Jaka przyszłość dla wody? Wnioski po debacie na Envicon Environment 2019

Prace nad rozporządzeniem dotyczącym ponownego wykorzystania wody przyspieszyły – podkreślała Małgorzata Bogucka-Szymalska z Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. W środę odbyło się spotkanie w ramach trilogów przedstawicieli Komisji, Rady i Parlamentu Europejskiego dotyczące tego rozporządzenia. Niestety nie znamy jeszcze ustaleń z tego spotkania – podkreślała.

Ponowne wykorzystanie wody bez przymusu

Polska ma pięcioletni okres na wdrożenie rozporządzenia dotyczącego ponownego wykorzystania wody oraz możliwość dokonania wyboru, czy chcemy je zrealizować. – Możemy nie przystąpić do realizacji tego rozporządzenia. Nie mamy wiele doświadczeń w tym zakresie i na razie nie widzimy konkretnych zidentyfikowanych potrzeb – wyjaśniła dyrektor Bogucka-Szymalska.

Z przyjęciem omawianego aktu prawnego wiążą się z obowiązki nałożone na operatorów zakładów oczyszczania oraz administrację. Operatorzy oczyszczalni ścieków będą zobowiązani do spełnienia minimalnych wymogów w zakresie jakości wody odzyskanej, monitoringu jakości wody odzyskanej oraz stworzenia planu zarządzania ryzykiem.

Poza kwestią powtórnego wykorzystania wody dyr. Bogucka-Szymalska wskazała inne nowe i istotne kierunki gospodarowania wodami w Polsce. Są to przede wszystkim aktywności związane z VI aktualizacją Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, zmiana dyrektywy w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, a także zmiany wynikające z ustawy z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw.

Finansowanie inwestycji wod-kan

Dyrektor Bogulska-Szymalska przedstawiła też potencjalne źródła finansowania inwestycji ściekowych na obszarach wiejskich. Jest to KPOŚK (tylko aglomeracje), PROW, NFOŚiGW, WFOŚiGW (Ogólnopolski program gospodarki wodno-ściekowej poza granicami aglomeracji ujętych w KPOŚK), Polski Fundusz Rozwoju (Fundusz Inwestycji Samorządowych) oraz PPP w sektorze wod-kan.

Temat KPOŚK i związanym z nim finansowaniem kontynuował Andrzej Kruk, reprezentant Saur Polska. Według danych przedstawionych przez dyrektora Andrzeja Kruka, pod koniec 2017 r. 152 oczyszczalnie nie spełniały wymagań dotyczących jakości oczyszczanych ścieków, a aglomeracje spełniające łącznie wszystkie warunki dyrektywy ściekowej to tylko ok. 50 proc. ładunku zanieczyszczeń.

– Jest to i tak duży sukces, że w okresie relatywnie krótkim udało nam się uporządkować wiele instalacji – podkreślał prelegent.

Potrzeby inwestycyjne polskich gmin w latach 2017-2027 w zakresie sieci wodociągowo-kanalizacyjnych to 93,3 mld zł. Ta kwota ma pokryć modernizację i budowę 269,5 tys. km sieci wod-kan.

– Kwota jest zatrważająca, a dodając do tego koszty budowy i modernizacji stacji uzdatniania wody oraz oczyszczalni ścieków, to państwo polskie posiłkowane wsparciem unijnym może nie być w stanie udźwignąć tych kosztów. W związku z tym konieczne może okazać się wsparcie partnerów zewnętrznych – mówił dyrektor Andrzej Kruk.

Głos Unii Europejskiej

Plany Parlamentu Europejskiego dotyczące nowych regulacji, recyklingu wody i mikroplastików przedstawił dr Andrzej Grzyb, były poseł do Parlamentu Europejskiego.

Podkreślał, że woda jest tematem politycznym. W Polsce tego nie odczuwamy, ale jest to widoczne w skali wielkich konfliktów światowych. W 2015 r. powstała inicjatywa obywatelska nazwana „Prawem do wody”. Podpisało się pod nią ponad półtora miliona obywateli wspólnoty. Okazuje się, że nie tylko w skali globalnej, ale i w skali europejskiej dostępność wody w jakości odpowiedniej do spożycia jest bardzo istotnym tematem.

Woda pitna badana jest pod wieloma kryteriami. Jednak pojawiają się nowe zagrożenia, np. związane z obecnością hormonów w ściekach. Po przedostaniu się do środowiska są one niebezpieczne na wielu etapach cyklu obiegu wody w przyrodzie. Drugi element to np. mikroplastiki. Wykorzystujemy je do pakowania żywności, a także w opakowaniach, w których sprzedajemy wodę. Okazuje się, że nie pozostaje to bez wpływu na wodę, którą pijemy – podkreślał dr Andrzej Grzyb.

Przyjęcia rozporządzenia dotyczącego wody pitnej należy się spodziewać w przyszłym roku.