Dąb Dunin z Puszczy Białowieskiej drzewem roku 2021

Turyści z Polski i z zagranicy przyjeżdżają tutaj, aby go zobaczyć i zrobić przy nim pamiątkowe zdjęcie. W lutym 2022 roku Dąb Dunin będzie reprezentował Polskę w międzynarodowym plebiscycie Europejskie Drzewo Roku! Na podium tegorocznego konkursu znalazły się także kolejne dwa dęby – Dąb z Lublina i Dąb Obrońca ze Śladowa z woj. mazowieckiego.

Trzy dęby na podium

Do ostatniej chwili trwała zacięta walka o tytuł Drzewa Roku 2021 pomiędzy miłośnikami dwóch dębów – Dębu Dunin z Puszczy Białowieskiej i Dębu z Lublina. Równie emocjonująca rozgrywka odbyła się pomiędzy Dębem Obrońcą ze Śladowa, Strażnikiem Kopalni z Sosnowca, Kasztanem Jadalnym w Reptach i Joshua Tree w Gliwicach, których zwolennicy walczyli o trzecie miejsce w konkursie. Ostatecznie na podium znalazły się trzy dęby.

Zwyciężył Dąb Dunin z 7380 głosami internautów. Niewiele mniej, bo 7130 głosy uzyskał Dąb z Lublina, dzięki czemu zajął drugie miejsce. Jako trzeci na podium stanął Dąb Obrońca ze Śladowa w woj. mazowieckim z sumą 1964 głosów. Statuetka Drzewa Roku 2021 trafi w ręce Agnieszki Aleksiejczuk i Tomasza Niechody, którzy zgłosili drzewo do konkursu, a także do przedstawicieli Gminy Narew. Wręczenie nagród odbędzie się 11 października 2021 roku w Warszawie podczas inauguracji 19. edycji programu Święto Drzewa Klubu Gaja.

– Cieszymy się bardzo, że dla tak wielu osób Dąb Dunin (Strażnik Puszczy) jest ważny i dzięki temu tak wiele głosów udało się zgromadzić i wygrać. Pozdrawiamy i dziękujemy naszemu kontrkandydatowi z Lublina za tak wspaniałą rywalizację do samego końca. To była jedna z najbardziej ekscytujących rywalizacji konkursu Drzewo Roku. Dziękujemy wszystkim za mobilizację i dobrą energię! – komentują udział w głosowaniu Agnieszka Aleksiejczuk i Tomasz Niechoda, którzy zgłosili drzewo do konkursu.

– Serdecznie gratulujemy zwycięzcom i wszystkim uczestnikom tegorocznego Drzewa Roku! Cieszymy się, że dzięki konkursowi co roku możemy poznawać nie tylko nowe, niezwykłe historie drzew, ale także spotykać wspaniałych ludzi, którzy pokazują nam jak dbać o drzewa w naszym najbliższym otoczeniu, pielęgnować lokalne tradycje i podejmować skuteczne działania na rzecz ochrony środowiska. To wielkie święto drzew!” – mówi Jolanta Migdał, koordynatorka konkursu Drzewo Roku Klubu Gaja.

Budują kapitał społeczny wokół drzew

Jacek Bożek, szef Klubu Gaja podkreśla – Konkursem o tytuł Drzewa Roku staramy się budować kapitał społeczny wokół drzew i wartości z nimi związanych. Przyroda jest nam niezbędna i od niej jesteśmy zależni, można o tym mówić i przypominać na różne sposoby. Ważna jest także edukacja i relacje nawiązywane w czasie wspólnych działań dla naszych drzew. To właśnie sprawia, że konkurs cieszy się zainteresowaniem wielu ludzi i instytucji. Gratuluję zwycięzcom.

O zwycięzcy i nie tylko

Zdobywca tytułu Drzewa Roku 2021 – Dąb Dunin w Przybudkach (gmina Narew, woj. podlaskie) to dąb szypułkowy, wiek ok. 400 lat, wys. 13 m, obwód ok. 700 cm, pomnik przyrody. Zgłoszony przez Tomasza Niechodę i Agnieszkę Aleksiejczuk z Lublina.

Puszcza Białowieska i okolice to miejsce obfitujące w wyjątkowe drzewa. Można by rzec, że to Sanktuarium Puszczańskich Olbrzymów, z których jednym z najbardziej znanych jest dąb Dunin. Legenda głosi, że zostawiono go tam, gdzie wyrósł po to, żeby pokazać dokąd kiedyś sięgała Puszcza Białowieska. To wyjątkowe drzewo skradło serce wielu ludziom. – To nasza wizytówka – mówi jeden z mieszkańców Przybudek i ma rację, bo wielu turystów z Polski i nie tylko przyjeżdża tutaj właśnie po to, by go zobaczyć, zrobić przy nim pamiątkowe zdjęcie. Dunin to także charakterystyczny punkt spotkań. „Do zobaczenia przy dębie” – mówili mieszkańcy.

Był i jest też inspiracją dla wielu artystów. Znalazł się m.in. na okładce płyty „Scenariusz” zespołu Hoyraky. Reżyserka Beata Hyży-Czołpińska umieściła go w filmie „Wielkie drzewa” w cyklu reportaży „Czytanie Puszczy”. Drzewu nadał nazwę DUNIN Janusz Korbel – jeden z twórców ruchu ekologicznego – na cześć białoruskiego poety i dramaturga Wincentego Dunina-Marcinkiewicza. W ostatnim czasie Dunin zgubił konar i istnieje ryzyko, że rozpadnie się na pół, a mieszkańcy i pasjonaci drzewa walczą o jego przetrwanie.

Dąb w Lubline na drugim miejscu

Dąb w Lublinie (woj. lubelskie) to dąb szypułkowy, wiek ok. 74 lata, wys. 16 m, obwód 186 cm. Zgłoszony przez Urząd Miasta Lublin. Biuro Miejskiego Architekta Zieleni.

Cudem ocalały dąb rośnie na pasie zieleni ruchliwej ulicy. Jedyne drzewo, które pozostało po budowie, a później przebudowach ulicy Bohaterów Monte Cassino w Lublinie. Rośnie równomiernie i jest w dobrej kondycji zdrowotnej. Ma również piękną regularną koronę. Liczne ingerencje w infrastrukturę otaczającą drzewo nie spowodowały uszkodzeń. W 2019 roku dąb został mianowany jednym ze Skarbów Kultury Przestrzeni Lublina. Po ogłoszeniu wyników plebiscytu, okazało się, że drzewo ma swoją historię. Teren ten niegdyś należał do ojca Lucjana Ważnego, który zasadził drzewo. Jak wspomina jego córka – Ilekroć przejeżdżaliśmy koło tego dębu, Tata zawsze mówił: Pamiętaj dziecko, że tego dęba zasadziłem ja po powrocie z wojny w 1946 roku. Zaproponowała, aby upamiętnić dąb, skoro przetrwał nietknięty w tak ruchliwym miejscu. I tak się stało. Jest to idealny przykład, że takie drzewa mogą być zachowane przy budowach i remontach dróg, tym samym zwiększając wartość krajobrazową pasów drogowych.

Trzecie miejsce: Dąb Obrońca w Śladowie

Dąb Obrońca w Śladowie (gmina Brochów, woj. mazowieckie) to dąb szypułkowy, wiek ok. 600 lat, wys. 25 m, obwód 720 cm, pomnik przyrody. Zgłoszony przez Jarosława Tempczyk i Arletę Tempczyk (Specjalista ds. Ochrony Środowiska), Szkołę Podstawową im. Władysława Jagiełły w Śladowie, Urząd Gminy Brochów.

Dąb Obrońca znajduje się na terenie posesji Państwa Tempczyków w Śladowie i ma niesamowitą historię. W czasie II Wojny Światowej Niemcy zrzucili tu bombę. Wybuchł ogromny pożar, niszcząc gospodarstwo sąsiadów, a ogień rozprzestrzeniał się na kolejne budynki. Ogromny i zdrowy dąb „zatrzymał” ogień i ocalił posesje Państwa Tempczyków przed żywiołem. Stary drewniany dom stoi do dzisiejszego dnia. Ślady pożaru są jednak widoczne od strony wschodniej na pniu dęba. Stąd nazwa heroicznego dębu – „Obrońca”. Od ponad 30 lat na dębie mają swoje gniazdo bociany – symbol polskiego krajobrazu i wsi. Dąb daje schronienie również innym zwierzętom – puszczykom, szpakom, wróblom, dzięciołom, szerszeniom, mrówkom, a także wiewiórkom! Z historią drzewa zapoznają się dzieci i młodzież z okolicznej Szkoły Podstawowej w Śladowie, ale także odwiedzają go wycieczki krajowe i zagraniczne. Dzięki władzom Urzędu Gminy w Brochowie i dyrekcji Kampinoskiego Parku Narodowego odbywa się systematyczna pielęgnacja drzewa.

Pozostali finaliści

W finale 11. edycji konkursu Drzewo Roku znalazło się 16 drzew z blisko 150 zgłoszeń z całej Polski nadesłanych do Klubu Gaja. Podczas głosowania internauci oddali 26 266 ważnych głosów. Na stronie plebiscytu odnotowano ponad 100 000 odsłon.

Głosy oddane na pozostałych finalistów konkursu Drzewo Roku 2021:

• Strażnik Kopalni w Sosnowcu (woj. śląskie) – 1571 głosów
• Joshua Tree w Gliwicach (woj. śląskie) – 1489 głosów
• Kasztan jadalny w Reptach Śląskich (woj. śląskie) – 1444 głosy
• Dąb Fredry z Rzeszowa (woj. podkarpackie) – 1256 głosów
• Cypryśnik w Kórniku (woj. wielkopolskie) – 972 głosy
• Topola w Słońsku (woj. lubuskie) – 804 głosy
• Jodła Jagna w Nadleśnictwie Młynary (warmińsko-mazurskie) – 504 głosy
• Lipa Ocalona w Wiśniewie (woj. mazowieckie) – 349 głosów
• Magiczne drzewo na Cieńkowie w Beskidzie Śląskim (woj. śląskie) – 346 głosów
• Najstarsze drzewo w mieście – Zduńska Wola (woj. łódzkie) – 307 głosów
• Drzewo Podwórkowe w Brzegu Dolnym (woj. dolnośląskie) – 299 głosów
• Samotna Sosna w Słowińskim Parku Narodowym (woj. pomorskie) – 236 głosów
• Wierzbowa brama Krakowa (woj. małopolskie) – 215 głosów

Konkurs Drzewo Roku Klubu Gaja ma na celu promowanie postawy szacunku dla przyrody oraz wyszukanie przykładów ciekawych i trwałych związków pomiędzy kulturą i historią lokalnej społeczności, a drzewem, które jest przez nią szczególnie doceniane. W konkursie organizatorzy nie szukają drzew najstarszych, najwyższych, najgrubszych, najpiękniejszych ani najrzadszych. Poszukują drzewa najbardziej kochanego, drzewa z opowieścią, drzewa, które pobudza wyobraźnię i jednoczy ludzi.