24,75 mln z rezerwy budżetowej na likwidację nielegalnych odpadów w Spytkowicach

Umowę w tej sprawie podpisali wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar i wójt Spytkowic Krzysztof Byrski. Gmina otrzyma na usunięcie odpadów niebezpiecznych 24,75 mln zł. Z własnej kasy dołoży 1 procent, czyli 250 tys. zł.

Hala wypełniona pojemnikami z odpadami niebezpiecznymi

Zdaniem wojewody Klęczara likwidacja nielegalnego składowiska leży w interesie publicznym. „Hala w całości jest wypełniona paletami, na których znajdują się pojemniki o pojemności 1 tys. litrów oraz 200-litrowe beczki. Zalegają one również na zewnątrz. Są to między innymi odpady z przemysłu chemicznego, petrochemicznego, farbiarskiego i lakierniczego. Substancje te (…) stanowią zagrożenie dla życia i zdrowia człowieka. Mogą również bardzo negatywnie wpływać na środowisko. Dlatego zdecydowaliśmy się pomóc samorządowi w rozwiązaniu tego problemu w oparciu o środki z rezerwy celowej budżetu państwa” – podkreślił wojewoda małopolski.

To nawet 2 tys. ton odpadów niebezpiecznych

Służby prasowe urzędu wojewódzkiego podały, że szacunkowa masa nielegalnie zgromadzonych w Spytkowicach odpadów wynosi około 2 tys. ton. Zostaną one przekazane do przetworzenia przez profesjonalny podmiot. „Ostateczne przetworzenie odpadów rozumiane jest w tym przypadku jako proces odzysku lub unieszkodliwienia. Ma to nastąpić do połowy grudnia 2025 roku” – podał urząd.

„Jako rząd stawiamy czoła problemowi związanemu z likwidacją nielegalnych składowisk odpadów, które stanowią zagrożenie życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. Sytuacja wymaga pilnych działań. W 2025 roku została utworzona rezerwa celowa budżetu państwa będąca w dyspozycji ministra klimatu i środowiska. Cała pula na ten rok to 200 mln zł. Jeden z dziewięciu samorządów objętych tym rządowym wsparciem to gmina Spytkowice” – powiedział wojewoda Klęczar.

Zmiana przepisów, by pomóc samorządom

Podstawę do uzyskania środków z tej rezerwy stanowi nowelizacja ustawy o odpadach, która weszła w życie 1 stycznia 2025 roku. Na jej podstawie gminy, starostwa powiatowe i regionalne dyrekcje ochrony środowiska mogły uzyskać dofinansowanie na usuwanie nielegalnie zgromadzonych odpadów w wysokości do 99% kosztów wykonania tych zadań. Zasady składania i rozpatrywania wniosków opracowało Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Takich składowisk jest więcej

Do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie wpłynęły wnioski 9 jednostek dotyczące 10 składowisk odpadów niebezpiecznych zlokalizowanych na terenie województwa małopolskiego (oprócz UG Spytkowice – UGiM Miechów, RDOŚ Kraków, UM Chełmek – 2 lokalizacje, UMiG Niepołomice, UMiG Olkusz, Starostwo Powiatowe w Olkuszu, UG Racławice, UG Szczurowa). Monitoring tych składowisk prowadzi Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie.

Podstawowym kryterium ubiegania się o dofinansowanie zadania ze środków rezerwy celowej było wydanie przez dany samorząd decyzji dotyczącej tzw. wykonania zastępczego usunięcia odpadów ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska.

Po ocenie, w której uczestniczył WIOŚ w Krakowie, wnioski zostały przekazane do Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Ostatecznie do objęcia dofinansowaniem wytypowana została gmina Spytkowice.

Ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że wystąpi do ministra finansów o możliwość zabezpieczenia w budżecie państwa o wiele większych środków. Umożliwiłoby to przyznanie dofinansowania na usuwanie odpadów w pozostałych lokalizacjach. Dofinansowanie do usuwania odpadów ze środków rezerwy celowej jest przewidziane na 3 lata (2025-2027).

Zgodnie z nowymi regulacjami od 1 stycznia 2025 roku każda ilość odpadów niebezpiecznych musi być ewidencjonowana

Odpady takie jak: inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe, opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone, filtry olejowe, baterie i akumulatory ołowiowe, gleba i ziemia zawierające substancje niebezpieczne – dotychczas były zwolnione z obowiązku ewidencji, jeśli ich ilość nie przekraczała określonych limitów. Nowe przepisy znoszą te zwolnienia.