Zbiornik Kleczew wypełnia się wodą

Zbiornik Kleczew będzie miał powierzchnię ponad 500 ha i pojemność niemal 150 mln m³. Historyczny poziom wód powierzchniowych i gruntowych w jego rejonie zostanie odtworzony na początku 2023 roku. Wcześniej większość wód z odwodnienia odkrywki Jóźwin IIB trafiała do Jeziora Gosławskiego, a każda jej nadwyżka była kierowana w stronę Warty. Do połowy 2020 roku przeciętny wzrost poziomu zwierciadła wody wynosił 20 cm miesięcznie, a już pod koniec 2020 roku metr, czyli pięć razy więcej niż na początku.

Duża inwestycja

Jest to możliwe dzięki przedsięwzięciu zrealizowanemu przez Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin, polegającemu na przebudowie rurociągu tłoczącego wodę pochodzącą z odwodnienia odkrywki Jóźwin IIB w kierunku zalewanej odkrywki Kazimierz Północ, co pozwoli skrócić  proces zalewania powstającego zbiornika Kleczew. Inwestycja ta polega na redystrybucji wód pochodzących z odwodnienia odkrywki Jóźwin IIB.

Nie tylko zbiornik Kleczew

ZEPAK S.A. i Wody Polskie współpracują w zakresie logistyki i finansowania inwestycji rekultywacyjnych. Trzeba pamiętać, że łączna pojemność już zamkniętych i wciąż czynnych odkrywek należących do firmy przekracza 1 mld m³.

– Właścicielem rekultywowanych zbiorników, w tym zbiornika Kleczew oraz znacznej części terenów pokopalnianych jest konińska spółka i bez współpracy z firmą realizacja planowanych projektów nie będzie możliwa. Każdej instytucji życzyłbym takiego partnera biznesowego, tak mocno zaangażowanego w rozwiązanie każdego problemu. Na każdym kroku słyszę zapewnienia władz spółki, że chcą aktywnie uczestniczyć w dalszym przywracaniu stosunków wodnych – mówi dr Bogumił Nowak, dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu.

Rekultywacja zdegradowanych terenów poprzemysłowych to m.in. działania retencyjne i renaturyzacja. Dzięki zatrzymywaniu wody na miejscu nie odpływa do Morza Bałtyckiego, a lokalnie zyskuje środowisko naturalne, rolnictwo i turystyka. Jeśli chodzi o większość akwenów w Polsce środkowo-zachodniej, poziom wody obniżył się średnio od 0,2 do 0,5 m na przestrzeni ostatnich 60 lat. Natomiast w wybranych miejscach, poddanych silnej antropopresji (w rejonie oddziaływania odwodnień górniczych oraz w pobliżu dużych aglomeracji miejskich, gdzie eksploatuje się na dużą skalę zasoby wód podziemnych) ten spadek wyniósł od 1 do 6 m. W takiej sytuacji każde, nawet najmniejsze rozwiązanie, który zniweluje ten destrukcyjny proces, będzie niezwykle korzystne dla tego obszaru.

Odbudować zasoby

Szacuje się, że za około dziesięć, maksymalnie piętnaście lat, zakończy się odbudowa stosunków i zasobów wodnych na terenie gmin, gdzie była prowadzona działalność górnicza.

– Na znacznym obszarze uda nam się przywrócić stosunki wodne nawet dużo szybciej. Wszystko oczywiście zależy od terminu wygaszania poszczególnych kopalni oraz od czynników klimatycznych. Na pewno realizacja wskazanych inwestycji wpłynie w głównej mierze na szybsze wypełnianie się wyrobisk pogórniczych – mówi dr Bogumił Nowak.

Jeśli woda zacznie się podnosić w miejscu dawnych odkrywek, przełoży się to również na szybszą odbudowę poziomu wód w pobliskich jeziorach i rzekach, zwłaszcza w rejonie Powidzkiego Parku Krajobrazowego oraz w zlewni górnej Noteci.

Z Warty do Warcicy

Wody Polskie i ZEPAK S.A. prowadzą również przerzut wód z Warty do Warcicy (właśc. Wiercicy). To prawostronny dopływ Warty, wypływa z okolic wsi Kaczyniec w gminie Koło, a wpływa do Warty w okolicy wsi Pogorzałki w gminie Kramsk. A właściwie wypływała, bo jej zlewnia, która obejmuje obszar 114 km², jest całkowicie przesuszona. To wypadkowa występowania w ostatnich latach wysokiego parowania potencjalnego, niskich opadów i jednocześnie działalności górniczej – pobliskiej odkrywki Drzewce. Inwestycja pozwoli odtworzyć przepływ w rzece i przyspieszy napełnianie odkrywki Drzewce po jej zamknięciu. Tu wartością dodaną jest zaangażowanie lokalnych samorządów, bo inwestycja będzie współfinansowana przez gminy Koło i Kramsk. Na koniec bieżącego roku woda powinna pojawić się w korycie Warcicy i jej dopływach. To zadanie sfinansują Wody Polskie.