Lilak (Syringa) to rodzaj reprezentowany w naturze przez 28 gatunków występujących we wschodniej Azji i południowo-wschodniej Europie. Większości społeczeństwa rodzaj ten kojarzy się z lilakiem pospolitym, powszechnie (ale błędnie!) nazywanym bzem.

W czasach PRL-u lilak był jednym z niewielu krzewów ozdobnych wykorzystywanych do sadzenia na terenach osiedli mieszkaniowych oraz miejskich skwerów. Wokół krzewów, które wówczas najczęściej sadzono w miniogródkach przy blokach, w okresie kwitnienia unosił się przyjemny zapach, a mieszkańcy chętnie odpoczywali na ławkach ustawionych w cieniu roślin. Obecnie lilaki słusznie powracają do łask. Architekci krajobrazu chętnie wykorzystują szerokie możliwości stosowania tych krzewów, nie tylko w ogrodach prywatnych, ale także w zieleni instytucjonalnej i miejskiej.

Pierwsze hodowle

Lilak pospolity na tyle wrósł w polski krajobraz (także kulturowy, o czym świadczą chociażby krzewy sadzone przy wiejskich kapliczkach), że dziś mało kto wie, że nie jest to gatunek krajowy, a jego obecność zawdzięczamy Turkom. Prawdopodobnie pierwsze krzewy lilaka pospolitego zostały sprowadzone do Europy (do Wiednia) w 1563 r. z Konstantynopola, ale na Półwyspie Iberyjskim roślina była znana już ok. 900 r. Podbiła serca miłośników zieleni i artystów, którzy sławili jej urodę za pomocą dzieł plastycznych, poezji i muzyki.

Wiechowaty kwiatostan lilaka pospolitego jest złoż...