70 mln zł dla samorządów na poszukiwanie wód termalnych

Program priorytetowy „Udostępnianie wód termalnych w Polsce” dotyczy geotermii, tj. wsparcia wykonania pierwszego otworu badawczego, służącego rozpoznaniu pod kątem efektywnego wykorzystania wód termalnych w Polsce.

– Potrzebujemy rozwoju OZE w Polsce, a w szczególności rozwoju geotermii, jako naszego naturalnego, rodzimego zasobu. Niemal połowa obszaru Polski zawiera potencjał geotermalny i trzeba go uruchomić, rozpoczynając od przeprowadzenia prac poszukiwawczo-rozpoznawczych, czyli wykonania odwiertu badawczego. Temu służyć będzie program. Do poszukiwań nadaje się dość szeroki obszar zbadany już wstępnie pod kątem zagospodarowania gorących wód. To Podhale oraz pas ciągnący się od Szczecina aż po Góry Świętokrzyskie. Musimy umiejętnie zewidencjonować, a zaraz potem wykorzystać ten potencjał – podkreśla dr Piotr Dziadzio, wiceminister klimatu i środowiska oraz Główny Geolog Kraju. – Polityka energetyczna Polski do 2040 r. przewiduje stopniowy wzrost znaczenia geotermii szczególnie w ciepłownictwie systemowym. To jest „czysta energia” niezależna od warunków pogodowych, równomierna w skali roku – co bardzo cenne.

Eksploatacja geotermii wiąże się także z eliminowaniem emisji szkodliwych substancji do atmosfery, a to jest dla nas szczególnie ważne przy intensywnych staraniach o czyste powietrze.

Główne założenia programu 

Jako główne założenia podano:

• racjonalne wydatkowanie środków dzięki realizacji przedsięwzięć, dla których prawdopodobieństwo rozpoznania i udokumentowania złóż wód termalnych będzie jak największe,
• przejrzyste kryteria oceny wniosków przez Głównego Geologa Kraju,
• zmniejszenie komplikacji towarzyszących przygotowywaniu projektów robót geologicznych, poprzez wskazanie w programie szczegółowych wytycznych do ich przygotowania,
• lepsze efekty w zakresie rozwoju geotermii, przy mniejszych nakładach finansowych i mniejszym ryzyku udostępnienia zasobów wód termalnych.

Po rozstrzygnięciu pierwszego konkursu program został zmieniony, w szczególności w zakresie załączników. Jako główną zmianę, należy wykazać wykluczenie możliwości dofinansowania otworów głębszych niż 3 500 m. Przed złożeniem wniosku o dofinansowanie niezbędne jest zatem dokładne zapoznanie się z aktualną treścią programu, co pozwoli na wyeliminowanie błędów w składanych wnioskach.

Zainteresowane samorządy, po przygotowaniu wniosków, mogą je składać za pośrednictwem Generatora Wniosków o Dofinansowanie (GWD), dostępnego na stronie internetowej NFOŚiGW. Tak jak odbywało się to w pierwszym konkursie, złożone przez samorządy aplikacje będą oceniane w oparciu o kryteria dostępu oraz kryteria jakościowe dopuszczające – wyszczególnione w programie priorytetowym – i zgodnie z wytycznymi określonymi w regulaminie konkursu.

Jednym z kryteriów dopuszczających jest ocena zasadności realizacji przedsięwzięcia dokonywana przez ministra klimatu i środowiska, od której nie przysługuje odwołanie. Po ocenie wniosków, w ramach dostępnej alokacji środków, stworzona zostanie lista rankingowa wniosków, która stanowić będzie podstawę do udzielenia
i zatwierdzenia dofinansowania przez organy NFOŚiGW. Po podjęciu decyzji przez organy NFOŚiGW podpisywana będzie umowa o dofinansowanie, stanowiąca podstawę do realizacji przedsięwzięcia.

Inwestycje z wymiernymi korzyściami

– Jak już wiemy, przedsięwzięcia geotermalne, w szczególności w zakresie wykonania dubletu otworów pozwalających na zamknięcie pętli grzewczej są dość kosztowne, ale stanowią m.in. zeroemisyjne źródło ciepła, co z punktu widzenia ochrony środowiska czyni je bardzo atrakcyjnymi. Stąd też decyzja o kontynuacji programu. Jego druga odsłona pozwoli nam we współpracy z beneficjentami zrealizować kolejny cykl inwestycji, które będą przynosić zyski ekonomiczne i ekologiczne w długim horyzoncie czasowym zarówno dla gospodarki krajowej, jak i na szczeblu lokalnym. Przy wysokiej temperaturze wody i wydajności uzyskamy potencjalną możliwość zeroemisyjnej produkcji energii elektrycznej, natomiast wody o niższej temperaturze mogą być wykorzystywane z powodzeniem w ciepłownictwie – podkreśla Maciej Chorowski, prezes NFOŚiGW.

– Obserwujemy projekty naszych beneficjentów, którzy skorzystali z pomocy finansowej w poprzednich wydaniach programów geotermalnych. Wykorzystujemy doświadczenia i razem
z Ministerstwem Klimatu i Środowiska staramy się udoskonalać ofertę finansowania, tak aby beneficjenci bezpiecznie i efektywnie mogli z niego korzystać. W uruchamianym naborze wdrożyliśmy dodatkowo możliwość sporządzenia przez ekspertów PIG-PIB wstępnej, bezpłatnej opinii dla samorządowców na temat występowania i możliwości zagospodarowania wód termalnych we wskazanej lokalizacji. Pozwoli to m.in. samorządom podjąć decyzję podpartą danymi czy wnioskować o dofinansowanie do NFOŚiGW, czy też nie wnioskować, a to oznacza niższe ryzyko ponoszenia kosztów na przygotowanie projektu robót geologicznych – dodaje wiceprezes NFOŚiGW Dominik Bąk.

– Chcemy wspierać tego typu działania także dlatego, że wiele podobnych, już sfinansowanych przez NFOŚiGW inwestycji przyniosło wymierne efekty. Kapitalnie funkcjonują m.in. Geotermia Podhalańska, Geotermia Pyrzycka i wiele innych, w tym kompleks rekreacyjno-uzdrowiskowy w Bukowinie Tatrzańskiej. Wszystkie te przedsięwzięcia zostały rozpoczęte od odwiertów poszukiwawczo-rozpoznawczych – podkreśla z kolei wiceprezes NFOŚiGW Artur Michalski. – Warto pamiętać, że wraz z dzisiejszym ogłoszeniem, Narodowy Fundusz będzie oferował dwa programy rozwoju krajowej geotermii. Oprócz programu “Udostępnianie Wód Termalnych w Polsce” adresowanego do samorządów, proponujemy również program priorytetowy “Polska Geotermia Plus” z pulą 600 mln zł, który jest przeznaczony nie tylko dla podmiotów samorządowych ale dla wszystkich przedsiębiorców. Warto również wspomnieć, że dla bardziej dynamicznego rozwoju geotermii powołaliśmy przedsiębiorstwo Geotermia Polska i zapraszamy do współpracy z nim wszystkich zainteresowanych.