Rząd we wtorek o odpadach budowlanych i rozbiórkowych. Czy o kaucji też?

Ponadto w noweli znajduje się zapis umożliwiający samorządom otrzymywanie wyższych dotacji środków z budżetu na likwidację nielegalnych wysypisk w gminach. Ministerstwo klimatu i Środowiska liczy też, że w przyszłym tygodniu rząd pochyli się nad pomysłem przesunięcia terminu wprowadzenia systemu kaucyjnego.

Czy do noweli dopiszą kaucję?

Jak wynika z opublikowanego w czwartek porządku obrad Rady Ministrów, 29 października ma ona się projektem noweli ustawy o odpadach oraz ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw.

W czwartek minister środowiska i klimatu Paulina Hennig-Kloska powiedziała PAP, że liczy, iż w przyszłym tygodniu rząd zajmie się również projektem przepisów, które przesuną wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce o pół roku. Zwróciła uwagę, że to ostatni moment, by parlament zdążył je przyjąć przed końcem roku.

Budowlanka

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, 1 stycznia 2025 r. ma zacząć obowiązywać art. 101a ustawy o odpadach, zgodnie z którym odpady budowlane i rozbiórkowe (BiR) zbiera się oraz odbiera selektywnie, z podziałem co najmniej na: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, odpady mineralne, w tym beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie.

Te przepisy miałyby zobowiązywać podmioty do segregowania odpadów budowlanych i rozbiórkowych w miejscu wytworzenia – u źródła.

Aby wyeliminować wątpliwości interpretacyjne wobec art. 101a dotyczącego tego, czy odpady BiR faktycznie mają być segregowane u źródła, wskazuje się np. brak jednoznacznego stwierdzenia, kogo dotyczy obowiązek selektywnego zbierania i odbierania takich odpadów.

Projektodawca, czyli resort klimatu i środowiska wskazał, że działanie art. 101a w obecnym brzmieniu może przyczynić się do wzrostu kosztu odbioru odpadów budowlanych i rozbiórkowych z miejsca prowadzonego remontu czy budowy. Zwrócono uwagę na konieczność zapewnienia selektywnej zbiórki czy problemy logistyczne z ustawieniem większej liczby kontenerów na poszczególne frakcje na terenach o ścisłej zabudowie.

Zbiórka

Ministerstwo klimatu dodało, że przy obecnych przepisach możliwy jest też rozwój szarej strefy w zakresie zagospodarowania odpadów budowalnych i rozbiórkowych, z uwagi na hipotetyczny wyższy koszt legalnego odbioru i zbiórki odpadów podzielonych na frakcje. W konsekwencji może doprowadzić to do większej liczby dzikich wysypisk i porzucania odpadów.

Planowana zmiana brzmienia art. 101a polega na tym, że system zbiórki nie będzie opierał się na obowiązku segregacji u źródła, ale umożliwiał też przekazanie odpadów innemu uprawnionemu podmiotowi, który zajmie się ich segregacją.

Projektowane przepisy zakładają ponadto umożliwienie przekazywania środków z rezerwy celowej, właściwym organom administracji samorządowej na likwidację miejsc nielegalnego gromadzenia odpadów, w wysokości ponad 80 proc. wartości usunięcia odpadów. Obecnie można przekazać do 80 proc. wartości potrzebnych środków, a 20 proc. to wkład własny organu administracji samorządowej.

Kaucja

Na początku tego tygodnia na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego (RCL) poinformowano, że resort klimatu skierował do konsultacji autopoprawkę przesuwającą o 6 miesięcy wejście w życie pełnego systemu kaucyjnego.

Resort wskazał, że uruchomienie systemu kaucyjnego wymaga wysiłku organizacyjnego i finansowego ze strony podmiotów uczestniczących w systemie kaucyjnym wprowadzających napoje w opakowaniach, podmiotów reprezentujących oraz jednostek handlu detalicznego i hurtowego. Ponadto, 2025 r. będzie okresem uruchamiania systemów kaucyjnych.

“Dlatego też wychodząc naprzeciw postulatom jednostek handlowych związanym z potrzebą dostosowania pomieszczeń i zmiany procedur w zakresie zbierania opakowań w sklepach, w ramach autopoprawki przyjęto, że w 2025 r. przy obliczaniu poziomów selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych w systemie kaucyjnym będzie się uwzględniać masę opakowań, w których wprowadzono do obrotu napoje w okresie od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia 2025 r., oraz masę zebranych opakowań i odpadów opakowaniowych w ramach systemu kaucyjnego w 2025 r. (art. 9)” – poinformowano.

“Projektowany przepis przejściowy w zw. z art. 21a ustawy opakowaniowej oznacza, że od 1 lipca 2025 r. minimalne poziomy selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych będzie można osiągnąć wyłącznie w ramach systemu kaucyjnego” – dodano w opisie autopoprawki.

Kto jest nieprzygotowany do wprowadzenia systemu kaucyjnego?

O odpadach opakowaniowych

Zgodnie z ustawą o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, system kaucyjny w Polsce miałby zacząć działać od początku 2025 r. Jego celem jest zmniejszenie ilości zmieszanych odpadów komunalnych odbieranych przez gminy i zwiększenie poziomu recyklingu. Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 m kw., będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań będzie w ich przypadku dobrowolne.

Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego. Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań i zwiększyć ilość ponownie wykorzystanych i przetwarzanych surowców służących do wytworzenia opakowań. System ma objąć trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki do 1 litra.