncie. Zalety stosowania tego programu przedstawił Adam Kot (Pipelife Polska).
Wpływ wykorzystania tworzyw termoplastycznych (PCV-U, PE i PP) w systemach kanalizacyjnych na procesy projektowania, wykonawstwa i eksploatacji omówiła Mariola Błajet (Wavin Metalplast-Buk). Wyjaśniła ona różne aspekty techniczne, w ramach eliminacji najczęściej występujących w sieciach kanalizacyjnych problemów użytkowych. Porównała również wybrane zagadnienia dotyczące stosowania systemów kanalizacyjnych z tworzyw sztucznych z materiałami tradycyjnymi.
Natomiast analizę porównawczą tych materiałów pod względem ekonomicznym przedstawił Piotr Mikołajczak z firmy Poliplast.
Konferencja stała się platformą wymiany poglądów i doświadczeń pomiędzy licznie zgromadzonymi przedstawicielami zakładów wodociągowych, biur projektowych, reprezentantami świata nauki oraz firm działających w branży. Wśród uczestników zabrakło, niestety, trzech gości z zagranicy, którym przylot do Polski uniemożliwiły obfite opady śniegu. Organizatorzy stanęli na wysokości zadania, reorganizując program wykładów, dzięki czemu czas przeznaczony na prelekcje został w pełni wykorzystany. Pesymistyczne nastroje wywołane niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi skutecznie rozwiał występ znanego artysty kabaretowego, który uświetnił uroczystą kolację, wieńczącą pierwszy dzień konferencji. Duże zainteresowanie tematyką spotkania sprawiło, że tegoroczna edycja stała się najliczniejszą z dotychczas organizowanych przez PRiK. Należy mieć nadzieję, że w związku z coraz częstszym stosowaniem materiałów z tworzyw sztucznych tendencja wzrostowa zostanie zachowana i w przyszłym roku specjaliści spotkają się w jeszcze większym gronie.
 
Martyna Matuszczak