Wrocławskie inwestycje współfinansowane ze środków UE
Działania programu FS/ISPA we Wrocławiu zostały rozpoczęte cztery lata temu i już teraz można odczuć pierwsze korzyści z jego realizacji. Program ISPA to istniejący od 1999 roku fundusz Unii Europejskiej, którego celem jest ujednolicenie rozwoju infrastruktury technicznej w państwach ubiegających się o członkostwo w UE w zakresie transportu i ochrony środowiska.
Obszary do realizacji zadań w ramach projektu “Poprawa jakości wody we Wrocławiu”
Wrocław od początku powstania Funduszu ISPA zabiegał o dofinansowanie Projektu „Poprawa jakości wody we Wrocławiu” oraz Projektu „Program gospodarki odpadami komunalnymi dla Wrocławia”. W październiku 2000 Komitet Zarządzający Funduszu ISPA zaakceptował oba projekty, wiosną 2001 roku Komisja Europejska podpisała z rządem RP memorandum na ich finansowanie. Z dniem wejścia Polski do UE Fundusz Spójności zastąpił Fundusz ISPA, ustanowiony przez Radę Unii Europejskiej dla państw kandydujących, który przejął wszystkie zobowiązania płatnicze swojego poprzednika.
Poprawa jakości wody
Przedsięwzięcia realizowane w ramach Projektu poprawy jakości wody to między innymi modernizacja Zakładu Produkcji Wody „Na Grobli”, budowa kolektorów ściekowych, budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej, przebudowa starej sieci wodociągowej z odtworzeniem i modernizacją dróg oraz ich oświetlenia na ponad 200 ulicach w 11 osiedlach.
Zrealizowano już budowę głównych kolektorów: Bystrzyca i Ślęza, co pozwala na przyłączenie do kanalizacji osiedli z południowej i zachodniej części miasta, w tym m.in. osiedla Muchobór, na którym na początku grudnia br. zakończono rozbudowę sieci kanalizacyjnej.
Jeszcze w tym roku zakończona zostanie modernizacja Zakładu Produkcji Wody „Na Grobli”, który podczas powodzi w 1997 roku był zniszczony i wyłączony z eksploatacji. Jego przebudowa była konieczna, by produkowana tam woda pitna spełniała wymogi dyrektyw unijnych.
Korzyści wynikające z realizacji Projektu to przede wszystkim: ochrona zdrowia, dzięki możliwości doprowadzenia wody do picia spełniającej normy unijne, przyłączenie terenów do tej pory nieskanalizowanych do sieci, poprawa infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej dla gospodarstw domowych, wyeliminowanie wycieku fekalii do wód podziemnych i cieków wodnych, poprawa jakości wód rzek Ślęzy i Bystrzycy w ich dolnych odcinkach oraz rzeki Odry pomiędzy Wrocławiem a ujściem do Bałtyku, korzyści w dziedzinie turystyki i rekreacji dzięki poprawie jakości wód rzecznych.
Dalsze działania, związane z programem wodno–ściekowym (faza II), to prace prowadzone przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji nad Projektem „Rozwiązanie gospodarki wodno-ściekowej we Wrocławiu”, który stanowi kontynuację inwestycji współfinansowanej z Funduszu Spójności/ISPA. W drugiej fazie projektu rozbudowany zostanie układ kanalizacji sanitarnej i deszczowej oraz system wodociągowy wraz z odbudową nawierzchni dróg, chodników i instalacją oświetlenia ulicznego na terenie osiedla Strachocin – Wojnów we Wrocławiu. Projekt zakłada także rozbudowę i modernizację układu doprowadzania wszystkich ścieków we Wrocławiu do Oczyszczalni Janówek, jej modernizację, oraz renowację i modernizację wrocławskich wodociągów magistralnych.
Gospodarka Odpadami
Projekt pod nazwą: „Program gospodarki odpadami komunalnymi dla Wrocławia” obejmuje głównie rekultywację składowiska odpadów Maślice, które położone jest w bliskiej odległości od osiedla domków jednorodzinnych. Realizacja tego zadania wyeliminuje uciążliwości dla mieszkańców: przykre zapachy, zanieczyszczenie metanem i bakteriologiczne. Znacznemu obniżeniu ulegnie także zanieczyszczenie wód powierzchniowych i gruntowych.
Aby znaleźć długofalowe rozwiązanie problemów związanych z odpadami stałymi miasta, prowadzone są prace nad II fazą Projektu, która docelowo ma obejmować: budowę docelowego składowiska odpadów dla Wrocławia, usytuowanego poza terenem miejskim, budowę systemu transportu odpadów z miasta na nowe składowisko oraz przygotowanie programu rozwoju instytucjonalnego gospodarki odpadami. Planowany termin zakończenia prac, związanych z przygotowaniem II fazy, to marzec 2006 r. W realizacji II fazy uczestniczyć będą partnerzy gospodarczy Wrocławia.
Regionalny Program Rozwoju Środowiska (GRDP)
Pomysł stworzenia GRDP – co znaczy ‘Greening Regional Development Programmes’ – zrodził się z inicjatywy kilku partnerów, którzy spotkali się na konferencji w marcu 2003 roku. Dyskutowali oni na temat doświadczenia w integrowaniu środowiska z programami finansowanymi przez program Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej i podjęli decyzję rozwinięcia projektu sieci, który umożliwiłby szersze podzielenie się tym doświadczeniem.
Doświadczenie to będzie wykorzystane przy szukaniu jak najlepszego sposobu umieszczenia środowiska w centrum regionalnych programów rozwoju ekonomicznego, tak by pomóc w osiągnięciu zrównoważonego rozwoju. Projekt GRDP jest finansowany przez program INTERREG IIIC oraz przez partnerów projektu. INTERREG IIIC jest programem Funduszy Strukturalnych, popierającym współpracę interregionalną. Jego ogólnym celem jest wzmocnienie kohezji ekonomicznej i socjalnej w całej UE poprzez zwiększenie skuteczności istniejących polityk i narzędzi rozwoju regionalnego.
W latach 2002-2008 ogólny budżet Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF: European Regional Development Fund) przeznaczony na kofinansowanie działań INTERREG IIIC wynosi 315,4 miliona EUR. Instytucje państwowe na szczeblu lokalnym i regionalnym w skali europejskiej oraz kraje wstępujące mają dostęp do tego finansowania, aby współuczestniczyć i wymieniać doświadczenia w rozwoju regionalnym. Czas trwania projektu będzie wynosił trzy lata (poł. 2004-poł. 2007 r.) i liczy 16 partnerów oraz 20 współdziałających organizacji z dziewięciu państw. Czterech partnerów pochodzi z nowych państw członkowskich: Węgier, Malty i Polski. Polskę reprezentuje Wydział Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miejskiego Wrocławia. Ponadto partnerzy wywodzą się z Wielkiej Brytanii, Włoch, Hiszpanii, Grecji i Austrii.
Zrzeszone organizacje, chwilowo nie będące pełnoprawnymi partnerami, mogą uczestniczyć w seminariach i sympozjach GRDP oraz wnosić do nich swój wkład.
Greening Regional Developmemt Programmes dąży do zdobycia doświadczenia z programów Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności, jak też z innych działalności regionalnego rozwoju ekonomicznego. Pomoże to rozwinąć wspólną metodologię europejską, w celu efektywnej integracji aspektów środowiskowych z bieżącymi i przyszłymi programami rozwoju regionalnego.
Dzieląc się najlepszymi sposobami i doświadczeniami, partnerzy projektu mają nadzieję polepszyć wiedzę o integracji środowiskowej w kontekście Funduszy Strukturalnych i Spójności oraz innych programów rozwoju ekonomicznego, a także rozpowszechnić najlepsze sposoby w regionach partnerskich, jak również poza nimi.
Deklaracja partnerów
W ramach realizacji projektu GRDP partnerzy przygotowali deklarację skierowaną do instytucji UE, rządów krajów UE, władz zarządzających i organizacji reprezentujących interesy ochrony środowiska. Sygnalizuje ona niepokojące kwestie, które zostały stwierdzone w trakcie realizacji GRDP oraz proponuje ich rozwiązania.
Autorzy deklaracji oczekują większego poparcia ze strony Parlamentu Europejskiego, Rady Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej dla środowiska w Polityce Regionalnej i w innych dziedzinach polityki Wspólnoty. Wśród wielu środków, takie wsparcie może być udzielone poprzez wyraźne uznanie priorytetów środowiskowych w prawie Wspólnoty oraz przez udzielenie poparcia dla zinstytucjonalizowania roli władz i partnerów środowiskowych na wszystkich szczeblach władzy.
Praktycznie na żadnym szczeblu władzy nie ma jasnego zrozumienia, co kryje się pod definicją integracja środowiskowa. Partnerzy projektu zgadzają się, że integracja środowiskowa oznacza, że aspekty ochrony środowiska powinny być uwzględnione na każdym etapie programu, to znaczy jego opracowania, realizacji i oceny. Ponadto projekty wspierane przez Fundusze Wspólnotowe powinny przynosić korzyści środowiskowe oraz nie mogą negatywnie oddziaływać na środowisko.
Ważne jest, by cele środowiskowe zostały uwzględnione w możliwie najwcześniejszym etapie opracowania programów operacyjnych i innych programów regionalnych. Kraje członkowskie powinny być zachęcone do dzielenia się dobrymi metodami i wykorzystania ich w prognozach oddziaływania na środowisko (ang. Strategic Environment Assessment) dla Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (ang. National Strategic Reference Frameworks.).
Zdaniem partnerów GRDP instytucje zarządzające powinny ustanowić mechanizm współpracy z instytucjami ochrony środowiska w zakresie integracji środowiskowej. Instytucje zarządzające i ochrony środowiska muszą zadbać, by mechanizm ten zawierał szczegółowe uzgodnienia, umożliwiające wyznaczenie odpowiedniego personelu i środków finansowych (na przykład wykorzystanie środków przeznaczonych na pomoc techniczną).
Małgorzata Rogalska
FS/ISPA
Dorota Wilusz
RPRŚ
Obszary do realizacji zadań w ramach projektu “Poprawa jakości wody we Wrocławiu”
Wrocław od początku powstania Funduszu ISPA zabiegał o dofinansowanie Projektu „Poprawa jakości wody we Wrocławiu” oraz Projektu „Program gospodarki odpadami komunalnymi dla Wrocławia”. W październiku 2000 Komitet Zarządzający Funduszu ISPA zaakceptował oba projekty, wiosną 2001 roku Komisja Europejska podpisała z rządem RP memorandum na ich finansowanie. Z dniem wejścia Polski do UE Fundusz Spójności zastąpił Fundusz ISPA, ustanowiony przez Radę Unii Europejskiej dla państw kandydujących, który przejął wszystkie zobowiązania płatnicze swojego poprzednika.
Poprawa jakości wody
Przedsięwzięcia realizowane w ramach Projektu poprawy jakości wody to między innymi modernizacja Zakładu Produkcji Wody „Na Grobli”, budowa kolektorów ściekowych, budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej, przebudowa starej sieci wodociągowej z odtworzeniem i modernizacją dróg oraz ich oświetlenia na ponad 200 ulicach w 11 osiedlach.
Zrealizowano już budowę głównych kolektorów: Bystrzyca i Ślęza, co pozwala na przyłączenie do kanalizacji osiedli z południowej i zachodniej części miasta, w tym m.in. osiedla Muchobór, na którym na początku grudnia br. zakończono rozbudowę sieci kanalizacyjnej.
Jeszcze w tym roku zakończona zostanie modernizacja Zakładu Produkcji Wody „Na Grobli”, który podczas powodzi w 1997 roku był zniszczony i wyłączony z eksploatacji. Jego przebudowa była konieczna, by produkowana tam woda pitna spełniała wymogi dyrektyw unijnych.
Korzyści wynikające z realizacji Projektu to przede wszystkim: ochrona zdrowia, dzięki możliwości doprowadzenia wody do picia spełniającej normy unijne, przyłączenie terenów do tej pory nieskanalizowanych do sieci, poprawa infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej dla gospodarstw domowych, wyeliminowanie wycieku fekalii do wód podziemnych i cieków wodnych, poprawa jakości wód rzek Ślęzy i Bystrzycy w ich dolnych odcinkach oraz rzeki Odry pomiędzy Wrocławiem a ujściem do Bałtyku, korzyści w dziedzinie turystyki i rekreacji dzięki poprawie jakości wód rzecznych.
Dalsze działania, związane z programem wodno–ściekowym (faza II), to prace prowadzone przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji nad Projektem „Rozwiązanie gospodarki wodno-ściekowej we Wrocławiu”, który stanowi kontynuację inwestycji współfinansowanej z Funduszu Spójności/ISPA. W drugiej fazie projektu rozbudowany zostanie układ kanalizacji sanitarnej i deszczowej oraz system wodociągowy wraz z odbudową nawierzchni dróg, chodników i instalacją oświetlenia ulicznego na terenie osiedla Strachocin – Wojnów we Wrocławiu. Projekt zakłada także rozbudowę i modernizację układu doprowadzania wszystkich ścieków we Wrocławiu do Oczyszczalni Janówek, jej modernizację, oraz renowację i modernizację wrocławskich wodociągów magistralnych.
Sładowisko odpadów Maślice przed realizacją
Gospodarka Odpadami
Projekt pod nazwą: „Program gospodarki odpadami komunalnymi dla Wrocławia” obejmuje głównie rekultywację składowiska odpadów Maślice, które położone jest w bliskiej odległości od osiedla domków jednorodzinnych. Realizacja tego zadania wyeliminuje uciążliwości dla mieszkańców: przykre zapachy, zanieczyszczenie metanem i bakteriologiczne. Znacznemu obniżeniu ulegnie także zanieczyszczenie wód powierzchniowych i gruntowych.
Aby znaleźć długofalowe rozwiązanie problemów związanych z odpadami stałymi miasta, prowadzone są prace nad II fazą Projektu, która docelowo ma obejmować: budowę docelowego składowiska odpadów dla Wrocławia, usytuowanego poza terenem miejskim, budowę systemu transportu odpadów z miasta na nowe składowisko oraz przygotowanie programu rozwoju instytucjonalnego gospodarki odpadami. Planowany termin zakończenia prac, związanych z przygotowaniem II fazy, to marzec 2006 r. W realizacji II fazy uczestniczyć będą partnerzy gospodarczy Wrocławia.
po realizacji
Regionalny Program Rozwoju Środowiska (GRDP)
Pomysł stworzenia GRDP – co znaczy ‘Greening Regional Development Programmes’ – zrodził się z inicjatywy kilku partnerów, którzy spotkali się na konferencji w marcu 2003 roku. Dyskutowali oni na temat doświadczenia w integrowaniu środowiska z programami finansowanymi przez program Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej i podjęli decyzję rozwinięcia projektu sieci, który umożliwiłby szersze podzielenie się tym doświadczeniem.
Doświadczenie to będzie wykorzystane przy szukaniu jak najlepszego sposobu umieszczenia środowiska w centrum regionalnych programów rozwoju ekonomicznego, tak by pomóc w osiągnięciu zrównoważonego rozwoju. Projekt GRDP jest finansowany przez program INTERREG IIIC oraz przez partnerów projektu. INTERREG IIIC jest programem Funduszy Strukturalnych, popierającym współpracę interregionalną. Jego ogólnym celem jest wzmocnienie kohezji ekonomicznej i socjalnej w całej UE poprzez zwiększenie skuteczności istniejących polityk i narzędzi rozwoju regionalnego.
W latach 2002-2008 ogólny budżet Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF: European Regional Development Fund) przeznaczony na kofinansowanie działań INTERREG IIIC wynosi 315,4 miliona EUR. Instytucje państwowe na szczeblu lokalnym i regionalnym w skali europejskiej oraz kraje wstępujące mają dostęp do tego finansowania, aby współuczestniczyć i wymieniać doświadczenia w rozwoju regionalnym. Czas trwania projektu będzie wynosił trzy lata (poł. 2004-poł. 2007 r.) i liczy 16 partnerów oraz 20 współdziałających organizacji z dziewięciu państw. Czterech partnerów pochodzi z nowych państw członkowskich: Węgier, Malty i Polski. Polskę reprezentuje Wydział Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miejskiego Wrocławia. Ponadto partnerzy wywodzą się z Wielkiej Brytanii, Włoch, Hiszpanii, Grecji i Austrii.
Zrzeszone organizacje, chwilowo nie będące pełnoprawnymi partnerami, mogą uczestniczyć w seminariach i sympozjach GRDP oraz wnosić do nich swój wkład.
Greening Regional Developmemt Programmes dąży do zdobycia doświadczenia z programów Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności, jak też z innych działalności regionalnego rozwoju ekonomicznego. Pomoże to rozwinąć wspólną metodologię europejską, w celu efektywnej integracji aspektów środowiskowych z bieżącymi i przyszłymi programami rozwoju regionalnego.
Dzieląc się najlepszymi sposobami i doświadczeniami, partnerzy projektu mają nadzieję polepszyć wiedzę o integracji środowiskowej w kontekście Funduszy Strukturalnych i Spójności oraz innych programów rozwoju ekonomicznego, a także rozpowszechnić najlepsze sposoby w regionach partnerskich, jak również poza nimi.
Deklaracja partnerów
W ramach realizacji projektu GRDP partnerzy przygotowali deklarację skierowaną do instytucji UE, rządów krajów UE, władz zarządzających i organizacji reprezentujących interesy ochrony środowiska. Sygnalizuje ona niepokojące kwestie, które zostały stwierdzone w trakcie realizacji GRDP oraz proponuje ich rozwiązania.
Autorzy deklaracji oczekują większego poparcia ze strony Parlamentu Europejskiego, Rady Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej dla środowiska w Polityce Regionalnej i w innych dziedzinach polityki Wspólnoty. Wśród wielu środków, takie wsparcie może być udzielone poprzez wyraźne uznanie priorytetów środowiskowych w prawie Wspólnoty oraz przez udzielenie poparcia dla zinstytucjonalizowania roli władz i partnerów środowiskowych na wszystkich szczeblach władzy.
Praktycznie na żadnym szczeblu władzy nie ma jasnego zrozumienia, co kryje się pod definicją integracja środowiskowa. Partnerzy projektu zgadzają się, że integracja środowiskowa oznacza, że aspekty ochrony środowiska powinny być uwzględnione na każdym etapie programu, to znaczy jego opracowania, realizacji i oceny. Ponadto projekty wspierane przez Fundusze Wspólnotowe powinny przynosić korzyści środowiskowe oraz nie mogą negatywnie oddziaływać na środowisko.
Ważne jest, by cele środowiskowe zostały uwzględnione w możliwie najwcześniejszym etapie opracowania programów operacyjnych i innych programów regionalnych. Kraje członkowskie powinny być zachęcone do dzielenia się dobrymi metodami i wykorzystania ich w prognozach oddziaływania na środowisko (ang. Strategic Environment Assessment) dla Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (ang. National Strategic Reference Frameworks.).
Zdaniem partnerów GRDP instytucje zarządzające powinny ustanowić mechanizm współpracy z instytucjami ochrony środowiska w zakresie integracji środowiskowej. Instytucje zarządzające i ochrony środowiska muszą zadbać, by mechanizm ten zawierał szczegółowe uzgodnienia, umożliwiające wyznaczenie odpowiedniego personelu i środków finansowych (na przykład wykorzystanie środków przeznaczonych na pomoc techniczną).
Małgorzata Rogalska
FS/ISPA
Dorota Wilusz
RPRŚ
