VAT w kontekście czynności wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego (JST) od lat budzi liczne wątpliwości. Pojawiają się odmienności w interpretacjach. W zależności od charakteru prowadzonej działalności JST może być podatnikiem VAT-u bądź nie, a taki dychotomiczny podział nie jest do końca jednoznaczny.

Jednym z podstawowych źródeł niejasności w opodatkowaniu jednostek samorządu terytorialnego (JST) VAT-em jest złożoność ich działalności. Jednostki te w pierwszej kolejności realizują zadania własne wynikające z ustawy o samorządzie gminnym, powiatowym czy wojewódzkim, jednocześnie często podejmując działania, które mogą spełniać kryteria działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług1. 

Zadania publiczne bez VAT-u

Na uwagę zasługuje w szczególności art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej ani urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Przepis ten zatem służy wyłączeniu wskazanych podmiotów z kategorii podatników VAT-u. Na wyłączenie wpływa także przesłanka przedmiotowa – obejmuje tylko prowadzen...