Anita Sowińska potwierdza: będą zmiany w systemie kaucyjnym

Wiceszefowa resortu klimatu i środowiska pytana przez dziennikarzy na środowej konferencji prasowej potwierdziła, że w resorcie trwają prace nad nowelizacją przepisów tzw. ustawy kaucyjnej. Zastrzegła jednak, że ma być to “techniczna” zmiana i ma dotyczyć operatorów sytemu.

Nowelizacja techniczna

– Będzie nowelizacja ustawy (kaucyjnej – PAP), ale ona będzie (…) techniczna i związana tylko i wyłącznie z kwestią operatorów – powiedziała wiceszefowa resortu klimatu.

Wyjaśniła, że chodzić będzie o ich obowiązki i to jakie dokumenty powinni składać, oraz jak powinna wyglądać kontrola systemu.

System kaucyjny będą tworzyć przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu napoje w opakowaniach. Będą powoływać operatora (podmiot reprezentujący), odpowiedzialnego za wdrożenie i prowadzenie systemu. Przepisy ustawy kaucyjnej nie określają liczby takich podmiotów, tym samym dopuszcza się możliwość utworzenia kilku systemów kaucyjnych.

Wiceminister poinformowała ponadto, że 5 marca ma odbyć się spotkanie konsultacyjne z branżą, przedsiębiorcami, samorządowcami, przedstawicielami handlu m.in. w tej sprawie oraz szerszej noweli ustawy kaucyjnej.

Sowińska podkreśliła, że przypomniała, że system kaucyjny ma zacząć działać od 1 stycznia 2025 roku. Przyznała, że “może się zdarzyć, że nie będzie idealny od samego początku, bo ustawa wymaga pewnych korekt”.

Co uchwalono dotychczas

Zgodnie z przepisami, system kaucyjny w Polsce zacznie działać od 2025 roku. Jego celem jest zmniejszenie ilości zmieszanych odpadów komunalnych odbieranych przez gminy i zwiększenie poziomu recyklingu. Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych, będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać kaucję, natomiast te o mniejszej powierzchni, będą mogły przystąpić do systemu dobrowolnie. Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego. Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań, a tym samym zwiększyć ilość ponownie wykorzystanych i przetwarzanych surowców służących do wytworzenia opakowań.

System objąć ma trzy frakcje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki do 1 litra.

Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem kaucja za te opakowania ma wynieść 50 gr., choć część interesariuszy postuluje podniesienie jej przynajmniej do kwoty 1 zł.

Nowy ROP

Przedstawicielka MKiŚ przekazała ponadto, że w resorcie trwają prace nad ustawą mająca wdrożyć rozszerzoną odpowiedzialność producentów (ROP). ROP polega ona na tym, że producenci przyszłych odpadów ponoszą w części lub w całości koszty ich zagospodarowania. – W tej chwili toczą się parce koncepcyjne. Były różne projekty (ws. ROP – PAP). Niestety upadły i myślę, że wymagają dużej modyfikacji – dodała.

Wiceminister zwróciła uwagę, że ROP będzie bardzo dużą zmianą i dotyczyć będzie wielu regulacji dotyczących m.in. baterii, tekstyliów, odpadów biodegradowalnych itd. – Rzeczywiście brakuje nam sposobu finansowania recyklingu. Branża komunalna zwraca uwagę, że w momencie wdrożenia systemu kaucyjnego może się zdarzyć, że zabraknie pieniędzy, bo część cennego surowca z tego sytemu zniknie – dodała.

Sowińska na środowej konferencji poinformowała ponadto o rozszerzeniu zespołu doradczego ds. systemowych zmian w zakresie gospodarki odpadami m.in. o branżę recyklingu, kolejne organizacje pozarządowe i instytuty państwowe jak np. NFOŚiGW.

Podczas spotkania tego zespołu – relacjonowała wiceminister – rozmawiano o dwóch tematach. Pierwszy dotyczył przepisów w zakresie obowiązku segregowania materiałów budowlanych i rozbiórkowych. Od 1 stycznia 2025 r. wejdzie obowiązek segregowania tych odpadów na frakcje. Obecne brzmienie przepisów zobowiązuje podmioty do segregowania w miejscu wytworzenia (u źródła) odpadów budowlanych i rozbiórkowych.

Przedstawicielka MKiŚ zwróciła uwagę, że podczas spotkania branża zwracała uwagę na trudności logistyczne np. w kamienicach czy w małych przestrzeniach. Przypomniała, że w przepisach znalazło się rozwiązanie, które mówi, iż wytwórca np. odpadów rozbiórkowych będzie mógł oddawać odpady wyspecjalizowanym firmom na podstawie stosownej umowy.

Co z BDO?

Drugim tematem była BDO, czyli baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, potocznie nazywana bazą danych odpadowych. Sowińska wyjaśniła, że system ma być rozszerzony o moduł raportowania. Taki postulat był zgłaszany m.in. przez marszałków województw. Dodała, że zmodyfikowany ma być również system zarządzania kontem w BDO, który umożliwia podmiotów wydawanie odpowiednich uprawnień użytkownikom. Sowińska wyjaśniła, że zmiana pozwoli np. ograniczyć dostęp do systemu do danej miejscowości.

ROP za rok, dwa lata, a może jeszcze później?