Obchody Światowego Dnia Mokradeł

Światowy Dzień Mokradeł organizowany jest w ponad 95 krajach przez przyrodnicze organizacje pozarządowe, agencje rządowe oraz instytucje. W Polsce są to np. parki narodowe, regionalne zarządy gospodarki wodnej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, uczelnie i różne organizacje (m.in. Centrum Ochrony Mokradeł, WWF Polska).

Podnoszenie społecznej świadomości

Podstawowym celem obchodów Światowego Dnia Mokradeł jest podnoszenie świadomości społecznej w zakresie roli ekologicznej i gospodarczej obszarów wodno-błotnych.

Zgodnie z konwencją ramsarską mokradło to obszar leżący na pograniczu środowiska wodnego i lądowego, czyli zarówno obszary podmokłe (bagna), jak i wszelkie wody śródlądowe, a także najpłytsze przybrzeżne wody morskie.

Jednak w czasie Dnia Mokradeł uwagę poświęca się również nieco szerszym obszarom (np. łęgom, które poza powodziami nie są pokryte ani przesycone wodą).

Podczas obchodów Dnia (lub Tygodnia), Mokradeł organizowane są konferencje, wycieczki edukacyjne, konkursy, audycje w mediach. Światowy Dzień Mokradeł to również dobra okazja do uruchomienia kolejnych nowych programów ochronnych lub do powoływania nowych obszarów chronionych.

Warszawa żyje mokradłami

Ciekawym przykładem wyżej wspomnianych obchodów może być wydarzenie organizowane w piątek, 2 lutego 2024 r., przez Centrum Ochrony Mokradeł, we współpracy z Wydziałem Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Z tej okazji zaplanowano m.in. naradę naukowców, przyrodników i urzędników państwowych pod hasłem „Ochrona i odnowa mokradeł: jak to zrobić w Polsce?”. Z inicjatywy Centrum Ochrony Mokradeł, przy współpracy Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, osoby decyzyjne w zakresach dotyczących ochrony i zagospodarowania wód, a także eksperci związani z obszarami wodno-błotnymi, omówią najważniejsze wyzwania w zakresie ochrony tych ekosystemów.

Równolegle do tego wydarzenia, także w piątek, 2 lutego br., w godz. 9:00-14:00, na Wydziale Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (al. Kraśnicka 2d), odbędzie się debata ekspercka organizowana przez Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych i Instytut Nauk o Ziemi i Środowisku Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, dotycząca Chełmskich Torfowisk Węglanowych.

Całodzienne wydarzenie na UW

Natomiast w sobotę, 3 lutego br., w godz. 10:00-17:00, Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego (ul. Miecznikowa 1), zaprasza na swoje całodzienne wydarzenie. W programie m.in. wykłady, spotkania, dyskusje, warsztaty wikliniarskie i pokazy filmów. Gośćmi specjalnymi imprezy będą bracia Kłosowscy Stanisław, Grzegorz i Tomasz (obchodzący niedawno 50-lecie pracy naukowo-artystycznej na Bagnach Biebrzańskich). Swój tematyczny film zaprezentują najmłodsi uczestnicy wydarzenia – dzieci z Grupy Brzozaki, wraz z opiekunką panią Ewą Orzechowską.

A w niedzielę, 4 lutego br., Centrum Ochrony Mokradeł zaprasza na spacer w dolinę Czarnej Strugi w Puszczy Słupeckiej pod Warszawą. Zbiórka o godz. 10.00 na pętli autobusowej Olesin (warszawska linia autobusowa nr 120 i 134).

Znaczenie Konwencji Ramsarskiej

Przypomnijmy: Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego, zwana Konwencją Ramsarską, została podpisana w Ramsarze 2 lutego 1971 r. Dotychczas ratyfikowało ją 171 państw, które wyznaczyły 2372 obszary wodno-błotne o międzynarodowym znaczeniu. Wśród nich jest 19 polskich obszarów. Polska jest Stroną Konwencji od 22 marca 1978 r.

Celem Konwencji Ramsarskiej jest ochrona i zrównoważone użytkowanie wszystkich mokradeł poprzez działania na szczeblu krajowym i lokalnym oraz współpracę międzynarodową. Działania te stanowią wkład w osiągnięcie zrównoważonego rozwoju na całym świecie.

Definicja obszarów wodno-błotnych

Zgodnie z treścią Konwencji obszarami wodno-błotnymi są: “tereny bagien, błot i torfowisk lub zbiorniki wodne, tak naturalne jak i sztuczne, stałe i okresowe, o wodach stojących” lub “płynących, słodkich, słonawych lub słonych, łącznie z wodami morskimi, których głębokość podczas odpływu nie przekracza sześciu metrów”. Strony Konwencji, w tym również Polska, zobowiązane są m.in. do:

• wyznaczenia odpowiednich obszarów w celu włączenia ich do listy obszarów wodno-błotnych o międzynarodowym znaczeniu:
• wdrożenia planowania mającego na celu ochronę obszarów wodno-błotnych umieszczonych na liście;
• racjonalnego użytkowania wszystkich mokradeł;
• współpracy międzynarodowej w zakresie wdrażania Konwencji.

Konwencja Ramsarska to jedyna umowa międzynarodowa w zakresie środowiska, poświęcona określonemu typowi ekosystemu – mokradłom. Państwa, które podpisały Konwencję, reprezentują wszystkie regiony geograficzne świata.