Mimo dokonań potrzeby nie maleją
Z Janem Hawrylewiczem, p.o. prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, rozmawia Jolanta Czudak-Kiersz
Postęp, jaki dokonał się w ochronie środowiska w ciągu ostatnich 15 lat, jest efektem skutecznego finansowania przedsięwzięć ekologicznych w Polsce. Jaki udział w tych osiągnięciach ma Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej?
Znaczna poprawa stanu środowiska to efekt wspólnego działania wszystkich instytucji, które tworzą zintegrowany system finansowania ochrony środowiska. W latach 80. Polska była jednym z najbardziej zanieczyszczonych krajów Europy. Około 30% mieszkańców żyło na obszarach ekologicznego zagrożenia. Jedynie 4% polskich rzek posiadało czystą wodę. Ponad 35% nie nadawało się nawet do celów przemysłowych. We wszystkich aglomeracjach miejsko-przemysłowych zanieczyszczenie atmosfery wielokrotnie przekraczało dopuszczalne normy. Większość odpadów, w tym również niebezpiecznych, trafiała na składowiska bez żadnego zabezpieczenia. Do ograniczenia tych negatywnych dla środowiska przyrodniczego skutków i zagrożeń przyczyniła się działalność funduszy ekologicznych, które stymulowały samorządy i podmioty gospodarcze do realizacji inwestycji służących ochronie środowiska. Powołany w 1989 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkie fundusze, które osobowość prawną otrzymały w 1993 r., podejmowały wysiłki zmierzające do poprawy czystości wód, powietrza, zagospodarowania odpadów, a także przywrócenia walorów przyrodniczych terenom zdegradowanym przez zakłady przemysłowe i wydobywcze, elektrownie, wojsko, transport i rolnictwo. W ciągu 15 lat Narodowy, wojewódzkie, powiatowe i gminne fundusze przeznaczyły na ochronę środowiska ok. 30 mld zł, w tym NFOŚiGW – 13,5 mld zł, a wojewódzkie fundusze prawie 11 mld zł. Stanowi to ok. 25% ogólnych wydatków na ochronę środowiska, które przekroczyły 80 mld zł. Podany przykład dobrze ilustruje rolę funduszy ekologicznych w finansowaniu przedsięwzięć ekologicznych i kreowaniu procesów inwestycyjnych. Łatwy dostęp do preferencyjnych pożyczek, kredytów i dotacji stymulował działania podmiotów gospodarczych i samorządów, które zaangażowały w przedsięwzięcia służące poprawie stanu środowiska w Polsce ponad połowę wszystkich nakładów.
Jak te nakłady przekładają się na uzyskane efekty ekologiczne?
Dzięki inwestycjom porządkującym gospodarkę wodno-ściekową nastąpiła znaczna poprawa czystości rzek i jezior oraz jakości wody do picia. Wpłynęła na to budowa lub modernizacja ok. 5 tys. oczyszczalni ścieków i kilkunastu tysięcy kilometrów sieci kanalizacyjnej. W wyniku realizacji przedsięwzięć, na które Narodowy Fundusz udzielił pożyczek lub dotacji, stworzono warunki do oczyszczania ponad 6 mln m³ ścieków i uzdatnienia 350 tys. m³ wody na dobę, zretencjonowano ponad 90 mln m³ wody w dużych i 25 mln m³ w małych zbiornikach. W porównaniu z 1990 r. ilość wód pozaklasowych zmniejszyła się z 25 do 6%. Ponad 35% rzek odzyskało I klasę czystości, a 45% osiągnęło II klasę. Dobre rezultaty uzyskano również w ochronie powietrza. Zmodernizowane urządzenia w elektrowniach, hutach, cementowniach oraz zakładach wydobywczych i przemysłowych ograniczyły roczną emisję pyłów o ponad 2 mln ton i o tyle samo zanieczyszczeń gazowych do atmosfery, w tym o 60% dwutlenku siarki i o przeszło 30% gazów cieplarnianych. W ciągu minionych 15 lat dokonano rekultywacji ponad 4 tys. ha terenów, na których składowano odpady przemysłowe. W sposób szczególny Narodowy i wojewódzkie fundusze troszczyły się też o ochronę przyrody i przetrwanie najbardziej zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt i roślin, a także o kształtowanie świadomości ekologicznej społeczeństwa. To, jak sądzę, są bardzo wymierne efekty tych wspólnych działań. Bez udziału funduszy ekologicznych na pewno nie byłoby takiego postępu, jaki dokonał się w ochronie środowiska w ciągu minionych 15 lat.
Pomimo widocznego postępu do zrobienia jest jeszcze bardzo dużo. Jakie są najbliższe plany NFOŚiGW, który jest zobowiązany do wypełnienia ekologicznych zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego i maksymalnego wykorzystania unijnej pomocy na inwestycje w ochronie środowiska?
Zapewnienie środków finansowych, które mają spełnić te oczekiwania, stanowi podstawę wspólnej polityki finansowej Narodowego i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Dla realizacji tego zamierzenia we wrześniu br. uchwalona została wspólna strategia działania NFOŚiGW i WFOŚiGW na lata 2005-2008. Priorytetem jest dofinansowanie projektów ekologicznych dotowanych ze środków Unii Europejskiej w ramach Funduszu Spójności oraz funduszy strukturalnych, w tym m.in. Sektorowego Programu Operacyjnego „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw”. Przykładem dobrego współdziałania funduszy, poprzedzającym uchwalenie wspólnej strategii, jest przygotowanie 35 pierwszych projektów inwestycyjnych z ochrony środowiska przewidzianych do finansowania z Funduszu Spójności, które w połowie sierpnia br. trafiły do Brukseli. Wysokość środków w obecnym budżecie Unii przewidzianych dla Polski na ochronę środowiska wynosi ok. 2,9 mld euro. Przyjmując, że pomoc ta stanowić będzie realnie 50-60% całkowitych kosztów projektów, ze strony polskiej konieczne jest poniesienie wielomiliardowych nakładów. Jest to wyzwanie nie tylko dla funduszy ekologicznych, ale także dla samorządów i podmiotów prywatnych. Na wykonanie akcesyjnych zobowiązań w dziedzinie ochrony wód, powietrza i gospodarki odpadami w latach 2005-2008 potrzeba w Polsce ok. 75,7 mld zł. Wydatki te oszacowano na podstawie uchwalonej przez Sejm w czerwcu 2003 r. „Polityki ekologicznej Państwa na lata 2003-2006, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010”. Ścisłe współdziałanie Narodowego i wojewódzkich funduszy przy finansowaniu projektów dotowanych przez Unię Europejską daje gwarancję lepszego wygenerowania środków na ich realizację, a tym samym na wypełnienie akcesyjnych zobowiązań.
Pod warunkiem, że samorządy i podmioty gospodarcze zwiększą swoją aktywność inwestycyjną i dobrze przygotują projekty do realizacji…
To zależy od ich kondycji finansowej. W przypadku, gdy gminom i podmiotom gospodarczym brakuje pieniędzy na realizację ekologicznych zadań, impet inwestycyjny jest wyhamowany. Jednak dzięki stosowanym przez Narodowy Fundusz preferencjom staramy się zachęcać samorządy i przedsiębiorstwa do podejmowania takich działań. W 2005 r. planujemy wprowadzenie jeszcze korzystniejszych zasad udzielania pomocy finansowej ze środków Narodowego Funduszu, które będą motywować samorządy i przedsiębiorstwa do realizacji inwestycji, zapewniających wykonanie zobowiązań unijnych w ochronie środowiska, zapisanych w Traktacie Akcesyjnym. Od pewnego czasu obserwujemy wśród inwestorów wzrost zainteresowania realizacją przedsięwzięć, które porządkują gospodarkę wodno-ściekową. Od czerwca br. do Narodowego Funduszu wpłynęło 115 wniosków o dofinansowanie budowy lub modernizacji 51 oczyszczalni i 86 odcinków sieci kanalizacyjnej o długości prawie 1 300 km w 112 aglomeracjach.
Polska stoi przed istotnym problemem terminowego zrealizowania zobowiązań akcesyjnych w dziedzinie porządkowania gospodarki wodno-ściekowej. Czy wykonanie tych przedsięwzięć ułatwi osiągnięcie planowanej na koniec grudnia 2005 r. redukcji 69% zanieczyszczeń biologicznych w ściekach komunalnych?
Aby spełnić te oczekiwania, 674 aglomeracje powinny do tego czasu być wyposażone w oczyszczalnie i sieć kanalizacyjną. Określa to przyjęty przez Radę Ministrów w grudniu 2003 r. Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK), którego celem jest wykonanie zapisanych w Traktacie Akcesyjnym zobowiązań. Do 2015 r. mamy wybudować i zmodernizować prawie 1200 oczyszczalni ścieków i 21 tys. km sieci kanalizacyjnej. Zadania te kosztować będą ponad 35 mld zł. Sfinansowanie inwestycji ujętych w KPOŚK wymaga zaangażowania rocznie od 3 do 4 mld zł. Obecnie wydatkuje się na ten cel ok. 1,5 mld zł. Nakłady te rosną dzięki możliwości wykorzystania środków z Funduszu Spójności i funduszy strukturalnych. Wśród przedsięwzięć planowanych do realizacji uwzględnione zostały przez Narodowy Fundusz wnioski o dofinansowanie inwestycji dla aglomeracji wyszczególnionych w KPOŚK oraz wnioski o dofinansowanie oczyszczalni ścieków komunalnych i kanalizacji sanitarnej dla aglomeracji powyżej 2000 tys. RLM, które nie zostały ujęte w załączniku do tego programu. Naszym zdaniem, pozwoli to na szybsze osiągnięcie standardów w zakresie redukcji ładunku zanieczyszczeń w ściekach komunalnych w pierwszym okresie przejściowym. Od ubiegłego roku Narodowy Fundusz zawarł 165 umów na wykonanie inwestycji umieszczonych w KPOŚK z terminem ich zakończenia do końca grudnia 2005 r. Umowy te obejmują realizację 74 oczyszczalni ścieków w 104 aglomeracjach i 75 odcinków sieci kanalizacyjnej o łącznej długości ponad 1007 km w 64 aglomeracjach.
Czy lista programów priorytetowych Narodowego Funduszu dostosowana została w całości do skutecznej realizacji zobowiązań akcesyjnych?
Uchwalone przez Radę Nadzorczą programy priorytetowe Narodowego Funduszu na 2005 r. dostosowane zostały do wymagań określonych w dyrektywach Wspólnot Europejskich wpisanych do prawa krajowego i polityki ekologicznej państwa. Mają one zapewnić skuteczną realizację zobowiązań w okresach dostosowawczych, ustalonych w Traktacie Akcesyjnym. Do najważniejszych zadań ujętych w 15 programach należy redukcja zanieczyszczeń w ściekach komunalnych, uzyskanie unijnych standardów czystości wód, poprawa zaopatrzenia w dobrej jakości wodę do picia, zwiększenie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, racjonalizacja gospodarki odpadami, ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, rekultywacja terenów poprzemysłowych i ochrona przyrody. Przedsięwzięcia porządkujące gospodarkę odpadową, które powinny być zrealizowane do końca 2014 r., ujęte zostały w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (KPGO) oraz w planach gminnych, powiatowych i wojewódzkich opracowanych na jego podstawie. Te priorytetowe zadania będą współfinansowane w 2005 r. przez Narodowy Fundusz przy współpracy z wojewódzkimi funduszami. Określone w KPGO nakłady na zadania inwestycyjne wyniosą blisko 12 mld zł, z czego środki Narodowego i wojewódzkich funduszy planowane są na poziomie zgodnym z przepisami ustawy o pomocy publicznej. Istotny ciężar finansowania inwestycji porządkujących gospodarkę odpadową przejmą, zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, samorządy oraz podmioty odpowiedzialne za powstanie zanieczyszczeń.
Skoro konieczne jest zapewnienie środków na realizację zadań, które mają wpływ na wykonanie zobowiązań akcesyjnych, czy ograniczone będzie udzielanie dotacji przez Narodowy Fundusz w przyszłym roku?
Dotacje będą przeznaczone głównie na dofinansowanie inwestycji wieloletnich, m.in. dużych zbiorników retencyjnych, rekultywacji terenów zdegradowanych po wydobyciu kopalin, ekspertyz, prac badawczych i innych ważnych zadań wskazanych przez ministra środowiska. Nadal oczywiście będziemy wspierać programy z dziedziny edukacji ekologicznej, ale w dużo mniejszym niż dotychczas zakresie. W 2005 r. przywrócone zostanie finansowanie inwestycji realizowanych w ramach programów małej retencji, w których partycypują finansowo wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Budowa zbiorników retencyjnych ma w Polsce coraz większe znaczenie z uwagi na malejące z każdym rokiem zasoby wód gruntowych i głębinowych oraz obniżający się poziom wód w rzekach i jeziorach. Narodowy Fundusz będzie również udzielał pomocy na opracowanie dokumentacji niezbędnej do przygotowania wniosku o dofinansowanie inwestycji dotowanych ze środków unijnych. Mam nadzieję, że z tej możliwości skorzysta wiele samorządów, aby dostosować stan środowiska do unijnych standardów.
Dziękuję za rozmowę.
Postęp, jaki dokonał się w ochronie środowiska w ciągu ostatnich 15 lat, jest efektem skutecznego finansowania przedsięwzięć ekologicznych w Polsce. Jaki udział w tych osiągnięciach ma Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej?
Znaczna poprawa stanu środowiska to efekt wspólnego działania wszystkich instytucji, które tworzą zintegrowany system finansowania ochrony środowiska. W latach 80. Polska była jednym z najbardziej zanieczyszczonych krajów Europy. Około 30% mieszkańców żyło na obszarach ekologicznego zagrożenia. Jedynie 4% polskich rzek posiadało czystą wodę. Ponad 35% nie nadawało się nawet do celów przemysłowych. We wszystkich aglomeracjach miejsko-przemysłowych zanieczyszczenie atmosfery wielokrotnie przekraczało dopuszczalne normy. Większość odpadów, w tym również niebezpiecznych, trafiała na składowiska bez żadnego zabezpieczenia. Do ograniczenia tych negatywnych dla środowiska przyrodniczego skutków i zagrożeń przyczyniła się działalność funduszy ekologicznych, które stymulowały samorządy i podmioty gospodarcze do realizacji inwestycji służących ochronie środowiska. Powołany w 1989 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkie fundusze, które osobowość prawną otrzymały w 1993 r., podejmowały wysiłki zmierzające do poprawy czystości wód, powietrza, zagospodarowania odpadów, a także przywrócenia walorów przyrodniczych terenom zdegradowanym przez zakłady przemysłowe i wydobywcze, elektrownie, wojsko, transport i rolnictwo. W ciągu 15 lat Narodowy, wojewódzkie, powiatowe i gminne fundusze przeznaczyły na ochronę środowiska ok. 30 mld zł, w tym NFOŚiGW – 13,5 mld zł, a wojewódzkie fundusze prawie 11 mld zł. Stanowi to ok. 25% ogólnych wydatków na ochronę środowiska, które przekroczyły 80 mld zł. Podany przykład dobrze ilustruje rolę funduszy ekologicznych w finansowaniu przedsięwzięć ekologicznych i kreowaniu procesów inwestycyjnych. Łatwy dostęp do preferencyjnych pożyczek, kredytów i dotacji stymulował działania podmiotów gospodarczych i samorządów, które zaangażowały w przedsięwzięcia służące poprawie stanu środowiska w Polsce ponad połowę wszystkich nakładów.
Jak te nakłady przekładają się na uzyskane efekty ekologiczne?
Dzięki inwestycjom porządkującym gospodarkę wodno-ściekową nastąpiła znaczna poprawa czystości rzek i jezior oraz jakości wody do picia. Wpłynęła na to budowa lub modernizacja ok. 5 tys. oczyszczalni ścieków i kilkunastu tysięcy kilometrów sieci kanalizacyjnej. W wyniku realizacji przedsięwzięć, na które Narodowy Fundusz udzielił pożyczek lub dotacji, stworzono warunki do oczyszczania ponad 6 mln m³ ścieków i uzdatnienia 350 tys. m³ wody na dobę, zretencjonowano ponad 90 mln m³ wody w dużych i 25 mln m³ w małych zbiornikach. W porównaniu z 1990 r. ilość wód pozaklasowych zmniejszyła się z 25 do 6%. Ponad 35% rzek odzyskało I klasę czystości, a 45% osiągnęło II klasę. Dobre rezultaty uzyskano również w ochronie powietrza. Zmodernizowane urządzenia w elektrowniach, hutach, cementowniach oraz zakładach wydobywczych i przemysłowych ograniczyły roczną emisję pyłów o ponad 2 mln ton i o tyle samo zanieczyszczeń gazowych do atmosfery, w tym o 60% dwutlenku siarki i o przeszło 30% gazów cieplarnianych. W ciągu minionych 15 lat dokonano rekultywacji ponad 4 tys. ha terenów, na których składowano odpady przemysłowe. W sposób szczególny Narodowy i wojewódzkie fundusze troszczyły się też o ochronę przyrody i przetrwanie najbardziej zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt i roślin, a także o kształtowanie świadomości ekologicznej społeczeństwa. To, jak sądzę, są bardzo wymierne efekty tych wspólnych działań. Bez udziału funduszy ekologicznych na pewno nie byłoby takiego postępu, jaki dokonał się w ochronie środowiska w ciągu minionych 15 lat.
Pomimo widocznego postępu do zrobienia jest jeszcze bardzo dużo. Jakie są najbliższe plany NFOŚiGW, który jest zobowiązany do wypełnienia ekologicznych zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego i maksymalnego wykorzystania unijnej pomocy na inwestycje w ochronie środowiska?
Zapewnienie środków finansowych, które mają spełnić te oczekiwania, stanowi podstawę wspólnej polityki finansowej Narodowego i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Dla realizacji tego zamierzenia we wrześniu br. uchwalona została wspólna strategia działania NFOŚiGW i WFOŚiGW na lata 2005-2008. Priorytetem jest dofinansowanie projektów ekologicznych dotowanych ze środków Unii Europejskiej w ramach Funduszu Spójności oraz funduszy strukturalnych, w tym m.in. Sektorowego Programu Operacyjnego „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw”. Przykładem dobrego współdziałania funduszy, poprzedzającym uchwalenie wspólnej strategii, jest przygotowanie 35 pierwszych projektów inwestycyjnych z ochrony środowiska przewidzianych do finansowania z Funduszu Spójności, które w połowie sierpnia br. trafiły do Brukseli. Wysokość środków w obecnym budżecie Unii przewidzianych dla Polski na ochronę środowiska wynosi ok. 2,9 mld euro. Przyjmując, że pomoc ta stanowić będzie realnie 50-60% całkowitych kosztów projektów, ze strony polskiej konieczne jest poniesienie wielomiliardowych nakładów. Jest to wyzwanie nie tylko dla funduszy ekologicznych, ale także dla samorządów i podmiotów prywatnych. Na wykonanie akcesyjnych zobowiązań w dziedzinie ochrony wód, powietrza i gospodarki odpadami w latach 2005-2008 potrzeba w Polsce ok. 75,7 mld zł. Wydatki te oszacowano na podstawie uchwalonej przez Sejm w czerwcu 2003 r. „Polityki ekologicznej Państwa na lata 2003-2006, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010”. Ścisłe współdziałanie Narodowego i wojewódzkich funduszy przy finansowaniu projektów dotowanych przez Unię Europejską daje gwarancję lepszego wygenerowania środków na ich realizację, a tym samym na wypełnienie akcesyjnych zobowiązań.
Pod warunkiem, że samorządy i podmioty gospodarcze zwiększą swoją aktywność inwestycyjną i dobrze przygotują projekty do realizacji…
To zależy od ich kondycji finansowej. W przypadku, gdy gminom i podmiotom gospodarczym brakuje pieniędzy na realizację ekologicznych zadań, impet inwestycyjny jest wyhamowany. Jednak dzięki stosowanym przez Narodowy Fundusz preferencjom staramy się zachęcać samorządy i przedsiębiorstwa do podejmowania takich działań. W 2005 r. planujemy wprowadzenie jeszcze korzystniejszych zasad udzielania pomocy finansowej ze środków Narodowego Funduszu, które będą motywować samorządy i przedsiębiorstwa do realizacji inwestycji, zapewniających wykonanie zobowiązań unijnych w ochronie środowiska, zapisanych w Traktacie Akcesyjnym. Od pewnego czasu obserwujemy wśród inwestorów wzrost zainteresowania realizacją przedsięwzięć, które porządkują gospodarkę wodno-ściekową. Od czerwca br. do Narodowego Funduszu wpłynęło 115 wniosków o dofinansowanie budowy lub modernizacji 51 oczyszczalni i 86 odcinków sieci kanalizacyjnej o długości prawie 1 300 km w 112 aglomeracjach.
Polska stoi przed istotnym problemem terminowego zrealizowania zobowiązań akcesyjnych w dziedzinie porządkowania gospodarki wodno-ściekowej. Czy wykonanie tych przedsięwzięć ułatwi osiągnięcie planowanej na koniec grudnia 2005 r. redukcji 69% zanieczyszczeń biologicznych w ściekach komunalnych?
Aby spełnić te oczekiwania, 674 aglomeracje powinny do tego czasu być wyposażone w oczyszczalnie i sieć kanalizacyjną. Określa to przyjęty przez Radę Ministrów w grudniu 2003 r. Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK), którego celem jest wykonanie zapisanych w Traktacie Akcesyjnym zobowiązań. Do 2015 r. mamy wybudować i zmodernizować prawie 1200 oczyszczalni ścieków i 21 tys. km sieci kanalizacyjnej. Zadania te kosztować będą ponad 35 mld zł. Sfinansowanie inwestycji ujętych w KPOŚK wymaga zaangażowania rocznie od 3 do 4 mld zł. Obecnie wydatkuje się na ten cel ok. 1,5 mld zł. Nakłady te rosną dzięki możliwości wykorzystania środków z Funduszu Spójności i funduszy strukturalnych. Wśród przedsięwzięć planowanych do realizacji uwzględnione zostały przez Narodowy Fundusz wnioski o dofinansowanie inwestycji dla aglomeracji wyszczególnionych w KPOŚK oraz wnioski o dofinansowanie oczyszczalni ścieków komunalnych i kanalizacji sanitarnej dla aglomeracji powyżej 2000 tys. RLM, które nie zostały ujęte w załączniku do tego programu. Naszym zdaniem, pozwoli to na szybsze osiągnięcie standardów w zakresie redukcji ładunku zanieczyszczeń w ściekach komunalnych w pierwszym okresie przejściowym. Od ubiegłego roku Narodowy Fundusz zawarł 165 umów na wykonanie inwestycji umieszczonych w KPOŚK z terminem ich zakończenia do końca grudnia 2005 r. Umowy te obejmują realizację 74 oczyszczalni ścieków w 104 aglomeracjach i 75 odcinków sieci kanalizacyjnej o łącznej długości ponad 1007 km w 64 aglomeracjach.
Czy lista programów priorytetowych Narodowego Funduszu dostosowana została w całości do skutecznej realizacji zobowiązań akcesyjnych?
Uchwalone przez Radę Nadzorczą programy priorytetowe Narodowego Funduszu na 2005 r. dostosowane zostały do wymagań określonych w dyrektywach Wspólnot Europejskich wpisanych do prawa krajowego i polityki ekologicznej państwa. Mają one zapewnić skuteczną realizację zobowiązań w okresach dostosowawczych, ustalonych w Traktacie Akcesyjnym. Do najważniejszych zadań ujętych w 15 programach należy redukcja zanieczyszczeń w ściekach komunalnych, uzyskanie unijnych standardów czystości wód, poprawa zaopatrzenia w dobrej jakości wodę do picia, zwiększenie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, racjonalizacja gospodarki odpadami, ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, rekultywacja terenów poprzemysłowych i ochrona przyrody. Przedsięwzięcia porządkujące gospodarkę odpadową, które powinny być zrealizowane do końca 2014 r., ujęte zostały w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (KPGO) oraz w planach gminnych, powiatowych i wojewódzkich opracowanych na jego podstawie. Te priorytetowe zadania będą współfinansowane w 2005 r. przez Narodowy Fundusz przy współpracy z wojewódzkimi funduszami. Określone w KPGO nakłady na zadania inwestycyjne wyniosą blisko 12 mld zł, z czego środki Narodowego i wojewódzkich funduszy planowane są na poziomie zgodnym z przepisami ustawy o pomocy publicznej. Istotny ciężar finansowania inwestycji porządkujących gospodarkę odpadową przejmą, zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, samorządy oraz podmioty odpowiedzialne za powstanie zanieczyszczeń.
Skoro konieczne jest zapewnienie środków na realizację zadań, które mają wpływ na wykonanie zobowiązań akcesyjnych, czy ograniczone będzie udzielanie dotacji przez Narodowy Fundusz w przyszłym roku?
Dotacje będą przeznaczone głównie na dofinansowanie inwestycji wieloletnich, m.in. dużych zbiorników retencyjnych, rekultywacji terenów zdegradowanych po wydobyciu kopalin, ekspertyz, prac badawczych i innych ważnych zadań wskazanych przez ministra środowiska. Nadal oczywiście będziemy wspierać programy z dziedziny edukacji ekologicznej, ale w dużo mniejszym niż dotychczas zakresie. W 2005 r. przywrócone zostanie finansowanie inwestycji realizowanych w ramach programów małej retencji, w których partycypują finansowo wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Budowa zbiorników retencyjnych ma w Polsce coraz większe znaczenie z uwagi na malejące z każdym rokiem zasoby wód gruntowych i głębinowych oraz obniżający się poziom wód w rzekach i jeziorach. Narodowy Fundusz będzie również udzielał pomocy na opracowanie dokumentacji niezbędnej do przygotowania wniosku o dofinansowanie inwestycji dotowanych ze środków unijnych. Mam nadzieję, że z tej możliwości skorzysta wiele samorządów, aby dostosować stan środowiska do unijnych standardów.
Dziękuję za rozmowę.
