Z kraju
Co w prawie piszczy?
Prezydent RP 28 grudnia ub.r. podpisał Ustawę z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (DzU z 2013 r. poz. 21). Została ona przygotowana ze względu na konieczność wdrożenia do polskiego prawa dyrektywy 2008/98/WE w sprawie odpadów. Nowa ustawa określa obowiązki wytwórców odpadów, posiadaczy odpadów gospodarujących nimi, sprzedawców i pośredników w obrocie, a także organów administracji publicznej. Wprowadza też nowe definicje oraz wskazuje zasady dokonywania klasyfikacji odpadów i postępowania z nimi, jak również szereg nowych rozwiązań prawnych. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom o wpisaniu do tej regulacji przepisów, które będą dość istotnie zmieniały ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, modyfikacje są wręcz kosmetyczne. Natomiast zapowiadane zmiany w tym ostatnim akcie prawnym ma przynieść procedowany właśnie senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (więcej czytaj s. 14).
Minister środowiska oraz prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedstawili założenia dwóch nowych programów finansowych, które mają stanowić propozycję dla samorządów i przedsiębiorców zainteresowanych nowoczesnymi, proekologicznymi technologiami. Na energooszczędne oświetlenie ulic w ramach programu SOWA NFOŚiGW przeznaczy łącznie 386 mln zł. Kolejne 80 mln zł zostanie skierowane na działania wspierające rozwój niskoemisyjnego transportu miejskiego, tym razem z programu GAZELA. Oferta obejmuje zarówno inwestycje w zakup i modernizację taboru transportowego, jak i infrastrukturę, szkolenia oraz systemy zarządzania transportem miejskim. Programy te będą realizowane w ramach tzw. Systemu Zielonych Inwestycji (GIS – Green Investment Scheme), co oznacza, że oprócz środków NFOŚiGW, przedsięwzięcia będą też współfinansowane z pieniędzy pochodzących ze sprzedaży nadwyżek praw do emisji CO2. SOWA i GAZELA to, odpowiednio, szósty i siódmy program GIS, opracowany przez Narodowy Fundusz, który od 2009 r. pełni funkcję Krajowego Operatora Systemu Zielonych Inwestycji. Oba programy zostaną uruchomione na przełomie pierwszego i drugiego kwartału 2013 r. (więcej czytaj s. 67).
Pod koniec ub.r. zakończył się pierwszy etap rewitalizacji parku na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu. W ramach prac wykonane zostały place zabaw, zmodernizowano fontannę wraz z systemem uzdatniania wody oraz zbudowano nowe boisko i amfiteatr. Drugi etap robót ruszy już niebawem. Park wzbogaci się o alejki i drogę rowerową, zmodernizowany zostanie też tor saneczkowy i obiekty sanitarne. Ponadto nie zabraknie monitoringu wizyjnego. Całkowity koszt projektu to 4,6 mln zł. Inwestorem tego zadania jest Miasto Toruń, które pozyskało na tę inwestycję środki z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego, w wysokości nieco ponad 2,2 mln zł. Mieszkańcy będą mogli skorzystać z odnowionego parku już w tegoroczne wakacje.
Rekultywacja w Jaśle
Zakończyły się prace budowlane na obszarze wyrobiska pocegielnianego, prowadzone w ramach projektu „Rekultywacja terenów zdegradowanych przy ul. Kwiatowej w Jaśle”. Celem inicjatywy było przywrócenie wartości użytkowych i przyrodniczych zdegradowanego terenu poprzemysłowego położonego wokół zbiornika, gdzie powstało szereg atrakcji sportowych i rekreacyjnych. W bezpośrednim sąsiedztwie zbiornika i na nim powstały m.in. pomosty i wyspy pływające, przystań, ścieżki spacerowe oraz obiekty małej architektury. Teren przyległy obsadzony został roślinnością. W ramach projektu wybudowano także place zabaw, miejsca do grillowania, boisko wielofunkcyjne ze sztuczną nawierzchnią, boisko do siatkówki plażowej oraz toalety. Całości dopełniają drogi dojazdowe i parkingi. Wartość projektu wyniosła ponad 4,8 mln zł, z czego dofinansowanie ze środków europejskich stanowiło ponad 3,8 mln zł.
Na terenie miejskiego składowiska odpadów w Sobuczynie, zarządzanego przez Częstochowskie Przedsiębiorstwo Komunalne, 6 grudnia 2012 r. oddany został do użytku Stacjonarny Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (SPSZOK). Jest to pierwszy tego typu obiekt w regionie, przystosowany do zbierania i czasowego magazynowania odpadów komunalnych, niebezpiecznych, poremontowych oraz wielkogabarytowych. Każdy częstochowianin będzie mógł nieodpłatnie pozostawić tu np. stare meble czy resztki farb i lakierów. SPSZOK jest czynny codziennie oprócz niedziel, w dni robocze w godzinach od 6.00 do 22.00, w soboty natomiast pomiędzy 8.00 a 16.00. Jego budowa i wyposażanie trwały od stycznia 2012 r. Zadanie to kosztowało niemal 3,4 mln zł i zostało zrealizowane w ramach kompleksowego projektu pn. „System selektywnej zbiórki odpadów w Subregionie Północnym – Miasto Częstochowa”, współfinansowanego z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013.
Umowy podpisane
W grudniu ub.r. na terenie kraju podpisano umowy w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Stało się tak m.in. w Szczecinie i Koszalinie, gdzie w ramach PROW na lata 2007-2013 łącznie zrealizowanych zostanie 41 projektów, na kwotę prawie 52,7 mln zł. Podpisano również umowę w gminie Drawsko Pomorskie na budowę kanalizacji sanitarnej do miejscowości Rydzewo oraz wodociągu Zarańsko-Rydzewo. Wartość projektu wynosi 5,9 mln zł, a dofinansowanie ma sięgnąć nawet 75% kosztów kwalifikowanych. Prace budowlane potrwają do wiosny 2014 r. Natomiast rok później powinien zakończyć się projekt pn. „Uporządkowanie gospodarki ściekowej na terenie aglomeracji Jędrzejów”, dofinansowany z PO Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. Z kolei na Warmii i Mazurach będzie realizowanych sześć inwestycji, wspartych środkami z tamtejszego Regionalnego Programu Operacyjnego. Łączna wartość tych zadań wynosi ponad 4,2 mln zł.
Zmiany w priorytetach
Minister rozwoju regionalnego 27 grudnia 2012 r. podpisała aktualizację szczegółowego opisu priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Nowa wersja, oprócz niewielkich zmian o charakterze doprecyzowującym, wprowadza też modyfikacje w trzech priorytetach (V, IX i X). Opierają się one głównie na przesunięciu środków z jednych działań na inne. I tak np. w priorytecie IX z działań 9.5 „Wytwarzanie biopaliw ze źródeł odnawialnych” oraz 9.6 „Sieci ułatwiające odbiór energii ze źródeł odnawialnych” przeniesiono środki do działań 9.2 „Efektywna dystrybucja energii”, a także 9.3 „Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej”. Zaproponowany kierunek zmian wynika z przeprowadzonej oceny możliwości absorpcyjnych w ramach poszczególnych działań, ograniczając ryzyko niepełnego wykorzystania dostępnych środków.
W grudniu ub.r. odbyło się pierwsze Zgromadzenie Związku Międzygminnego „Pilski Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi”, skupiającego 14 jednostek samorządu terytorialnego. Celem utworzonego Związku jest przejęcie wszystkich zadań, leżących w gestii gmin, które wynikają ze znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, związanych z zagospodarowaniem odpadów komunalnych. Podczas spotkania powołano władze oraz podjęto decyzję o przyjęciu do Związku gminy Okonek. Pierwsze swoje posiedzenie miał również Komunalny Związek Gmin Regionu Leszczyńskiego. 18 grudnia ub.r. przedstawiciele 19 jednostek samorządowych – członków Związku, którego celem jest realizacja nałożonych na gminy obowiązków związanych z gospodarką odpadami, wybrano zarząd Związku.
Senat zaakceptował przyjętą 12 grudnia ub.r. przez Sejm nowelizację ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji oraz ustawy – Prawo ochrony środowiska. Zmiany mają na celu uelastycznienie Krajowego Systemu Zielonych Inwestycji (GIS), a także zapewnienie większej atrakcyjność systemu dla potencjalnych nabywców AAU, co umożliwi zwiększenie puli środków, które mogą zostać pozyskane ze sprzedaży tych jednostek i zaangażowane we wspieranie przedsięwzięć z zakresu poprawy efektywności energetycznej oraz rozwoju odnawialnych źródeł energii.
W gminie Ziębice oddano do użytku 25 km sieci kanalizacyjnej dla 2,3 tys. mieszkańców sześciu miejscowości. Z inwestycji skorzystają również Wrocławianie, gdyż przez Ziębice przepływa rzeka Oława, która jest jednym ze źródeł zaopatrzenia w wodę pitną dla miasta. Wybudowana sieć podłączona została do nowej oczyszczalni ścieków w Henrykowie. Koszt całego projektu to 30 mln zł, z czego 13 mln zł pochodzi z europejskich dotacji, a 9 mln zł pożyczki udzielił WFOŚiGW we Wrocławiu.
W pobliżu pięciu toruńskich szkół podstawowych powstały bezpieczne i nowoczesne place zabaw. Wszystkie urządzenia znajdują się na specjalnej nawierzchni, wykonanej z materiałów syntetycznych, o właściwościach amortyzujących. Obiekty te powstały w ramach programu „Radosna Szkoła”, a ich łączny koszt wyniósł ponad 813 tys. zł.
Mobilny monitoring powietrza
Jednostki straży pożarnej w miastach, gdzie działają największe zakłady chemiczne w kraju (czyli w Bydgoszczy, Policach, Puławach, Tarnowie i Wołowie), otrzymały po jednym samochodzie terenowym, zaopatrzonym w detektory do wykrywania substancji chemicznych w powietrzu. W miejscowościach tych potencjalnie zachodzi największe ryzyko wystąpienia poważnych awarii. Auta o wartości ok. 10 mln zł sfinansował GIOŚ, przy współudziale środków z PO Infrastruktura i Środowisko.
Otwarto kompostownię
W zakładzie Chemeko-System w Rudnie Wielkiej 5 grudnia 2012 r. odbyło się otwarcie instalacji do biologicznego przetwarzania odpadów, o wydajności 30 tys. Mg/rok. Posłuży ona do kompostowania frakcji biodegradowalnej, biosuszenia odpadów w celu zwiększenia ich kaloryczności, a także do biostabilizacji odpadów organicznych, pochodzących z segregacji mechanicznej odpadów komunalnych.
Szansa dla innowacyji
Ruszyła czwarta edycja konkursu GreenEvo, organizowanego przez Ministerstwo Środowiska. Projekt kierowany jest do polskich przedsiębiorców, a jego celem jest wyszukanie najlepszych technologii sprzyjających ochronie środowiska oraz wspieranie ich międzynarodowego transferu. Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 18 lutego br.
Dzięki inwestycjom infrastrukturalnym Zakopane do 2020 r. chce zostać najbardziej ekologiczną marką w Polsce. Planowane działania mają być realizowane pod szyldem „Eko Zakopane Smart City”. Celem projektu jest m.in. usprawnienie funkcjonowania miasta i efektywne zarządzanie nieodnawialnymi zasobami. Już w połowie br. miasto rozpocznie kompleksowe działania, związane z proekologicznymi rozwiązaniami, wykorzystaniem wód geotermalnych, systemem bezpieczeństwa, wspomaganiem służb miejskich, technologiami IT oraz z zielonym transportem.
Po półtora roku negocjacji z potencjalnymi wykonawcami spalarni w Poznaniu władze Miasta wybrały spółkę SITA Zielona Energia. Zaprojektuje ona, sfinansuje, zbuduje, a następnie będzie eksploatowała przez 25 lat w formule partnerstwa publiczno-prywatnego instalację termicznego przekształcania odpadów komunalnych o wydajności 210 tys. ton rocznie. Koszt budowy szacowany jest na ponad 720 mln zł i będzie w pełni sfinansowany przez akcjonariuszy spółki oraz konsorcjum trzech banków. Spalarnia ma zostać oddana do użytku w 2016 r.