Forum z jubileuszem

Właśnie w historycznych wnętrzach Muzeum Gazownictwa w Warszawie, którego właścicielem jest Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG), odbyła się jubileuszowa konferencja pn. „Stan obecny i perspektywy rozwoju systemów zarządzania środowiskowego”. Podczas tego spotkania (17-18 kwietnia br.) Stowarzyszenie Polskie Forum ISO 14000 świętowało 15-lecie swojego istnienia.

 

 – Już kilkanaście lat temu pojawiła się grupa entuzjastów nowego instrumentu w ochronie środowiska, jakim była norma ISO 14000. Jej nowatorstwo polegało przede wszystkim na odejściu od tradycyjnego podejścia do ochrony środowiska, w ramach którego przedsiębiorcy spełniali wymagania tylko po to, by uniknąć kar. Zgodnie z nowym standardem, przedsiębiorstwa same na siebie mają nakładać obowiązki i kontrolować ich realizację – powiedział, rozpoczynając konferencję, Robert Pochyluk, prezes Stowarzyszenia PF ISO 14 000. Następnie głos zabrał poprzedni prezes Forum – Andrzej Ociepa, który opowiedział o początkach istnienia Stowarzyszenia, jego założycielach, podstawach działalności, celach oraz osiągnięciach. – U podstaw naszych zamierzeń leżała filozofia zrównoważonego rozwoju, polegająca nie na tym, by chronić środowisko za wszelką cenę, ale tak, by to się po prostu opłacało – stwierdził z kolei Andrzej Gerhard, wieloletni członek Forum. Stowarzyszenie współpracuje z wieloma ośrodkami krajowymi i zagranicznymi, zaangażowanymi we wspieranie systemów zarządzania środowiskowego, promuje rozporządzenie EMAS, ocenę cyklu życia i ekoznakowanie oraz organizuje spotkania tematyczne. Podczas konferencji wielokrotnie mówiono o problemach, które pojawiały się w zakresie wprowadzania systemów zarządzania środowiskowego w Polsce. Jednym z nich było obniżenie ich jakości. – Nasilająca się konkurencja pomiędzy jednostkami certyfikującymi spowodowała, że niektóre z nich, chcąc zatrzymać klienta, obniżały swoje wymagania – powiedział R. Pochyluk. Właśnie m.in. wyhamowaniem tego trendu zajmowało się stowarzyszenie w ostatnich latach.

 

Polskie Forum ISO 14000 podejmuje wiele inicjatyw na rzecz promocji systemu EMAS. – W polityce Unii Europejskiej EMAS jest istotnym narzędziem zrównoważonego rozwoju – powiedziała Anna Wajnbergier z Ministerstwa Środowiska. Ponadto zwróciła uwagę, że rozporządzenie EMAS III rozszerza obszar funkcjonowania tego narzędzia poza UE, co ma spowodować jego globalizację. – Wieloletnia działalność na płaszczyźnie unijnej ma na celu wykorzystywanie EMAS jako narzędzia zrównoważonego rozwoju, ale w połączeniu zarówno z odpowiedzialnym biznesem, jak i innymi inicjatywami – podkreśliła. Na temat zmian w systemie EMAS, wprowadzonych ustawą z 15 lipca o krajowym systemie ekozarządzania i audytu, mówił z kolei Maciej Krzyczkowski z Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Zgodnie z tym aktem prawnym, jedynym organem odpowiedzialnym za rejestrację w systemie EMAS jest GDOŚ. M. Krzyczkowski omówił ścieżkę rejestracji w tym systemie oraz zachęcał do składania propozycji zmian, które przyczyniłyby się do zwiększenia zainteresowania rejestracją. – Wyzwaniem jest wprowadzenie takich instrumentów, by przedsiębiorcy dostrzegli korzyści, które widzą eksperci – twierdzi Krzyczkowski. Podczas spotkania nie zabrakło tematu związanego ze społeczną odpowiedzialnością biznesu w zakresie gospodarki odpadami. Referat na ten temat przedstawił Michał Mikołajczyk z organizacji odzysku Rekopol. Z kolei procedurę umożliwiającą realizację bardziej skutecznych i efektywnych audytów zewnętrznych dla systemów zarządzania jakością i środowiskiem, zaprezentował Leszek Krawczyk z firmy KGHM Cuprum. – ASRP może być przydatnym narzędziem zwiększającym skuteczność oraz efektywność audytowanych procesów – stwierdził.

 

Drugi dzień konferencji rozpoczął się prezentacją Anny Gruszki z PKN, która przedstawiła informacje dotyczące normalizacji SZŚ. W ostatnim czasie nastąpiło kilka zmian w rodzinie norm serii ISO 14000: opracowano normę ISO 14005, zawierającą wytyczne do stopniowego wdrażania SZŚ, przeznaczoną głównie dla MŚP oraz ISO 14006, obejmujący wytyczne do ekoprojektowania.

Wyniki badań prowadzonych w Katedrze Znormalizowanych Systemów Zarządzania na temat skuteczności i efektywności SZŚ zaprezentowała dr hab. inż. Alina Matuszak-Flejszman z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Jak dowodzą wyniki – w wielu organizacjach nie zauważa się, że system jest efektywny. – Niewiele organizacji wdrażających SZŚ zadaje sobie kluczowe pytanie – na jakim poziomie realizacji można uznać, że system jest skuteczny? Odpowiedź powinna zostać sformułowana już na początku – przy opracowywaniu celów i programów środowiskowych – podkreślił Tomasz Gasiński z DNV.

Podczas konferencji przedstawiono stan obecny w zarządzaniu środowiskowym, a także podjęto próbę przewidzenia kierunków rozwoju. Według Witolda Dżugana z BVCrynek certyfikacji rośnie we wszystkich regionach i we wszystkich systemach, lecz z mniejszą dynamiką. – Zainteresowanie certyfikacją systemu ISO 14001 będzie się zwiększać, ale pod warunkiem, że klienci zaczną tego wymagać oraz systemy okażą się skuteczne biznesowo – stwierdziłz kolei T. Gasiński. Konferencję podsumował R. Pochyluk, zaznaczając, że konieczne jest oddzielenie liczby certyfikatów na zgodność z normą ISO 14001 od systemowego zarządzania zagadnieniami środowiskowymi.

 

Przygotowały

Beata Szyszka, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu.