Porozumienie w sprawie budowy zbiornika Kotlarnia. Powinien być gotowy do 2029 r.

Porozumienie podpisali przedstawiciele Wód Polskich, Lasów Państwowych, Kopalni Piasku Kotlarnia oraz zainteresowanych samorządów, czyli gminy Bierawa, miasta Kuźnia Raciborska i miasta Rybnik, w obecności m.in. wiceministra infrastruktury Grzegorza Witkowskiego, wojewody opolskiego i wicewojewody śląskiego, samorządowców i parlamentarzystów.

Kilkanaście lat starań

Samorządowcy pracowali na ten dzień bardzo długo, bo od kilkunastu lat zabiegali o budowę zbiornika. List intencyjny w tej sprawie podpisany został w 2021 r., a poniedziałkowe porozumienie jest jednym z pierwszych jego efektów.

– 40 mln m³ wody, z czego 24 mln m³ samej rezerwy powodziowej, tak ważnej w dorzeczu Odry i tej części Śląska, stosunkowo niskim nakładem kosztów, mówi samo za siebie. To także bardzo dobry przykład współpracy rządu z samorządem. Kiedy są ważne inwestycje, ważne społecznie, to zebrani tutaj samorządowcy nie pytali czy, a pytali jak i kiedy. To jest dla nas ważny sygnał. Kiedy siadają eksperci, fachowcy i społecznicy bez uprzedzeń politycznych, to możemy doprowadzić sprawę do szczęśliwego końca – mówi Grzegorz Witkowski, wiceminister infrastruktury.

Średnia europejska

Zbiornik, który ma być gotowy w 2029 r., będzie spełniał dwie funkcje – przeciwpowodziową i retencyjną, co w obliczu suszy i niedoborów wody ma ogromne znaczenie. Poza tym będzie wykorzystywany również turystycznie. Budowa zbiornika wpisuje się w cel Wód Polskich, jakim jest próba odbudowy zasobów retencyjnych kraju, by podnieść wskaźnik zasobów dyspozycyjnych w tym zakresie z obecnych 6,5-7 proc. do średniej europejskiej ok. 15 proc.

– Realizacja tego zbiornika jest bardzo oczekiwana społecznie, ale też korzystna przyrodniczo, m.in. poprzez poprawę warunków gruntowych – mówi Krzysztof Woś, prezes PGW Wody Polskie.

Na ratunek lasom

W 1992 r. lasy w tym regionie dotknął katastrofalny w skutkach pożar, a jego skala wiązała się m.in. z niską wilgotnością gleby, wynikającą m.in. z działalności kopalni. Katowicka Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych, spośród zrealizowanych 1,5 tys. zadań małej retencji w ostatnich latach, ponad 50 wykonała właśnie na terenie nadleśnictwa Kuźnia Raciborska.

– Jako leśnicy czujemy się odpowiedzialni za powierzone dobro i dlatego podpisując to porozumienie mamy nadzieję, że dajemy mieszkańcom realną szansę na bezpieczne, lepsze życie – mówi Marek Czader, zastępca dyrektora RDLP w Katowicach ds. ekonomicznych.

Wójt gminy Bierawa Krzysztof Ficoń i burmistrz Kuźni Raciborskiej Paweł Macha sygnalizowali możliwość zwiększenia w kolejnych etapach inwestycji zasięgu jej oddziaływania przeciwpowodziowego, poprzez skierowanie do zbiornika nadwyżek wód z także okresowo wylewającej rzeki Rudy, przepływającej przez Kuźnię Raciborską, Rudy i Rybnik.

Początek drogi

Prezes Wód Polskich zapowiada rozpoczęcie w tym roku procesu inwestycyjnego, poprzez wykonanie dokumentacji inżynieryjno-geodezyjnej i geologicznej, która pozwoli wskazać wszystkie obiekty przyszłego zbiornika.

– Liczymy tu na współpracę z samorządami w zakresie komunikowania się z mieszkańcami oraz z gospodarzem, czyli kopalnią piasku Kotlarnia, bo to będzie nasze wspólne przedsięwzięcie – mówi Krzysztof Woś.

Zadanie jest już wpisane we wszelkie potrzebne dokumenty strategiczne Wód Polskich, tj. program planowanych inwestycji, plan przeciwdziałania skutkom suszy, plan zarządzania ryzykiem powodziowym i wieloletni plan odbudowy zasobów wodnych w Polsce. Ten ostatni dokument jest na etapie oceny oddziaływania na środowisko, co warunkuje możliwość pozyskania niezbędnych środków.

– Koszty związane z realizacją tego zbiornika nie są najmniejsze. Musimy tu oczywiście pozyskać środki zewnętrzne – mówi prezes Wód Polskich.

Przetarg na projekt w tym roku

Mirosław Kurz, dyrektor RZGW w Gliwicach, który będzie inwestorem przedsięwzięcia, zapowiada, że jeszcze w tym roku powinien powstać opis przedmiotu zamówienia i zostać przeprowadzony przetarg na wykonanie projektu technicznego zbiornika. W te etapy zostaną włączone wykonane już przez kopalnię w 2008 r. projekt budowlany oraz studium wykonalności przygotowane  w 2010 r.  (w zakresie, w których te dokumenty nie zdezaktualizowały się).

Tereny od kopalni i LP

Zgodnie z wypracowanymi założeniami 550 ha terenu pod powierzchnię zbiornika zapewni kopalnia, a prawie 350 ha Lasy Państwowe. W sumie powierzchnia zbiornika ma liczyć ok. 850 ha, natomiast cały obszar zagospodarowania, wraz z potrzebną infrastrukturą, ponad 950 ha. Kopalnia zatrudnia ponad 200 pracowników, których praca, zgodnie z wydanymi pozwoleniami, przyczynia się do tworzenia czaszy zbiornika.

– Liczymy na to, że realizacja zbiornika pozwoli nam w sposób niezakłócony nadal tę pracę wykonywać. Mamy jeszcze złóż na ok. 6-8 lat. Budowa nie przeszkadza eksploatacji i odwrotnie: eksploatacja budowie – ocenia Jan Wojdyła, członek zarządu Kopalni Piasku Kotlarnia.