Zmiany przepisów w gospodarce odpadami
W 2005 r. zostały uchwalone m.in. ustawa zmieniająca ustawę o odpadach i niektóre inne ustawy oraz tzw. ustawa kompetencyjna. Skutkują one istotnymi zmianami wchodzącymi w życie od 1 stycznia 2008 r.
Pierwsza z nich, czyli ustawa z 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU nr 175, poz. 1458, z późn. zm.), wprowadziła m.in. zmiany w ustawie z 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (DzU z 2007 r. nr 90, poz. 607), ustanawiając – obok dotychczasowych docelowych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych na 2007 r. – również cele na rok 2014. W związku z powyższym konieczne było określenie celów pośrednich na lata 2008-2013. Wskazano je w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (DzU nr 109, poz. 752), które wejdzie w życie 1 stycznia 2008 r. Ponadto zostało opublikowane Obwieszczenie Ministra Środowiska z 22 sierpnia 2007 r. w sprawie maksymalnych opłat produktowych na rok 2008 (MP nr 54, poz. 619), a na początku listopada 2007 r. do uzgodnień międzyresortowych skierowano projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie stawek opłat produktowych.
Przesunięcie kompetencji
Z kolei Ustawa z 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (DzU nr 175, poz. 1462, z późn. zm.), czyli tzw. ustawa kompetencyjna, dokonuje z dniem 1 stycznia 2008 r. przeniesienia wielu zadań wojewody do kompetencji marszałka województwa, w tym także w zakresie gospodarki odpadami. Dotyczy to zarówno wydawania decyzji lub przyjmowania informacji określonych w ustawie o odpadach, jak i prowadzenia egzaminów i wydawania świadectw stwierdzających kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami, które staną się zadaniami z zakresu administracji rządowej wykonywanymi przez samorząd województwa. W związku z tą ostatnią zmianą konieczne było przygotowanie projektu nowego rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie stwierdzania kwalifikacji w zakresie gospodarowania odpadami, które w drugiej połowie października br. zostało skierowane do konsultacji społecznych. Planuje się, że również ono wejdzie w życie od nowego roku. Natomiast minister ds. środowiska będzie organem wyższego stopnia w stosunku do marszałka województwa w sprawach dotyczących wydawania decyzji. Dotychczas jednym z głównych zadań samorządu województwa było planowanie gospodarki odpadami. Dzięki wprowadzonym zmianom samorząd województwa zyska istotny instrument wdrażania postanowień planu, jakim jest wydawanie decyzji w zakresie gospodarki odpadami.
Poziomy odzysku i recyklingu oraz opłata produktowa
Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych dotyczy tych odpadów, które powstają z produktów, objętych w 2008 r. przepisami ustawy o obowiązkach przedsiębiorców (zakres ten uległ zmniejszeniu). Będą to zatem odpady opakowaniowe, zużyte baterie i akumulatory, oleje odpadowe i zużyte opony.
Dla dwóch ostatnich rodzajów odpadów poziomy odzysku i recyklingu nie ulegną zmianie i do 2014 r. wynosić będą odpowiednio 50 i 35% (dla olejów odpadowych powstałych z określonych olejów smarowych) oraz 75 i 15% (dla zużytych opon).
W większości zużytych baterii i akumulatorów zakłada się pozostawienie takich samych poziomów odzysku i recyklingu (odpowiednio 60, 40 i 20%), poza ogniwami i bateriami galwanicznymi, dla których wyznaczono stopniowy wzrost do poziomu 40%. Należy jednak zauważyć, że przepisy te mają charakter przejściowy, bowiem został przygotowany projekt ustawy o bateriach i akumulatorach oraz zużytych bateriach i akumulatorach, który stanowi transpozycję Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WE z 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów, uchylającej dyrektywę 91/157/EWG (Dz. Urz. WE L 266 z 26 września 2006 r.). Proces transpozycji powinien zostać zakończony do 26 września 2008 r.
W przypadku odpadów opakowaniowych przewiduje się systematyczny wzrost poziomu recyklingu we wszystkich grupach materiałów (poza opakowaniami z drewna, dla których utrzymany zostanie poziom 15%), przy czym największy wzrost w okresie 2008-2014 powinien nastąpić dla opakowań ze stali (z 25 do 50%) oraz dla ogólnego poziomu recyklingu (z 27 do 55%).
Zgodnie z art. 14 ustawy o obowiązkach przedsiębiorców, w obwieszczeniu Ministra Środowiska określono maksymalne stawki opłat produktowych na 2008 r. (patrz ramka). Będą one określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie stawek opłat produktowych. Zgodnie z projektem tego aktu, dla opakowań stawki te wahają się w zależności od rodzaju materiału od 0,26 (opakowania szklane) do 2,73 zł/kg (opakowania z tworzyw sztucznych). Natomiast dla baterii i akumulatorów – w zależności od rodzaju oraz wielkości – stawki te będą wynosić od 0,04 do 27,51 zł/szt. W przypadku olejów smarowych stawka ta ma wynieść 2,07 zł/kg, a dla opon – od 0,1 do 2,18 zł/kg – w zależności od rodzaju opony.
dr inż. Beata B. Kłopotek
dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Środowiska
Tytuł od redakcji