Zasadnicze pytania o wodę podczas Stormwater 2024

– Występującą w naszym otoczeniu wodę należy postrzegać jako bardzo cenny walor i zasób, który wymaga szczególnej dbałości i wielu zabiegów uwzględniających jego naturalne właściwości – powiedziała podczas konferencji dr Joanna Kopczyńska, Prezes Zarządu Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. – Stąd też nasz nacisk na to, by podejść do wody w sposób uwzględniający jej naturalny bieg, czyli podział na zlewnie.

Zlewnie i ład wodny

W tym kontekście prezes Wód Polskich omówiła założenia tzw. Nowego ładu w gospodarce wodnej, a także obowiązującej od 1 stycznia 2018 roku ustawy z dnia 17 lipca 2017 roku Prawo Wodne.

– U podstaw Nowego ładu i Prawa Wodnego leży podejście polegające na stosowaniu zarządzania zlewniowego z jednoczesnym odejściem od strategii zarządzania wodami w układzie wojewódzkim, a zatem chodzi tu zasadniczo o spojrzenie na wody bez zniekształcania tej optyki przez administracyjne rozwiązania kreowane przez człowieka – wyjaśniała prezes PGW WP. – Dalszą logiczną konsekwencją tego kierunku myślenia było stworzenie instytucji koordynującej i integrującej działania na poziomie zlewni z odniesieniem ich do skali kraju, czyli utworzenie „władzy wodnej” i przejście na scentralizowany układ zarządzania. Proces ten w naszym kraju związany jest z powołaniem do życia państwowej osoby prawnej, czyli Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Kolejnym ważnym zadaniem PGW WP, o którym wspomniała prezes Wód Polskich jest wdrażanie prawodawstwa Unii Europejskiej, łącznie z realizacją Wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego – Dyrektywa 91/676/EWG – ochrona wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzenia rolniczego, a także innych naruszeń prawa Unii Europejskiej.

– Obecnie Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, prócz zagadnień dotyczących zlewni, stoi przed wieloma innym wyzwaniami w zakresie gospodarki wodnej – podkreślała prezes PGW WP dr Joanna Kopczyńska. – Do głównych celów na poziomie polityk państwa zaliczę tu zapewnienie wszystkim obywatelom dostępu do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi, zgodnie z celem 6 Agendy 2030 ONZ. Kolejne zagadnienie, to wdrażanie instrumentów ekonomicznych stymulujących odpowiednie zachowania po stronie użytkowników zasobów wodnych, a także zwiększenie partycypacji użytkowników, instytucji branżowych i społeczeństwa w procesie zarządzania zasobami wodnymi.

Powszechny dostęp do wody

Do powyższych celów głównych odnosiły się też cele operacyjne dla gospodarki wodnej, polegające na zapewnieniu powszechnego i sprawiedliwego dostępu do bezpiecznej wody pitnej po przystępnej cenie. Przygotowaniu gospodarki wodnej do zmieniających się warunków klimatycznych oraz prognozowanych niedoborów wody. Kolejny cel operacyjny służył poprawie jakości wody poprzez redukcję zanieczyszczeń, co zdaniem prezes PGW WP, można osiągnąć dzięki wprowadzeniu zintegrowanej, opartej na zarządzaniu zlewniowym, kontroli zrzutu ścieków oczyszczonych, a także poboru wód. A to w efekcie zapobiec ma nadmiernemu poborowi w konkretnej zlewni i zagwarantować sprawiedliwy podział jej zasobu.

Innym celem operacyjnym dla gospodarki wodnej jest realizacja celów zapisanych w przyjętych na lata 2021-2027 planach gospodarowania wodami w dorzeczach. Ważną kwestią jest także zakończenie realizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK). Następny temat to redukcja zanieczyszczeń pochodzących z rolnictwa, co obecnie jest zadaniem nadzorowanym przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Adaptacja do zmian klimatu

Podstawowym celem operacyjnym jest również adaptacja polskiej gospodarki wodnej do zmian klimatu dzięki poprawie zdolności retencyjnych oraz odtworzenie naturalnej retencji w zlewniach.

– Czy Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie właściwie i efektywnie sprawdzi się w powyższych i wielu innych powierzonych mu rolach? – zapytała retorycznie prezes PGW WP. – Osobiście wierzę, że jest taka szansa. Cieszy mnie to, że obecnie nastąpiło nowe otwarcie w dla działań naszej instytucji. Stąd też, co wielokrotnie przy wielu okazjach, także podczas spotkań z przedstawicielami państwa branż, podkreślałam, jesteśmy otwarci na dialog, na wymianę doświadczeń, na wytyczanie wspólnych ścieżek z wykorzystaniem państwa wiedzy. W moim odczuciu Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, u swych podstaw ma duży potencjał i jego istnienie jest zasadne. Chodzi tylko o to, żeby potencjał ten dobrze wykorzystać.

Zasoby a misja branżowców

Na dialog i współpracę otwarci byli również uczestnicy debaty pt. Misja firm wodociągowych w gospodarowaniu wodami opadowymi.

– Rzecz między innymi w tym, by wzajemnie się inspirując przełamywać schematy i współdziałać z sobą w jak najszerszym zakresie – przekonywała uczestnicząca w debacie Hanna Madajczyk, Prezes Zarządu Aquanet Retencja Sp. z o.o. -. Mam tu na myśli między innymi współpracę podmiotów, które mają kompetencyjną styczność z gospodarowaniem zasobami wodnymi. Rzecz w tym, by nie dochodziło do kreowania sztucznych barier w tym zakresie.

Z opinią tą zgodził się Stanisław Drzewiecki, Prezes Zarządu Miejskich Wodociągów i Kanalizacji w Bydgoszczy.

– To ważne, szczególnie że każdy z naszych podmiotów, każde z miast, czy też gmin jest inne, wyjątkowe, z innymi doświadczeniami się mierzy i inną drogą podąża – stwierdził prezes Drzewiecki. – Należy więc wymieniać wiedzę, poszerzać ją maksymalnie, jednak z jednoczesnym dostosowaniem do lokalnych warunków. Wskazane jest tu gromadzenie informacji. Niewskazane, bezrefleksyjne kalkowanie cudzych rozwiązań. Stąd też wymiana doświadczeń jest nie do przecenienia. 

W powyższej debacie uczestniczyli też: Patrycja Wolińska-Bartkiewicz – Prezes Zarządu Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Szczecin, Piotr Ziętara – Prezes Zarządu Wodociągów Miasta Krakowa, Renata Tomusiak – Prezes Zarządu Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Miasta Stołecznego Warszawy, Ryszard Grajewski – Prezes Zarządu spółki Gdańskie Wody, a także Marek Borkowski – Wiceprezes Zarządu, Dyrektor ds. Rozwoju Aquanet S.A.

Pod naszym patronatem 

Poza wyżej wymienionymi wystąpieniami i spotkaniami, tegoroczna edycja Konferencji o Zarządzaniu Wodami Deszczowymi Stormwater Poland była okazją po poszerzania wzajemnych kontaktów i merytorycznej wymiany między branżami: wodociągowo – kanalizacyjną i podmiotami ze sfery utrzymania zieleni, czego dowodem było prezentowane często interdyscyplinarne i holistyczne podejście do tematu wody jako podstawowego dobra społeczności.

Organizatorem wydarzenia była Retencja.pl, a współgospodarzami Aquanet S.A i Aquanet Retencja Sp. z o.o. Patronat medialny nad Konferencją sprawował natomiast Portalkomunalny.pl i Miesięcznik “Wodociągi-Kanalizacja”.