Nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym: ochrona i usuwanie roślinności w ramach prawa

Przede wszystkim zostały uregulowane kwestie opłat za usunięcie drzew lub krzewów oraz kar administracyjnych z tym związanych, zróżnicowania wysokości kar w zależności od okoliczności sprawy oraz poprawy efektywności nasadzeń zastępczych za usunięte drzewa i krzewy. – Zmiany w przepisach pozwolą nam unikać sytuacji, w których ktoś musi zapłacić karę nieproporcjonalnie wysoką do wyrządzonej szkody, na przykład za wycięcie złamanego drzewa, które zagrażało jego bezpieczeństwu. A przecież życie ludzkie powinno być priorytetem – zaznacza Piotr Otawski, Główny Konserwator Przyrody. – Do tej pory przepisy przewidywały obowiązek nałożenia kary pieniężnej w sztywno określonej wysokości, bez względu na okoliczności. Nowe przepisy uelastyczniają prawo w tym zakresie.

Co więcej – ustawa wprowadziła nową metodę obliczania opłat za usuwane drzewa, gdzie istotą jest koszt odtworzenia drzewa o podobnej wielkości, ze zróżnicowaniem ze względu na lokalizację (wieś, miasto). Niebawem do konsultacji społecznych trafi projekt rozporządzenia Ministra Środowiska precyzujący wysokość opłat.

W ramach nowelizacji ustawy o ochronie przyrody uproszczono kwestię osądu, czy konieczne jest zezwolenie na wycinkę drzewa, poprzez określenie wielkości obwodów pnia drzew (a nie jak dotychczas ich wieku). Zniesiono również obowiązek uzyskiwania zezwolenia na usuwanie krzewów z ogrodów przydomowych i powalonych lub złamanych przez wiatr drzew, które będą mogły być usunięte przez właściwe służby lub po oględzinach pracownika urzędu gminy.

Zgodnie ze zmianą ustawy, marszałek województwa stał się nowym organem właściwym do wydawania zezwoleń w przypadku nieruchomości należących do miast na prawach powiatu (dotyczy to 66 miast).

Prawodawca uwzględnił również proceder tzw. ogławiania, a więc niewłaściwej pielęgnacji koron drzew. Zgodnie z nowymi przepisami usunięcie powyżej 30% korony będzie podlegało karze za uszkodzenie drzewa w wysokości 60% opłaty za usunięcie drzewa, a powyżej 50% korony będzie uznawane jako zniszczenie drzewa, za co kara wyniesie dwukrotność opłaty.

Zmiany w systemie ochrony zadrzewień zostały przygotowane w oparciu o opracowanie Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa. W 2013 r. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska przeprowadziła debatę nad propozycją nowych regulacji, w której uczestniczyły środowiska naukowe, jednostki samorządu terytorialnego i organizacje pozarządowe.

Mimo wprowadzenia szeregu usprawnień, wraz z nowym aktem prawnym pojawiają się nowe wątpliwości związane m.in. z tym, czy organ prowadzący postępowanie w przedmiocie wydania zezwolenia może żądać ponumerowania drzew w terenie, czy może wymagać obecności projektanta lub inwestora podczas oględzin przeprowadzanych w terenie, a w przypadku, gdy drzewa nie będą ponumerowane, to czy może wydać decyzję odmowną. Temat ten zgłębia w lipcowo-sierpniowym wydaniu „Zieleni Miejskiej” radca prawny – Krzysztof Gruszecki.