Aktywne kształtowanie relacji społecznych wymaga znajomości grup i środowisk, w których przyszło działać władzom samorządowym. Jednym z najbardziej wiarygodnych źródeł informacji na temat różnorodnych aspektów świadomości i zachowań zbiorowych podejmowanych przez obywateli w sferze publicznej są wyniki badań społecznych. Korzystanie z programów badawczych pozwala wyznaczyć cele i kierunki strategii rozwoju w taki sposób, aby były one zgodne z oczekiwaniami społeczności lokalnych.
Samorządy lokalne coraz częściej świadomie sięgają po badania różnorodnych aspektów świadomości społecznej swoich obywateli. Dzieje się tak z kilku powodów, m.in. dlatego, iż aby zrealizować wiele zadań statutowo przypisanych władzom lokalnym, potrzebna jest im wiedza na temat społeczności, którymi zarządzają. Na szczęście minęły już czasy, gdy decydenci odgórnie kreowali własne wizje rzeczywistości społecznej. Obecnie każdy samorząd musi liczyć się z opinią mieszkańców – wyborców, którzy mogą wyrazić swoje niezadowolenie w różnej formie, włącznie z cofnięciem mandatu społecznego i odwołaniem konkretnych osób z piastowanych przez nich stanowisk.
W krajach Unii Europejskiej od lat obowiązuje praktyka korzystania z badań społecznych na temat potrzeb i opinii obywateli. Równolegle rozwijają się także poszukiwania teoretyczne, które mają za zadanie wyjaśnić nową rolę programów badawczych zorientowanych na zarządzanie sektorem publicznym. W przeszłości koncepcje analizujące „...