System kaucyjny jednak równolegle z ROP

Ogłoszenie tej informacji przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska w ubiegłym tygodniu było dość niespodziewane. Wcześniej mówiło się, że projekt ustawy implementującej w Polsce rozszerzoną odpowiedzialność producenta – a przynajmniej jej fragmenty – będzie wprowadzany najpierw, a dopiero potem wdrażany będzie system kaucyjny.

Według Anny Sapoty, wiceprezes ds. relacji rządowych w Europie Północno-Wschodniej w Grupie TOMRA, jest to bardzo dobra wiadomość dla wszystkich stron, które jasno formułowały jedną z najważniejszych zasad dobrze funkcjonującego systemu gospodarowania odpadami – żeby mógł on działać maksymalnie efektywnie, należy przy jego projektowaniu zastosować holistyczne podejście. To oznacza, że pracując nad modelem rozszerzonej odpowiedzialności producenta, należy od razu wziąć pod uwagę zasady i założenia systemu kaucyjnego.

– Na pewno dobrą wiadomością jest to, że tym razem wyraźnie wybrzmiewa prośrodowiskowa motywacja proponowanych zmian. Nie możemy zapominać o poszczególnych celach ROP i systemu kaucyjnego: lepszym gospodarowaniu odpadami, poziomach zbiórki, jakości surowca i innych. Jednak najważniejszym celem, o którym powinniśmy głośno mówić, jest to, że dzięki tym zmianom przyczyniamy się do ochrony środowiska naturalnego naszej planety. Zwiększamy szansę na to, że uda nam się powstrzymać katastrofę klimatyczną, przed którą ostrzega nas chociażby najnowszy raport IPCC – mówi A. Sapota.

Według niej, pozytywnie należy ocenić również decyzję o pozostawieniu producentom zorganizowania całego systemu i nie angażowanie w to agendy publicznej. Najlepiej działające, najbardziej efektywne systemy kaucyjne w Europie zarządzane są przez organizacje tworzone przez producentów i sektor handlowy.

– Resort dość trafnie określił również powierzchnię sklepów, które zostaną objęte obowiązkiem odbioru opakowań, gdyż placówki większe niż 100 mkw. są niezbędne do stworzenia efektywnego systemu. Model R2R – return to retail – jest dla konsumenta najwygodniejszym rozwiązaniem i bezpośrednio przekłada się na poziomy zbiórki. Na plus należy ocenić również obowiązek reinwestowania nieoddanych kaucji w utrzymanie systemu. Taki zapis odpowiada na wytyczne dyrektywy europejskiej dotyczącej kosztu netto – tłumaczy A. Sapota.

Najważniejszą poprawką – według ekspertki – którą w tym momencie należy dodać do projektu, jest rozszerzenie zakresu systemu kaucyjnego.

– Jeśli chcemy osiągnąć efekt prośrodowiskowy i realnie zmniejszać ilość śmieci wokół nas, musi on obejmować więcej, niż tylko butelki PET. Dobrym rozwiązaniem byłoby włączenie puszek metalowych. Puszki bez kaucji będą tańsze, więc mogą być częściej wybierane przez konsumentów, niż napoje w butelkach, co oznacza, że wybór padnie na opakowania, które trudniej będzie zebrać i poddać recyklingowi – mówi przedstawicielka TOMRY.

Większość systemów, również ten na Słowacji, który ruszy w styczniu 2022 r., dotyczy zarówno butelek PET, jak i puszek. Według danych, osiągane poziomy zwrotu dla puszki metalowej, przy dobrze dobranej kaucji, przekraczają 90 proc.

– Objęcie systemem kaucyjnym różnego rodzaju opakowań zmniejszy koszty wdrożenia systemu. Większy wachlarz opakowań zbieranych do recyklingu powoduje, że jednostkowe koszty jego stworzenia są niższe, rośnie z kolei możliwość zapewnienia recyklingu dla dużego strumienia odpadów wysokiej jakości – mówi A. Sapota. – Pamiętajmy również o jeszcze jednej kwestii – na wdrożenie systemu kaucyjnego potrzeba więcej czasu. Producenci opakowań muszą zbudować system odbioru ze wszystkich sklepów powyżej 100 mkw. To duże wyzwanie. Na wdrożenie systemu potrzeba przynajmniej 18 miesięcy.

________________________________________________________________________

13-14 października redakcja miesięcznika “Energia i Recykling” zaprasza na 21. Forum Energii i Recyklingu, które odbędzie się podczas Międzynarodowych Targów Ochrony Środowiska POLECO w Poznaniu. Forum będzie miało charakter hybrydowy, a więc odbędzie się w pawilonie nr 5 na terenie MTP, a także transmitowane będzie w Internecie.

Udział w konferencji – zarówno osobisty, jak i on-linowy – jest bezpłatny. Wystarczy rejestracja na STRONIE FORUM, aby otrzymać zarówno link do relacji z wydarzenia, jak i elektroniczny bilet wstępu na teren Międzynarodowych Targów Poznańskich.

Wiodąca tematyka 21. Forum Energii i Recyklingu to:

• ZSEiE – rynek oraz recykling zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
• ROP – nowy system rozszerzonej odpowiedzialności producenta w Polsce oraz system kaucyjny/depozytowy.
• Energia odpadowa – odzysk energii i ciepła odpadowego oraz sposoby ich magazynowania.

Zapraszamy!