Ekologia programowo
Program ochrony środowiska dla miasta Wrocławia na lata 2004-2015
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska nakłada na powiaty i gminy obowiązek opracowania programów ochrony środowiska. „Program ochrony środowiska dla miasta Wrocławia na lata 2004-2015″ opracowany został na zlecenie gminy Wrocław przez zewnętrzną firmę, wyłonioną w drodze przetargu nieograniczonego. Program przyjęty został w formie uchwały przez Radę Miejskę Wrocławia 18 listopada 2004 r.
Program był kształtowany w oparciu o dwa podstawowe dokumenty: Ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska oraz założenia „Polityki ekologicznej państwa na lata 2003-2006, z uwzględnieniem perspektyw na lata 2007-2010”.
Dokument Programu ma formułę otwartą, co oznacza że będzie on cyklicznie (co 4 lata) aktualizowany. Daje to możliwość uwzględnienia zmian wymagań prawnych, pojawienia się nowych problemów, bądź przeniesienia niewykonanych przedsięwzięć na kolejne lata.
Program ochrony środowiska dla powiatu i gminy Wrocław pozostaje w ścisłej relacji ze strategicznymi dokumentami dla miasta Wrocławia. Program tworzony był w oparciu o zasadę otwartego planowania, polegającą na włączaniu społeczności lokalnych, zarówno w przygotowanie programu, jak i jego wdrażanie. Dlatego już w początkowych etapach prac nad Programem zwrócono szczególną uwagę na wymianę informacji podczas warsztatów roboczych i konsultacje pomiędzy przedstawicielami instytucji i organizacji, specjalizujących się w zagadnieniach ochrony środowiska a także przedstawicieli społeczeństwa, w tym samorządów lokalnych.
Uczestnikami procesu otwartego planowania byli: pracownicy Wydziału Środowiska i Rolnictwa, przedstawiciele innych wydziałów Urzędu Miasta włączonych pośrednio w zagadnienie ochrony środowiska, polityczni przedstawiciele powiatu, organy administracji publicznej szczebla wojewódzkiego, eksperci z zewnątrz, przedstawiciele zakładów przemysłowych, zakładów komunalnych i organizacje pozarządowe.
Opracowanie składa się z trzech części – głównej programowej oraz załączników: nr 1 „ Stan środowiska Miasta Wrocław w 2003 r.” oraz nr 2 „Plan operacyjny na lata 2004-2007 ”.
Tab. 1. Koszty realizacji przedsięwzięć w latach 2004-2007
Stan środowiska Wrocławia
Załącznik nr 1 zawiera opis aktualnego stanu środowiska i infrastruktury komunalnej na terenie miasta Wrocławia. Znajdziemy w nim charakterystykę jakości powietrza atmosferycznego wraz ze wskazaniem głównych źródeł zanieczyszczeń oraz tendencji zmian jakości powietrza w ostatnim dziesięcioleciu w aspekcie prognoz na przyszłość, źródeł emisji hałasu, a także niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego. Przedstawiono tam szczegółowo opis jakościowych zasobów wodnych miasta wraz z przedstawieniem zmian jakie zachodziły w tym zakresie na przestrzeni ostatnich kilku lat oraz opis infrastruktury wodno-kanalizacyjnej łącznie z funkcjonowaniem i efektami pracy wrocławskich oczyszczalni ścieków komunalnych i zakładowych. Wymieniono zagrożenia powodziowe i podejmowane w ostatnich latach działania mające im zapobiec.
Załącznik nr 1 zawiera także szczegółowy opis środowiska przyrodniczego, uwzględniający wszystkie parki, pomniki przyrody, lasy, faunę występującą w granicach gminy Wrocław, a także zieleń miejską. Przedstawiono geomorfologię, geologię i gleby występujące na terenie miasta w aspekcie ich jakości oraz potrzeb w zakresie rekultywacji terenów zdegradowanych, jak również opis nadzwyczajnych zagrożeń związanych z transportem materiałów niebezpiecznych oraz potencjalnymi awariami przemysłowymi.
Załącznik ten stanowi materiał dokumentacyjny, sporządzony w oparciu o dane statystyczne, opublikowane raporty o stanie środowiska i inne opracowania specjalistyczne dotyczące poszczególnych komponentów środowiska. W oparciu o analizę stanu środowiska, zawartą w załączniku nr 1, opracowana została główna część dokumentu, część programowa „Programu ochrony środowiska dla miasta Wrocławia na lata 2004-2015”. Pierwsze rozdziały tej części przedstawiają założenia wyjściowe programu, w których omówiono uwarunkowania zewnętrzne wynikające z dokumentów wyższego szczebla, tj. Polityki Ekologicznej Polski, Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego, w tym Strategii Wrocław 2000 Plus i Programu Zrównoważonego Rozwoju Województwa Dolnośląskiego. Sformułowano priorytety ochrony środowiska dla miasta Wrocławia oraz nadrzędny cel realizacji Programu.
Tab. 2. Prognoza podziału kosztów Programu wg źródeł finansowania
Wrocławskie priorytety
Dla miasta Wrocławia przyjęto kilka priorytetów i główne kierunki działań dla realizacji celów do 2015 r.
Pierwszy z priorytetów czyli „Uporządkowanie gospodarki ściekowej” zakłada szereg działań, które pozwolą uporządkować gospodarkę ściekami komunalnymi. Są to m.in.: poprawa gospodarki ściekowej w dorzeczu Oławy i Nysy Kłodzkiej jako głównych źródeł zaopatrzenia w wodę Wrocławia, opracowanie ostatecznej ekspertyzy (i podjęcie decyzji) dotyczącej docelowego przeznaczenia pól irygacyjnych i w związku z tym zakresu rozbudowy WOŚ, zmniejszenie ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do rzeki Odry z wrocławskiego systemu oczyszczania, zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód podziemnych z szamb i z wód opadowych w nieskanalizowanych rejonach miasta, budowa obiektów infrastrukturalnych (kolektory, syfony, pompownie), skanalizowanie wszystkich zamieszkałych rejonów miasta (północne i południowe obrzeża), budowa sieci kanalizacji deszczowej.
Ze względu na korzystanie z powierzchniowych ujęć wody pitnej, jak również zagrożenie powodziowe w mieście, „Poprawa systemu zaopatrzenia w wodę” jest jednym z głównych kierunków działań zakładanych w POŚ. W tym zakresie zakłada się m.in.: modernizację istniejących zakładów produkcji wody, modernizację, rozbudowę i wymianę elementów miejskiej sieci wodociągowej,
pozyskanie alternatywnych źródeł zaopatrzenia mieszkańców w wodę, racjonalizację zużycia wody.
Kolejny z priorytetów przewidzianych w POŚ to „Uporządkowanie gospodarki odpadami”. Celem działań w tym zakresie będzie m.in.: podnoszenie świadomości społecznej mieszkańców, w szczególności w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów, wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, objęcie selektywną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców Wrocławia, podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych rozwijanie badania morfologii odpadów oraz wskaźników nagromadzenia odpadów komunalnych, monitorowanie strumieni odpadów w mieście, w tym ewidencji posiadanych umów mieszkańców na odbiór odpadów, zwiększenie kontroli nad osadami wykorzystywanymi dla celów przyrodniczych, systematyczne wprowadzanie bezodpadowych i mało odpadowych technologii produkcji.
W zakresie kolejnego z priorytetów „Poprawy jakości powietrza” wymieniono m.in.: dostosowanie systemu oceny jakości powietrza do wymagań prawnych, opracowanie programu ochrony powietrza dla miasta Wrocławia, likwidację lub modernizację źródeł „niskiej emisji”, w tym podłączanie nowych odbiorców do systemów ciepłowniczych lub gazowych – w szczególności w centralnej części miasta, zmniejszenie zużycia energii cieplnej poprzez np. izolację cieplną budynków i stosowanie materiałów energooszczędnych, ograniczenie ruchu docelowego do centrum miasta, poprawę płynności ruchu, zwiększenie udziału komunikacji zbiorowej w przewozach pasażerskich, wsparcie i rozwój infrastruktury rowerowej, warunki dla wykorzystania odnawialnych zasobów do produkcji energii.
Inny z głównych celów POŚ „Zmniejszenie zagrożenia hałasem” zakłada m.in.: opracowanie mapy akustycznej i programu ochrony przed hałasem, ograniczenie emisji hałasu komunikacyjnego, wyprowadzenie ruchu tranzytowego z centrum miasta, budowę ekranów akustycznych lub wprowadzanie pasów zieleni izolacyjnej wzdłuż ciągów ulicznych.
Kolejny – „Ochrona i rozwój terenów zieleni miejskiej oraz doskonalenie systemu obszarów i obiektów chronionych” przewiduje m.in.: ochronę i rozwój kompozycji układów zieleni, w tym tworzenie nowych obszarów, ochronę, rewitalizację i rewaloryzację ubytków terenów zieleni oraz wprowadzanie powierzchni biologicznie czynnej na terenach przeznaczonych pod inwestycje (w tym około 30% zieleni wysokiej), ochronę dziedzictwa kulturowego poprzez rewitalizację historycznej zieleni zabytkowej.
Inny „Ochrona przed powodzią” zakłada kompleksową modernizację „Wrocławskiego Węzła Wodnego”.
Priorytetem mającym znaczenie w działaniach na rzecz poprawy jakości środowiska jest podniesienie świadomości i wiedzy ekologicznej mieszkańców z zakresu ochrony środowiska. Służyć temu ma odpowiednio prowadzona edukacja ekologiczna i informowanie społeczeństwa o stanie środowiska i działaniach zmierzających do jego poprawy.
Zrównoważony rozwój
Natomiast nadrzędny cel Programu dla miasta Wrocławia zdefiniowano podobnie jak cel dla województwa dolnośląskiego: Harmonijny, zrównoważony rozwój Wrocławia, w którym wymagania ochrony środowiska mają istotny wpływ na charakter miasta i regionu jak również wspierają jego rozwój gospodarczy.
Kolejna część Programu została poświęcona zdefiniowaniu celów, służących poprawie jakości środowiska jakości, ochronie dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnemu użytkowaniu zasobów środowiska naturalnego. W części tej określono też szczegółowe kierunki służące osiągnięciu postawionych celów i strategii ich realizacji. Cele i zadania sformułowano kolejno, dla każdego z komponentów środowiska, opisano także wskaźniki monitorowania i realizacji poszczególnych celów. Określono je w dwóch przedziałach czasowych, jako krótkookresowe do 2007 roku i długookresowe do 2015 r.
Kolejne zagadnienie, które obejmuje kilka rozdziałów, to monitoring środowska, gdzie przedstawiono podstawowe instrumenty wdrażania Programu i zarządzania środowiskiem.
Ostatnia część Programu poświecona jest aspektom finansowym jego wdrażania. Przedstawione zostały potencjalne źródła finansowania zadań zdefiniowanych w Programie oraz oszacowano wielkość środków możliwych do zaangażowania, zakładając pokrycie kosztów jego realizacji z: budżetu miasta, funduszy ekologicznych, budżetu państwa i województwa, środków pomocowych, środków własnych podmiotów gospodarczych.
Szacunkowe całkowite koszty realizacji Programu ochrony środowiska dla miasta Wrocławia w latach 2004-2007 określono na kwotę 1 272 982 tys. zł.
Cele ekologiczne do 2015 r. i strategia ich realizacji przedstawione w dokumencie Programu były bazą dla planu operacyjnego na lata 2004-2007, tj. konkretnych przedsięwzięć pozainwestycyjnych i inwestycyjnych, które mają priorytet w skali miasta.
Plan Operacyjny
Załącznik nr 2 „Plan Operacyjny na lata 2004-2007” zawiera tabelaryczne zestawienie wszystkich przedsięwzięć przewidzianych do realizacji w latach 2004-2007 z rozpisaniem na kolejne lata w tym okresie wraz z ich opisem, jednostkami odpowiedzialnymi za realizację, kosztami i potencjalnymi źródłami finansowania.
Program ochrony środowiska dla miasta Wrocławia jest dokumentem zawierającym uporządkowany zbiór podstawowych informacji na temat środowiska naturalnego, potrzeb w tym zakresie, sposobów realizacji celów, które należy osiągnąć, aby zagwarantować spełnienie wymogów praw ochrony środowiska, a tym samym zrównoważony rozwój miasta. Jest to dokument mający charakter nie tylko programowy dla władz miasta, ale również edukacyjny dla całego lokalnego społeczeństwa.
Renata Hankiewicz
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska nakłada na powiaty i gminy obowiązek opracowania programów ochrony środowiska. „Program ochrony środowiska dla miasta Wrocławia na lata 2004-2015″ opracowany został na zlecenie gminy Wrocław przez zewnętrzną firmę, wyłonioną w drodze przetargu nieograniczonego. Program przyjęty został w formie uchwały przez Radę Miejskę Wrocławia 18 listopada 2004 r.
Program był kształtowany w oparciu o dwa podstawowe dokumenty: Ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska oraz założenia „Polityki ekologicznej państwa na lata 2003-2006, z uwzględnieniem perspektyw na lata 2007-2010”.
Dokument Programu ma formułę otwartą, co oznacza że będzie on cyklicznie (co 4 lata) aktualizowany. Daje to możliwość uwzględnienia zmian wymagań prawnych, pojawienia się nowych problemów, bądź przeniesienia niewykonanych przedsięwzięć na kolejne lata.
Program ochrony środowiska dla powiatu i gminy Wrocław pozostaje w ścisłej relacji ze strategicznymi dokumentami dla miasta Wrocławia. Program tworzony był w oparciu o zasadę otwartego planowania, polegającą na włączaniu społeczności lokalnych, zarówno w przygotowanie programu, jak i jego wdrażanie. Dlatego już w początkowych etapach prac nad Programem zwrócono szczególną uwagę na wymianę informacji podczas warsztatów roboczych i konsultacje pomiędzy przedstawicielami instytucji i organizacji, specjalizujących się w zagadnieniach ochrony środowiska a także przedstawicieli społeczeństwa, w tym samorządów lokalnych.
Uczestnikami procesu otwartego planowania byli: pracownicy Wydziału Środowiska i Rolnictwa, przedstawiciele innych wydziałów Urzędu Miasta włączonych pośrednio w zagadnienie ochrony środowiska, polityczni przedstawiciele powiatu, organy administracji publicznej szczebla wojewódzkiego, eksperci z zewnątrz, przedstawiciele zakładów przemysłowych, zakładów komunalnych i organizacje pozarządowe.
Opracowanie składa się z trzech części – głównej programowej oraz załączników: nr 1 „ Stan środowiska Miasta Wrocław w 2003 r.” oraz nr 2 „Plan operacyjny na lata 2004-2007 ”.
Tab. 1. Koszty realizacji przedsięwzięć w latach 2004-2007
Lp. | Zagadnienie | Sumaryczne koszty w latach 2004-2007
w tys. PLN | Udział w kosztach ogółem |
1 | Zarządzanie Programem | 100 | 0,0 |
2 | Monitoring środowiska | 5 000 | 0,4 |
3 | Edukacja ekologiczna | 2 370 | 0,2 |
4 | Ochrona powietrza atmosferycznego | 54 520 | 4,5 |
5 | Ochrona przed hałasem | 369 511
(w tym 355 734 infrastruktura drogowa) | 30,2 |
6 | Jakość wód | 515 528 | 42,2 |
7 | Ochrona przed powodzią | 163 300 | 13,4 |
8 | Poważne awarie | 1 740 | 0,1 |
9 | Ochrona przyrody i krajobrazu | 7 392 | 0,6 |
10 | Ochrona lasu | 17 856 | 1,5 |
11 | Zieleń miejska | 85 380 | 7,0 |
12 | Ochrona gleb | 205 | 0,0 |
| Razem | 1 222 902 | 100 |
Stan środowiska Wrocławia
Załącznik nr 1 zawiera opis aktualnego stanu środowiska i infrastruktury komunalnej na terenie miasta Wrocławia. Znajdziemy w nim charakterystykę jakości powietrza atmosferycznego wraz ze wskazaniem głównych źródeł zanieczyszczeń oraz tendencji zmian jakości powietrza w ostatnim dziesięcioleciu w aspekcie prognoz na przyszłość, źródeł emisji hałasu, a także niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego. Przedstawiono tam szczegółowo opis jakościowych zasobów wodnych miasta wraz z przedstawieniem zmian jakie zachodziły w tym zakresie na przestrzeni ostatnich kilku lat oraz opis infrastruktury wodno-kanalizacyjnej łącznie z funkcjonowaniem i efektami pracy wrocławskich oczyszczalni ścieków komunalnych i zakładowych. Wymieniono zagrożenia powodziowe i podejmowane w ostatnich latach działania mające im zapobiec.
Załącznik nr 1 zawiera także szczegółowy opis środowiska przyrodniczego, uwzględniający wszystkie parki, pomniki przyrody, lasy, faunę występującą w granicach gminy Wrocław, a także zieleń miejską. Przedstawiono geomorfologię, geologię i gleby występujące na terenie miasta w aspekcie ich jakości oraz potrzeb w zakresie rekultywacji terenów zdegradowanych, jak również opis nadzwyczajnych zagrożeń związanych z transportem materiałów niebezpiecznych oraz potencjalnymi awariami przemysłowymi.
Załącznik ten stanowi materiał dokumentacyjny, sporządzony w oparciu o dane statystyczne, opublikowane raporty o stanie środowiska i inne opracowania specjalistyczne dotyczące poszczególnych komponentów środowiska. W oparciu o analizę stanu środowiska, zawartą w załączniku nr 1, opracowana została główna część dokumentu, część programowa „Programu ochrony środowiska dla miasta Wrocławia na lata 2004-2015”. Pierwsze rozdziały tej części przedstawiają założenia wyjściowe programu, w których omówiono uwarunkowania zewnętrzne wynikające z dokumentów wyższego szczebla, tj. Polityki Ekologicznej Polski, Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego, w tym Strategii Wrocław 2000 Plus i Programu Zrównoważonego Rozwoju Województwa Dolnośląskiego. Sformułowano priorytety ochrony środowiska dla miasta Wrocławia oraz nadrzędny cel realizacji Programu.
Tab. 2. Prognoza podziału kosztów Programu wg źródeł finansowania
Źródło finansowania | Wariant I
Z infrastrukturą drogową | Wariant II
Bez infrastruktury drogowej | ||
tys. PLN | % | tys. PLN | % | |
Budżet miasta | 554 953 | 45,38 | 217 813 | 25,11 |
Fundusze ekologiczne | 121 434 | 9,93 | 116 484 | 13,43 |
Budżet państwa i środki województwa | 120 578 | 9,86 | 106 934 | 12,33 |
Środki pomocowe UE | 328 716 | 26,88 | 328 716 | 37,90 |
Środki własne podmiotów gospodarczych | 97 221 | 7,95 | 97 221 | 11,21 |
Razem | 1 222 902 | 100 | 867 168 | 100 |
Wrocławskie priorytety
Dla miasta Wrocławia przyjęto kilka priorytetów i główne kierunki działań dla realizacji celów do 2015 r.
Pierwszy z priorytetów czyli „Uporządkowanie gospodarki ściekowej” zakłada szereg działań, które pozwolą uporządkować gospodarkę ściekami komunalnymi. Są to m.in.: poprawa gospodarki ściekowej w dorzeczu Oławy i Nysy Kłodzkiej jako głównych źródeł zaopatrzenia w wodę Wrocławia, opracowanie ostatecznej ekspertyzy (i podjęcie decyzji) dotyczącej docelowego przeznaczenia pól irygacyjnych i w związku z tym zakresu rozbudowy WOŚ, zmniejszenie ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do rzeki Odry z wrocławskiego systemu oczyszczania, zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód podziemnych z szamb i z wód opadowych w nieskanalizowanych rejonach miasta, budowa obiektów infrastrukturalnych (kolektory, syfony, pompownie), skanalizowanie wszystkich zamieszkałych rejonów miasta (północne i południowe obrzeża), budowa sieci kanalizacji deszczowej.
Ze względu na korzystanie z powierzchniowych ujęć wody pitnej, jak również zagrożenie powodziowe w mieście, „Poprawa systemu zaopatrzenia w wodę” jest jednym z głównych kierunków działań zakładanych w POŚ. W tym zakresie zakłada się m.in.: modernizację istniejących zakładów produkcji wody, modernizację, rozbudowę i wymianę elementów miejskiej sieci wodociągowej,
pozyskanie alternatywnych źródeł zaopatrzenia mieszkańców w wodę, racjonalizację zużycia wody.
Kolejny z priorytetów przewidzianych w POŚ to „Uporządkowanie gospodarki odpadami”. Celem działań w tym zakresie będzie m.in.: podnoszenie świadomości społecznej mieszkańców, w szczególności w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów, wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, objęcie selektywną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców Wrocławia, podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych rozwijanie badania morfologii odpadów oraz wskaźników nagromadzenia odpadów komunalnych, monitorowanie strumieni odpadów w mieście, w tym ewidencji posiadanych umów mieszkańców na odbiór odpadów, zwiększenie kontroli nad osadami wykorzystywanymi dla celów przyrodniczych, systematyczne wprowadzanie bezodpadowych i mało odpadowych technologii produkcji.
W zakresie kolejnego z priorytetów „Poprawy jakości powietrza” wymieniono m.in.: dostosowanie systemu oceny jakości powietrza do wymagań prawnych, opracowanie programu ochrony powietrza dla miasta Wrocławia, likwidację lub modernizację źródeł „niskiej emisji”, w tym podłączanie nowych odbiorców do systemów ciepłowniczych lub gazowych – w szczególności w centralnej części miasta, zmniejszenie zużycia energii cieplnej poprzez np. izolację cieplną budynków i stosowanie materiałów energooszczędnych, ograniczenie ruchu docelowego do centrum miasta, poprawę płynności ruchu, zwiększenie udziału komunikacji zbiorowej w przewozach pasażerskich, wsparcie i rozwój infrastruktury rowerowej, warunki dla wykorzystania odnawialnych zasobów do produkcji energii.
Inny z głównych celów POŚ „Zmniejszenie zagrożenia hałasem” zakłada m.in.: opracowanie mapy akustycznej i programu ochrony przed hałasem, ograniczenie emisji hałasu komunikacyjnego, wyprowadzenie ruchu tranzytowego z centrum miasta, budowę ekranów akustycznych lub wprowadzanie pasów zieleni izolacyjnej wzdłuż ciągów ulicznych.
Kolejny – „Ochrona i rozwój terenów zieleni miejskiej oraz doskonalenie systemu obszarów i obiektów chronionych” przewiduje m.in.: ochronę i rozwój kompozycji układów zieleni, w tym tworzenie nowych obszarów, ochronę, rewitalizację i rewaloryzację ubytków terenów zieleni oraz wprowadzanie powierzchni biologicznie czynnej na terenach przeznaczonych pod inwestycje (w tym około 30% zieleni wysokiej), ochronę dziedzictwa kulturowego poprzez rewitalizację historycznej zieleni zabytkowej.
Inny „Ochrona przed powodzią” zakłada kompleksową modernizację „Wrocławskiego Węzła Wodnego”.
Priorytetem mającym znaczenie w działaniach na rzecz poprawy jakości środowiska jest podniesienie świadomości i wiedzy ekologicznej mieszkańców z zakresu ochrony środowiska. Służyć temu ma odpowiednio prowadzona edukacja ekologiczna i informowanie społeczeństwa o stanie środowiska i działaniach zmierzających do jego poprawy.
Zrównoważony rozwój
Natomiast nadrzędny cel Programu dla miasta Wrocławia zdefiniowano podobnie jak cel dla województwa dolnośląskiego: Harmonijny, zrównoważony rozwój Wrocławia, w którym wymagania ochrony środowiska mają istotny wpływ na charakter miasta i regionu jak również wspierają jego rozwój gospodarczy.
Kolejna część Programu została poświęcona zdefiniowaniu celów, służących poprawie jakości środowiska jakości, ochronie dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnemu użytkowaniu zasobów środowiska naturalnego. W części tej określono też szczegółowe kierunki służące osiągnięciu postawionych celów i strategii ich realizacji. Cele i zadania sformułowano kolejno, dla każdego z komponentów środowiska, opisano także wskaźniki monitorowania i realizacji poszczególnych celów. Określono je w dwóch przedziałach czasowych, jako krótkookresowe do 2007 roku i długookresowe do 2015 r.
Kolejne zagadnienie, które obejmuje kilka rozdziałów, to monitoring środowska, gdzie przedstawiono podstawowe instrumenty wdrażania Programu i zarządzania środowiskiem.
Ostatnia część Programu poświecona jest aspektom finansowym jego wdrażania. Przedstawione zostały potencjalne źródła finansowania zadań zdefiniowanych w Programie oraz oszacowano wielkość środków możliwych do zaangażowania, zakładając pokrycie kosztów jego realizacji z: budżetu miasta, funduszy ekologicznych, budżetu państwa i województwa, środków pomocowych, środków własnych podmiotów gospodarczych.
Szacunkowe całkowite koszty realizacji Programu ochrony środowiska dla miasta Wrocławia w latach 2004-2007 określono na kwotę 1 272 982 tys. zł.
Cele ekologiczne do 2015 r. i strategia ich realizacji przedstawione w dokumencie Programu były bazą dla planu operacyjnego na lata 2004-2007, tj. konkretnych przedsięwzięć pozainwestycyjnych i inwestycyjnych, które mają priorytet w skali miasta.
Plan Operacyjny
Załącznik nr 2 „Plan Operacyjny na lata 2004-2007” zawiera tabelaryczne zestawienie wszystkich przedsięwzięć przewidzianych do realizacji w latach 2004-2007 z rozpisaniem na kolejne lata w tym okresie wraz z ich opisem, jednostkami odpowiedzialnymi za realizację, kosztami i potencjalnymi źródłami finansowania.
Program ochrony środowiska dla miasta Wrocławia jest dokumentem zawierającym uporządkowany zbiór podstawowych informacji na temat środowiska naturalnego, potrzeb w tym zakresie, sposobów realizacji celów, które należy osiągnąć, aby zagwarantować spełnienie wymogów praw ochrony środowiska, a tym samym zrównoważony rozwój miasta. Jest to dokument mający charakter nie tylko programowy dla władz miasta, ale również edukacyjny dla całego lokalnego społeczeństwa.
Renata Hankiewicz
