Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (DzU nr 92, poz. 880) określa, że przestrzenne formy ochrony obejmują parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu. Stanowią one układ przestrzenny, wzajemnie się uzupełniają i łączą korytarzami ekologicznymi. Zróżnicowanie jakościowe obszarów objętych ochroną jest wynikiem różnych celów ochronnych i pełnionych przez nie funkcji.

Na koniec 2003 r. udział przestrzennych form ochrony przyrody i krajobrazu w łącznej powierzchni kraju wyniósł 32,5%, w tym parki krajobrazowe zajmowały 8%.
Zróżnicowanie celów i form ochrony przyrody i krajobrazu sprawia, że przypisuje się tym obszarom odmienne funkcje. Głównym celem tworzenia parków narodowych i rezerwatów przyrody jest konieczność zachowania ciągłości systemów najcenniejszych przyrodniczo obszarów. Wszystkie działania na ich terenie przyporządkowane są ochronie przyrody. Parki krajobrazowe są obszarami, na których (równolegle z ochroną przyrody i krajobrazu oraz dziedzictwa kulturowego) realizuje się wiele różnorodnych funkcji gospodarczych: rolnictwo, osadnictwo, usługi, drobna wytwórczość, gospodarka leśna i rybacka, rekreacja itp. To sprawia, że jednym z podstawowych problemów planistycznych w parkach krajobrazowych jest znalezienie sposobów efektywnego rozwiązywania konfliktów oraz harmonizacji funkcji ekologicznych i gospodarczych. Dla parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych sporządza się i...