Wydarzenia

Węgiel a gospodarka niskoemisyjna 

 

O szansach na niskoemisyjną, innowacyjną, efektywnie wykorzystującą zasoby gospodarkę dyskutowano podczas konferencji Koalicji Klimatycznej „Polska 2050 – węgiel a gospodarka niskoemisyjna”, 14 lutego 2013 r. w Warszawie.

Spotkanie rozpoczęły prezentacje scenariuszy transformacji niskoemisyjnej. Pierwszą z nich, pt. „Niskoemisyjna Polska 2050”, przedstawił dr Maciej Bukowski z Instytutu Badań Strukturalnych, skupiając się na kosztach i korzyściach, jakie zapewnia wybór różnych dróg do zmniejszenia emisyjności polskiej gospodarki. Następnie Tomasz Terlecki z Europejskiej Fundacji Klimatycznej przytoczył opinie ekspertów firmy McKinsey, dotyczące potencjału redukcji emisji w polskiej gospodarce oraz makroekonomicznych efektów jego wykorzystania. Dyskusję podczas pierwszego panelu rozpoczął Zbigniew Kamieński z Ministerstwa Gospodarki, podkreślając, iż rząd nie ma wątpliwości, że istnieje potrzeba reformowania polskiej gospodarki w kierunku niskoemisyjnym, jednak nasz kraj nie może powielać błędów innych państw Unii Europejskiej. Przemysław Kalinka z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego zapewnił, iż w nowej perspektywie finansowej dużą wagę przywiązano do obniżenia emisji. Wacław Czerkawski, wiceprzewodniczący Związku Zawodowego Górników, stwierdził, że węgiel jest dla Polski szansą, a nie zagrożeniem. Dariusz Szwed, polityk i ekspert Zielonego Instytutu, zauważył, iż państwo polskie nie powinno przeszkadzać w rozwoju odnawialnych źródeł, bo to szansa na tańszą energię oraz na nowe miejsca pracy. Zgadzając się z nim, Irena Pichola z PwC Polska zaznaczyła jednocześnie, iż powinniśmy poważnie podejść do kwestii wyczerpywania się zasobów.

Drugi panel rozpoczął dr Michał Wilczyński, były główny geolog kraju, który zaznaczył, że wysoki poziom szkodliwych emisji i kurczące się zasoby czynią węgiel paliwem bez przyszłości. Prezentację na temat kosztów zewnętrznych wydobycia i spalania węgla przedstawił Iwo Łoś, koordynator Kampanii Klimat i Energia w Greenpeace Polska. – Szacuje się, że połowa kosztów zewnętrznych dotyczy kwestii zdrowotnych i dotyka całości społeczeństwa – stwierdził. Wystąpienia dr Pauliny Miśkiewicz, dyrektor Biura Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce, oraz dr. hab. Michała Krzyżanowskiego, byłego dyrektora Centrum WHO w Bonn, dotyczyły wpływu energetyki węglowej na zdrowie. Dyskusję rozpoczął prof. dr hab. Tomasz Żylicz z Warszawskiego Ośrodka Ekonomii Ekologicznej, który stwierdził, że perspektywa niskoemisyjnej gospodarki jest atrakcyjna, ale europejska polityka klimatyczna okazuje się nieskuteczna. Doktor hab. n. med. Renata Złotkowska ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego mówiła o sytuacjach, kiedy w efekcie smogu normy dopuszczalnych stężeń substancji szkodliwych zostają przekroczone o 800-1000%, w związku z czym notuje się większą ilość osób hospitalizowanych, w tym dzieci. – Nie maleje także zachorowalność na pylicę, czyli chorobę zawodową górników – dodała. Zdaniem Złotkowskiej, konieczne jest systematyczne podnoszenie świadomości ekologicznej.

 

 

---

 

W auli Wydziału Elektrycznego Politechniki Białostockiej 31 stycznia br. odbyła się konferencja pt. „Energia odnawialna szansą rozwoju województwa podlaskiego”, zorganizowana przez Podlaską Fundację Rozwoju Regionalnego, Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Politechnikę Białostocka i niemiecką Fundację EuroNatur.

W spotkaniu uczestniczyło ok. 300 osób, w tym przedstawiciele władz wojewódzkich i samorządowych – Wojciech Dzierżgowski, wicewojewoda podlaski, Walenty Korycki, wicemarszałek województwa podlaskiego, Friedemann Kraft, ambasador Niemiec, oraz prof. Lech Dzienis, rektor Politechniki Białostockiej.

Celem konferencji była promocja odnawialnych źródeł energii oraz podniesienie świadomości przedsiębiorców, władz lokalnych i mieszkańców woj. podlaskiego w zakresie możliwości szerszego wykorzystywania tego rodzaju rozwiązań.

Moderatorami i prelegentami dwóch sesji programowych byli: Andrzej Parafiniuk, prezes Podlaskiej Fundacji Rozwoju Regionalnego, i Daniel Górski, dyrektor Departamentu Zarządzania RPO Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego. Wykłady i prezentacje prowadzili prof. Maciej Nowicki, były minister środowiska, Grzegorz Wiśniewski, prezes Zarządu Instytutu Energetyki Odnawialnej w Warszawie i zaproszeni goście z Niemiec (Bawaria), którym przewodniczył Lutz Ribe z Fundacji EuroNatur.

Tematami prelekcji w pierwszym dniu były regionalna polityka energetyczna oraz dylematy polskiej polityki energetycznej XXI w., a także rozwój OZE w Polsce i woj. podlaskim. Prezentacje dotyczyły polityki energetycznej i klimatycznej UE oraz jej znaczenia dla regionów i ich obywateli. Ponadto przeanalizowano zagadnienie energii odnawialnej jako kluczowej inwestycji dla rozwoju obszarów wiejskich, co wynika z założeń strategii Bawarii. Zaprezentowano również projekt Effelter – wieś energetycznie niezależna – jak mieszkańcy z odbiorców stali się producentami energii.

W drugim dniu konferencji poruszono tematykę samowystarczalności energetycznej regionów na przykładzie Bawarii. Przedstawiono zagrożenia, wyzwania i szanse. Podkreślono, na co należy zwracać uwagę przed rozpoczęciem budowy biogazowni rolniczych oraz pozostałych inwestycji OZE. Zwieńczeniem konferencji była ciekawa i dobrze przygotowana prezentacja pt. „Energetyka odnawialna jako część Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego do roku 2020”.

Spotkanie stanowiło również okazję do merytorycznych, interesujących prelekcji i dyskusji z polskimi oraz niemieckimi specjalistami z dziedziny energii odnawialnej. Nawiązywano także współpracę w zakresie wymiany doświadczeń pomiędzy niemieckimi a polskimi naukowcami w zakresie źródeł odnawialnych. Polscy eksperci mogli zapoznać się ze sprawdzonymi rozwiązaniami z rynku niemieckiego, jak również z działaniami ukierunkowanymi na rozwój energii odnawialnej oraz na czerpanie płynących z tego korzyści dla regionu. Przedsięwzięcie to może stworzyć impuls do zwiększenia potencjału energii odnawialnej na bazie wymiany doświadczeń i wiedzy między Polską a Niemcami z regionu Bawarii. Podlasie ma szansę stać się jednym z liderów produkcji energii odnawialnej.

Z inicjatywy Stowarzyszenia Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej, Związku Gmin Wiejskich RP, Polskiej Izby Gospodarczej Energii Odnawialnej, Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej oraz Stowarzyszenia Energii Odnawialnej, 20 lutego br. w sali „Pod kopułą” w Ministerstwie Gospodarki odbyła się konferencja pt. „Energia odnawialna szansą dla gmin”. Głównym celem spotkania, którego termin zbiegł się z czasem procedowania projektów ustaw energetycznych, było wskazanie działań, zmierzających do minimalizowania barier dla lokalizowania inwestycji wykorzystujących lokalne rynki odnawialnych źródeł energii.

W konferencji uczestniczyło ponad 200 osób, w tym przedstawiciele władz samorządowych, inwestorzy, naukowcy oraz reprezentanci izb i stowarzyszeń działających w branży OZE.

Przybyli również delegaci rządu i prezydenta: Janusz Piechociński, wicepremier i minister gospodarki, Jerzy Witold Pietrewicz, wiceminister w MG, odpowiedzialny za sprawę energetyki odnawialnej, Olgierd Dziekoński, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta, Janusz Pilitowski, dyrektor Departamentu Energii Odnawialnej w MG.

Otwierając konferencję, Janusz Piechociński powiedział: – W przyszłym tygodniu nastąpią rozstrzygnięcia polityczne dotyczące pakietu energetycznego, w którego skład wchodzi też ustawa o OZE. Wicepremier podkreślił, że nowe propozycje w zakresie OZE mają wdrożyć czytelny i efektywny system wsparcia dla producentów zielonej energii. Ponadto potwierdził, że pod koniec pierwszego kwartału pakiet energetyczny skierowany zostanie do Sejmu. Ostatecznie przepisy dużego trójpaku energetycznego wejdą w życie w styczniu 2014 r. Podkreślił, że obecny kształt projektu ustawy o OZE to efekt szerokich konsultacji. Według premiera,mikro i mała energetyka, bazujące na dostępnych źródłach odnawialnych, to szansa na rozwój nie tylko społeczności lokalnej, ale przede wszystkim samorządów. W swoim wystąpieniu premier chciał w pewnym sensie usprawiedliwić tak długi proces tworzenia ustawy i przedłużające się konsultacje. – Odnawialne źródła energii to nie tylko chwilowa moda na życie w zgodzie z naturą. To musi być nowy sposób myślenia o rozwiązaniach, w których tkwi ogromny potencjał energetyczny i finansowy, a jednocześnie przyszłość energii elektrycznej oraz cieplnej. Jestem przekonany, że w tym przypadku sojusz technologii i natury będzie mieć swój wymiar nie tylko ekologiczny, ale także społeczny i ekonomiczny. Stworzenie regulacji dedykowanej wyłącznie energetyce odnawialnej jest odpowiedzią na potrzeby wprowadzania nowatorskich rozwiązań, podyktowanych szybkim rozwojem rynku energii elektrycznej, ciepła i chłodu. Chodzi także o wdrożenie do polskiego systemu prawnego przepisów dyrektywy 2009/28/WE, promującej wykorzystanie OZE. Obecny kształt projektu ustawy o OZE to rezultat szerokich konsultacji ze środowiskami eksperckimi, jak również z partnerami społecznymi. To regulacja, która ma służyć nam wszystkim, dlatego tak istotny był dialog towarzyszący jej tworzeniu – wyjaśnił wicepremier.

Podczas konferencji odbyły się trzy sesje: „Energetyka odnawialna – fakty i mity”, „Samorządy” i „Inwestycje”. Każdą rozpoczynała 15-minutowa prezentacja, stanowiąca wstęp do dyskusji. Następnie prowadzący poszczególne sesje: Tomasz Podgajniak, wiceprezes PIGEO, Robert Kuraszkiewicz, wiceprezes SEO oraz Arkadiusz Sekściński, wiceprezes PSEW zadawali zaproszonym panelistom prowokujące pytania.

W opinii wiceministra J.W. Pietrewicza, dla Ministerstwa Gospodarki istotne jest to, jak wdrożyć stabilny system rozwoju OZE, który byłby jednocześnie kompatybilny z założeniami zrównoważonej gospodarki. – To kluczowe wyzwanie dla ministerstwa i dla wszystkich tu zebranych. Wiemy już, że system oparty na „zielonych certyfikatach”, czyli świadectwach pochodzenia, trzeba udoskonalić i zmodyfikować, ale jest też zbyt wcześnie, by go przekreślać. Uważam, że system energetyczny w Polsce jest różnorodny, i to bardzo dobrze. Jako ministerstwo nie opowiadamy się za konkretnym nośnikiem energii. Wybieramy jedynie te, które są bardziej konkurencyjne i efektywne. Są to rozwiązania sprzyjające lepszym. Pragniemy także zwrócić uwagę na zjawisko monopolizacji rynku, w tym rynku OZE, przez energię wiatrową. Jest to zjawisko niepożądane. Niemieckie wiatraki zakłócają polskie sieci, nie chcemy więc dopuścić do sytuacji, w której nasze wiatraki będą zakłócały sieci na terenie Polski. Tak jak mówiłem – siła tkwi w różnorodności. Chcemy iść dalej w kierunku rozwoju energii prosumenckiej – stwierdził wiceminister gospodarki J.W. Pietrewicz.

Uczestnicząca w konferencji Małgorzata Skucha, prezes NFOŚiGW, zabierając głos m.in. podczas II sesji, poinformowała, iż Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zmienia właśnie strategię przyznawania wsparcia ze środków UE. Zgodnie z zaleceniami resortu środowiska, do 2016 r. Fundusz ma udzielać zaledwie 35-procentowych dotacji, a reszta pieniędzy będzie dostępna w postaci pożyczek. Za to uproszczeniu mają ulec procedury, dzięki czemu pieniądze z NFOŚiGW okażą się dostępne szybciej. Prawdopodobnie pod koniec I kwartału możliwe stanie się składanie wniosków w wersji elektronicznej.W tym roku instytucja ma rozdysponować 7 mld zł, a połowa z tego będzie pochodzić z UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Jednak, jak podkreśliła prezes Funduszu, zmiany sposobu finansowania projektów uzależnione są od kondycji finansowej beneficjentów, czyli np. samorządów, które w głównej mierze korzystają z pomocy NFOŚiGW.

– Zdajemy sobie sprawę z trudnej sytuacji samorządów, więc chcemy wprowadzać takie rozwiązania, np. system ESCO, czyli finansowanie przez stronę trzecią, które nie będą zaburzały planów inwestycyjnych samorządów ani nie obciążą ich budżetów – mówiła Małgorzata Skucha.– Będziemy podnosić swoje kompetencje w różnych obszarach, szczególnie w tych dotyczących nowych wyzwań, związanych np. z perspektywą finansową UE 2014-2020. Mamy być instytucją transparentną, zatem żadna decyzja o dofinansowaniu nie może budzić wątpliwości. Zamierzamy tak postępować, by procedury i strukturę dostosować do strategii oraz do wymogów otoczenia, aby szybciej obsługiwać beneficjentów. Z drugiej strony założona jest efektywność kosztowa. Każda złotówka musi dawać większy efekt ekologiczny niż do tej pory.

Poproszony o wypowiedzenie się w ramach III sesji J. Pilitowski nawiązał do przedstawionych przez wicepremiera J. Piechocińskiego i wiceministra MG J.W. Pietrewicza terminów dalszego procesowania trójpaku energetycznego i ostatecznego jego wejścia w życie w styczniu 2014 r.

Ostatnim panelistą poproszonym o wypowiedź był prof. Maciej Nowicki, który dokonał swoistego podsumowania konferencji, podkreślając, że największe szanse na rozwój ma energetyka słoneczna.

Honorowe patronaty nad Konferencją sprawowały: Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministerstwo Środowiska.

 

 

---