Drastycznie malejąca populacja wielu gatunków owadów zapylających, a przede wszystkim pszczół, to jeden z kluczowych globalnych problemów.
Podstawa funkcjonowania ekosystemów
Ponad 87 proc. gatunków roślin na świecie zapylanych jest m.in. przez pszczoły. Pod tym względem pszczoły świadczą jedną z najważniejszych usług dla ekosystemów, a to dlatego, że zapylają wiele gatunków roślin, w tym także tych, które stanowią podstawę gospodarki żywnościowej człowieka i są też pokarmem dla wielu gatunków zwierząt.
Pszczoły i inne pokrewne im pożyteczne owady, zapylają także rośliny wykorzystywane do celów leczniczych, kosmetycznych, ozdobnych i do produkcji tekstyliów (np. bawełna, len).
Prowadzone przez pszczoły zapylanie roślin to jeden z najważniejszych czynników plonotwórczych. Pszczoła miodna, oprócz przyczyniania się do znacznego zwiększenia plonów w rolnictwie, wytwarza również cenne produkty pszczele, tj. miód, wosk, pierzgę, propolis, mleczko i jad pszczeli.
Globalne zagrożenie populacji
Powodem, w wielu miejscach niestety masowego, uśmiercania pszczół jest nieprawidłowe i zbyt częste stosowanie środków ochrony roślin.
Natomiast drastyczne zmniejszenie lub zanik ich populacji z dużym prawdopodobieństwem doprowadzi do nieobliczalnego w skutkach globalnego kryzysu żywnościowego z zapaścią naszej cywilizacji włącznie.
Unia próbuje przeciwdziałać
Zagrożenie to dostrzegają instytucje Unii Europejskiej, które prowadzą intensywną i aktywną politykę w zakresie ochrony pszczół, a także wsparcia dla branży pszczelarskiej.
W Polsce tego rodzaju działania realizowane są w ramach jednego z instrumentów unijnej Wspólnej Polityki Rolnej pod nazwą: „Wsparcie rynku produktów pszczelich”.
Dzięki temu organizacje związane z pszczelarstwem (np. związki, stowarzyszenia, spółdzielnie, a także jednostki naukowe) mogą otrzymać pomoc na realizację projektów szkoleniowych, analizę jakości miodu, zakup: pszczół, sprzętu pszczelarskiego, leków do zwalczania warrozy, a także na prowadzenie gospodarki wędrownej czy realizację projektów naukowo-badawczych.
Ze strony polskiej administracji nadzór nad podziałem środków Unii Europejskiej pełni Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR).
Rząd RP i wparcie krajowe
Dokładnie rok temu, rozporządzeniem Rady Ministrów (Rządu) RP, wprowadzona została dopłata de minimis do każdej przezimowanej rodziny pszczelej.
W tym przypadku o pomoc mogą ubiegać się indywidualni hodowcy pszczół. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) prowadzi cykliczne nabory wniosków w tym zakresie.
Kompetencje i działania PIORiN
Działania na rzecz ochrony pszczół i innych owadów zapylających przed niewłaściwie stosowanymi pestycydami, to także zadanie Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).
W okresie intensywnego kwitnienia roślin Inspekcja zwiększa liczbę działań kontrolnych i edukacyjnych, aby ograniczyć zagrożenia wynikające ze stosowania środków ochrony roślin.
Przy okazji Główny Inspektor Ochrony Roślin podkreśla, że bardzo ważna jest współpraca rolników z pszczelarzami, gdyż pszczoły najczęściej mają swoje pożytki w przestrzeni rolniczej na polach, łąkach i sadach.
Natomiast podstawą i jednym z najważniejszych działań służących ochronie tych owadów jest unikanie niewłaściwego stosowania pestycydów oraz nieużywanie środków ochrony roślin w godzinach lotu pszczół.
Pszczoły w miastach
Także w miastach zauważyć można godne uwagi działania wspierające ochronę i przeciwdziałanie zanikowi populacji pszczół.
Dla przykładu przypomnijmy, że o tego rodzaju inicjatywach realizowanych w Warszawie pisaliśmy niedawno w artykule pt.: Warszawa. Miejskie pasieki w już ponad połowie stołecznych dzielnic.
To zadanie każdego z nas
Pamiętajmy też, że przyczyniać się do ochrony pszczół może każdy z nas.
Najprostsze sposoby ich ochrony to: goszczenie ich w swoim ogrodzie, dbanie o środowisko naturalne, pozostawianie w ogrodzie choć części nieskoszonego trawnika, gdzie można założyć kwietną łąkę, sadzenie lub sianie roślin miododajnych o różnych terminach kwitnienia, niewypalanie traw ani łodyg i kwiatów zeszłorocznych – wiele gatunków owadów właśnie tam się kryje, ustawianie dla nich (szczególnie w słoneczne dni) miejsc z wodą, popularnie zwanych poidełkami, zawierających drobne kamyczki lub żwirek, aby owady mogły spokojnie się napić bez zagrożenia moczenia skrzydełek.
Przy czym, powyższe rady dotyczą zarówno indywidualnych właścicieli i użytkowników obszarów zieleni, jak i specjalistów opiekujących się miejską zielenią w sektorze samorządowym i publicznym.
Pszczoły to nasze wspólne dobro. Zadbajmy więc o nie razem.
Komentarze (0)