Artykuł promocyjny. Firmy często borykają się z problemami technologicznymi, pojawiającymi się np. na liniach produkcyjnych, których standardowe analizy laboratoryjne nie są w stanie rozwiązać. W takiej sytuacji potrzeba nieszablonowego podejścia do problemu, popartego szeroką wiedzą oraz często dostępem do zaawansowanej aparatury chemicznej. Laboratoria badawcze Waste-Klastra Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego dysponują takim sprzętem i nie raz już ratowały firmy z opresji.

Jednym z najbardziej użytecznych narzędzi analitycznych w tego typu zagadnieniach jest elektronowy mikroskop skaningowy wyposażony w spektrometr do analizy składu pierwiastkowego (SEM-EDS). Dotychczas już kilkukrotnie zespół Waste-Klastra pomógł przedsiębiorstwom zdiagnozować problem, co było pomocne przy jego wyeliminowaniu.

Zwykle zaczyna się od kontaktu klienta, który nakreśla nam problem, staramy się uzyskać jak najwięcej informacji. Następnie robimy burzę mózgów i sprawdzamy, czy mamy możliwości, aby pomóc przedsiębiorcy. Ustalamy strategię i działamy. Zazwyczaj w trakcie badania powstają nowe trudności, ale rodzą się też pomysły ich rozwiązania. – tłumaczy dr Patryk Bielecki, kierownik Waste Klastra PPNT.

Od pęcherzy na wyrobach gumowych do zanieczyszczenia produktów spożywczych

Wśród ciekawszych zagadnień zleconych do laboratorium Waste-Klastra, dr Bielecki wymienia między innymi ustalenie przyczyn powstawania pęcherzy w wyrobach gumowych, identyfikacja zanieczyszczeń w wyrobach spożywczych lub materiałach do dociepleń czy zbadanie źródła pochodzenia osadu na linii produkcyjnej. Zazwyczaj punktem wyjścia w takich przypadkach jest analiza mikroskopowa SEM, która pozwala na bardzo dokładne przyjrzenie się strukturze próbki. Uzyskane w ten sposób informacje niekiedy są wystarczające, aby zdiagnozować problem lub stanowią dobrą bazę do dalszych badań.

W oparciu o możliwości skaningowego mikroskopu elektronowego były analizowane np. pęcherze powstałe w wyrobach gumowych. Wnikliwa ocena wyników pomogła w ustaleniu przyczyny zachodzenia tych niekorzystnych zjawisk, a w rezultacie rozwiązania problemu. – tłumaczy dr Patryk Bielecki.

Czasami jedno badanie to za mało

Zdarzają się sytuacje, że zastosowanie SEM w głównej mierze pomaga zlokalizować problem w próbce lub wskazać pochodzenie zanieczyszczeń.

Taką sytuację odnotowaliśmy dla prób zanieczyszczeń na linii produkcyjnej materiału do dociepleń. – dodaje kierownik Waste-Klastra PPNT.

Wówczas identyfikacja określonego rodzaju substancji chemicznej, obserwowanej mikroskopowo wymagała przeprowadzenia dodatkowych analiz przy użyciu innych metod analitycznych, w tym przypadku pomocna była spektroskopia IR. Wskazany związek został zlokalizowany na linii produkcyjnej i wyeliminowano jego wpływ na powstający produkt końcowy.

Zaprezentowane przykłady, to tylko niewielki fragment analiz przeprowadzonych w laboratorium Waste-Klaster. Sukces tych badań jest w głównej mierze efektem wykorzystania zaawansowanego technologiczne sprzętu pomiarowego m.in. SEM. Na terenie Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego jest bogate zaplecze aparaturowe. Jednak same urządzenia dostarczą nam jedynie „surowych” informacji o próbce. Dopiero w połączeniu z wiedzą i zaangażowaniem zespołu specjalistów, można znaleźć odpowiedź i właściwe rozwiązanie problemu.