Zbieraj, segreguj, wygrywaj!

Konkurs w pewien sposób mobilizuje podmioty, które biorą w nim udział, do jeszcze większego zaangażowania w działania związane z selektywną zbiórką, propagując tę ideę wśród mieszkańców, zachęcając ich do proekologicznych postaw. To wszystko robią dla ochrony środowiska, z myślą o następnych pokoleniach, ale także po to, by dać dobry przykład i pokazać swoje wyniki innym.

Adresatami Konkursu są wszyscy ci, którzy przez ochronę środowiska rozumieją zrównoważone gospodarowanie i ochronę zasobów naturalnych, oraz podmioty, które podjęły działania zmierzające do ograniczenia ilości gromadzonych i unieszkodliwianych odpadów, organizując selektywną zbiórkę i odzysk surowców wtórnych oraz przekazując je do recyklingu. Konkurs jest też skierowany do podmiotów, które prowadzą edukację ekologiczną wśród mieszkańców i chcą podzielić się swoimi pomysłami w tym zakresie z innymi. Największą grupę wśród uczestników stanowią zakłady komunalne i związki gminne, natomiast mniej więcej jedna trzecia to urzędy miejskie i gminne. W kategorii „Edukacja Ekologiczna” biorą udział także szkoły, centra edukacji ekologicznej, a nawet szpitale i przedszkola. Jednym słowem – wszystkie podmioty, którym zależy na rozpropagowaniu proekologicznych inicjatyw.

Uczestnicy rywalizują w dziewięciu kategoriach – „Szklana Statuetka” (zbiórka stłuczki szklanej), „Srebrna Puszka” (zbiórka puszek aluminiowych), „Lider Zbiórki Tworzyw” (zbiórka tworzyw sztucznych), „Złota Bela Makulatury” (zbiórka makulatury), „Zielona Bateria” (zbiórka baterii), „Zielony Kontakt” (zbiórka zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego), „Edukacja Ekologiczna” (prowadzone programy edukacyjne), „Lider Sortowni” (kategoria oceniająca funkcjonalność instalacji sortowniczych) oraz „Rekordowy Karton” (zbiórka opakowań po płynnej żywności).

 

Konkurs organizowany jest od 1999 r., a wszystko zaczęło się od zbiórki stłuczki szklanej. Od tego czasu formuła Konkursu znacznie się zmieniła i doszło wiele kategorii.

W ciągu tych jedenastu lat organizatorzy otrzymali ponad 3 tys. zgłoszeń, uczestnicy zebrali selektywnie ponad 700 tys. ton odpadów, a pula nagród wyniosła 2,3 mln zł.

W ostatniej, XI edycji do wygrania była rekordowa pula nagród – 329 tys. zł. Głównym fundatorem nagród finansowych był Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który przeznaczył dla zwycięzców 195 tys. zł. Do redakcji wpłynęły 364 zgłoszenia od 97 podmiotów z całej Polski. W porównaniu z rokiem ubiegłym zanotowano 10% więcej zgłoszeń. Wśród uczestników znalazło się 19 placówek oświatowych i centrów edukacji ekologicznej, 63 przedsiębiorstwa komunalne i 14 urzędów miejskich i gminnych. Jedną trzecią stanowią podmioty, które biorą udział w Konkursie po raz pierwszy. Najwięcej podmiotów zgłosiło się z województwa śląskiego – 11, z dolnośląskiego – 10 i z wielkopolskiego – 9.

Dużym zainteresowaniem cieszyła się kategoria „Edukacja Ekologiczna”, w której udział wzięło dużo więcej podmiotów niż w latach ubiegłych, głównie szkół. Budżet zgłoszonych programów edukacyjnych wyniósł 5,5 mln zł i objął 5 mln mieszkańców Polski.

 

Uczestnicy Konkursu walczą o wiele nagród i tytułów. Najważniejszy z nich jest tytuł „Tygrysa Recyklingu” oraz Puchary Recyklingu, ufundowane przez Ministerstwo Infrastruktury, Związek Miast Polskich i Polską Izbę Ekologii. W każdej z kategorii podmioty walczą o jedną z trzech równorzędnych statuetek (przyznawanych w kategoriach do 30 tys. mieszkańców, od 30 do 100 tys. mieszkańców i powyżej 100 tys. mieszkańców) oraz wyróżnienia. Od lat uczestnicy rywalizują również o nagrody finansowe, fundowane przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, oraz nagrody rzeczowe.

O tytuł „Tygrysa Recyklingu” mogą ubiegać się jednostki, które przez trzy lata z rzędu były nominowane do tego tytułu. Aby ją uzyskać, podmioty muszę być zdobywcami Pucharów Recyklingu i startować przynajmniej w sześciu kategoriach. Natomiast, aby ubiegać się o jeden z Pucharów Recyklingu, należy zgłosić się w minimum sześciu kategoriach i wykazać wzrost ilości zebranych surowców w stosunku do roku ubiegłego.

Głównymi kryteriami w przyznawaniu statuetek, w każdej z kategorii oprócz „Edukacji ekologicznej”, jest masa zebranego surowca, masa zebranego surowca wtórnego w przeliczeniu na jednego mieszkańca obszaru objętego zbiórką, udokumentowany przyrost masy selektywnie zbieranego surowca w stosunku do roku poprzedniego, a ponadto m.in. skuteczność i innowacyjność działań edukacyjnych wspierających program, w tym wykorzystanie mediów i szkół, oraz odpowiednie przygotowanie surowca do przetwórstwa/recyklingu, zgodnie ze standardami danej branży.

W kategorii „Szklana Statuetka” nagrodami są szklane dzieła sztuki prof. Zbigniewa Horbowego, artysty plastyka zajmującego się wzornictwem przemysłowymego za czołowego polskiego projektanta szkła użytkowego, twórcę własnej szkoły wzorniczej., szkłem unikatowym i użytkowym, uważan

 

Aby wziąć udział w Konkursie, należy do końca czerwca wysłać Deklarację udziału, w której trzeba określić, w jakich kategoriach chce się wziąć udział. Na podstawie Deklaracji organizator przesyła Szczegółowy formularz zgłoszenia, który uczestnik odsyła do redakcji do końca sierpnia. Na podstawie danych ze Szczegółowych formularzy organizator wybiera podmioty, które mają największe szanse na zdobycie nagród, i zwraca się z prośbą o przesłanie dokumentów potwierdzających wiarygodność tych informacji. Wśród dokumentów, które nadsyłają uczestnicy, są kopie zezwoleń na zbieranie, odzysk lub recykling odpadów bądź odbiór odpadów komunalnych, kopie faktur ze sprzedaży surowców wtórnych, kopie kart przekazania odpadów, kopie umów na dostawę odpadów itp., potwierdzenia ilości dostarczonych surowców wtórnych (z uwzględnieniem tonażu oraz danych jednostki skupującej), opis systemu gospodarki odpadami komunalnymi i planowanych inwestycji, oświadczenie, iż w zgłoszeniu nie zostały zadeklarowane odpady pochodzące z punktów skupu, odebrane od innych podmiotów odbierających i zbierających odpady oraz pochodzące z handlu surowcami wtórnymi. Wymagane załączniki uczestnicy zobowiązani są nadesłać w ciągu siedmiu dni od daty otrzymania informacji od organizatora.

W październiku odbywają się komisje w poszczególnych kategoriach, podczas których analizowane są dokumenty i typowani laureaci. Na początku listopada zbiera się Kapituła, na której spotykają się wszyscy członkowie komisji i ostatecznie zapada decyzja o wyborze laureatów. Podczas Międzynarodowych Targów Ochrony Środowiska POLEKO w listopadzie w Poznaniu odbywa się uroczystość finałowa, na której wręczane są tytułu i nagrody.

Za udział w Konkursie organizator pobiera jednorazową opłatę w wysokości 244 zł brutto. Z obowiązku wniesienia opłaty rejestracyjnej zwolnione są centra edukacji ekologicznej, szkoły oraz organizacje pozarządowe.

 

Mimo iżKonkurs ma już tak długą tradycję, organizatorzy starają się w regulaminie podążać za regulacjami prawnymi. Ponadto słuchają głosów z zewnątrz – uczestników i specjalistów z branży, po to, by zasady Konkursu były jak najbardziej przystępne i jasne.

Już od kilku edycji padały sugestie, aby w jakiś sposób „zablokować” laureatów, którzy otrzymali statuetki kilka edycji z rzędu. Faktem jest, że w Konkursie była grupa liderów, którzy mieli rewelacyjne wyniki w selektywnej zbiórce i mniejszym podmiotom ciężko było ich „przebić”. Od XI edycji postanowiono, że laureaci, którzy otrzymali statuetki w poszczególnych kategoriach w ostatnich trzech edycjach, nie mogą ubiegać się o statuetkę w danej kategorii. Za pomocą tej „blokady” organizatorom udało się zachęcić do udziału w Konkursie nowe podmioty, które wcześniej w walce z liderami z góry były skazane na porażkę. Natomiast zdobywcy statuetek z poprzednich edycji nadal mogą walczyć w Konkursie „na wyższym szczeblu” i ubiegać się o te najważniejsze nagrody – Puchary Recyklingu i tytuł „Tygrysa Recyklingu”.

Właśnie ruszyła XII edycja Konkursu. Chętnych do udziału zapraszamy już teraz!

Więcej informacji można uzyskać na stronie www.pucharrecyklingu.pl.