Zagospodarowanie terenów poprzemysłowych na Śląsku. Ostatnie dotacje z RPO

Chodzi o część Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-20, rozdzielaną w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (narzędzie zakładające znaczny udział samorządów lokalnych w przygotowaniu podziału funduszy RPO), pod kątem środków na zagospodarowanie tzw. terenów brownfield (tzw. poddziałanie 3.1).

Jak poinformowała rzeczniczka funduszy europejskich w urzędzie marszałkowskim woj. śląskiego Beata Goleśna, były to już ostatnie w obecnym RPO fundusze ZIT na przedsięwzięcia związane z tworzeniem terenów inwestycyjnych na obszarach poprzemysłowych.

„Nowe Gliwice” z milionami

Największy z dofinansowanych projektów dotyczy realizowanego od lat w Gliwicach przedsięwzięcia rewitalizacji terenów po kopalni Gliwice w południowej części miasta.

Pierwsza część zagospodarowania tych gruntów, z utworzeniem tam Centrum Edukacji i Biznesu „Nowe Gliwice” stawiana jest w regionie za wzór realizacji tego typu. W 2008 r. za 24 mln euro (w tym 9,5 mln euro z UE) zakończono restaurowanie historycznych kopalnianych zabudowań i rewitalizację części zdegradowanego terenu z przystosowaniem go do nowych funkcji. W poprzedniej perspektywie unijnej, dzięki kolejnym europejskim środkom, kosztem 10 mln zł uzbrojono tam kolejne tereny.

Teraz, do oszacowanego na 22,5 mln zł projektu „Nowe Gliwice etap III – poprzemysłowe tereny inwestycyjne na obszarze byłej koksowni” inwestor, gliwicka spółka Górnośląska Agencja Przedsiębiorczości i Rozwoju, otrzymał 13,4 mln zł dofinansowania.

Zagospodarowanie gruntów po hucie

W drugim z dofinansowanych w tym naborze ZIT projektów samorząd Chorzowa kosztem blisko 7,5 mln zł przygotuje zagospodarowanie części gruntów po Hucie Kościuszko, w ścisłym centrum miasta. Chodzi m.in. o uzbrojenie terenu pod nowe inwestycje, a także budowę drogi do powstającego Muzeum Hutnictwa.

Miasto dzięki europejskiej dotacji ponad 5 mln z m.in. uzbroi teren przy ul. Metalowców, zbuduje oświetlenie, wyremontuje samą ulicę Metalowców i wybuduje nową drogę wewnętrzną w pobliżu tworzonego właśnie Muzeum Hutnictwa.

Aktywizacja gospodarcza w Czeladzi

Trzecie dofinansowanie otrzymał samorząd Czeladzi. Dotacja 3,8 mln zł do szacowanego na 4,9 mln zł projektu „Aktywizacja gospodarcza terenu byłej KWK Saturn” pozwoli udostępnić część terenu przy pokopalnianych obiektach, które – przy wsparciu innych unijnych środków – otrzymały już nowe funkcje.

Czeladzka kopalnia Saturn zakończyła wydobycie w 1996 r., po ponad 100 latach pracy. W 2013 r., dzięki wsparciu funduszy unijnych z poprzedniej perspektywy, w dawnej kopalnianej elektrowni otwarto Galerię Sztuki Współczesnej Elektrownia. Warta 12,1 mln zł inwestycja (w tym 10,2 mln zł z poprzedniego RPO) uważana jest za przykład udanej adaptacji obiektu poprzemysłowego na cele kulturalne.

Kolejny projekt, zakładający umieszczenie Centrum Usług Społecznościowych i Aktywności Lokalnej „Saturn” w sąsiadujących z galerią Elektrownia warsztatach elektrycznych i transformatorowni, samorząd Czeladzi współfinansował obecnymi środkami europejskimi (blisko 2,9 mln zł z RPO do projektu oszacowanego na 3,9 mln zł). W efekcie niszczejące od lat budowle zyskała pod koniec ubiegłego roku nowe oblicze i przeznaczenie.

W marcu 2018 r. samorząd Czeladzi otrzymał też z innej części RPO dofinansowanie (16,9 mln zł z RPO i – dodatkowo – 2 mln zł z budżetu państwa) do oszacowanej na 21,1 mln zł inwestycji pod nazwą „Postindustrialne Centrum Dziedzictwa Górnictwa Węglowego w Zagłębiu”.

Jak wyjaśniał wówczas czeladzki magistrat, chodzi o utworzenie w cechowni dawnej kopalni Saturn muzeum poświęconego węglowej tradycji Zagłębia Dąbrowskiego, a także umieszczenie w pokopalnianym obiekcie filii Miejskiej Biblioteki Publicznej – wraz z salą konferencyjną i częścią gastronomiczną.

Samorząd woj. śląskiego wszelkie niewykorzystane dotąd środki swojego RPO na lata 2014-20 oraz oszczędności ze zrealizowanych już projektów skierował na wsparcie podmiotów ochrony zdrowia oraz przedsiębiorców – w związku z pandemią Covid-19.