Co dalej z polską energetyką i ciepłownictwem? Konferencja w NFOŚiGW

Głównymi elementami konferencji było przedstawienie i doprecyzowanie aktualnej i planowanej polityki rządu oraz agend rządowych w zakresie polityki energetycznej, w tym odnawialnych źródeł energii, prezentacja konkretnych polskich dokonań w tej sferze przy wykorzystaniu środków krajowych i europejskich (tę część prezentował prezes zarządu NFOŚiGW Kazimierz Kujda), wypowiedzi ekspertów, a także dyskusja przedstawicieli rządu oraz ekspertów z samorządowcami i przedstawicielami branży ciepłowniczej.

Konferencję zainaugurowały wystąpienia przedstawicieli rządu oraz agend rządowych, którzy nakreślili prawne i ekonomiczne ramy wyzwań, jakie stoją przed polską energetyką i ciepłownictwem, szczególnie w kontekście dyrektyw Unii Europejskiej odnośnie obniżania poziomu emisji CO₂ po roku 2020.

Wskazywano, że, mimo iż Polska walczyła o to, by te przepisy zablokować, w tym momencie nie ma wyjścia – i należy zacząć modernizować polskie ciepłownictwo w myśl nowych wytycznych, patrzeć na ten problem „nie od wyborów do wyborów”, ale bardziej systemowo, jak wskazywał wiceminister Sałek.

Miks odnawialno-kopalniany

Zarówno minister środowiska Jan Szyszko, jak też kolejni prelegenci w tym bloku: zastępujący ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego wiceminister energii Andrzej Piotrowski, prezes zarządu NFOŚiGW Kazimierz Kujda oraz pełnomocnik rządu ds. polityki klimatycznej wiceminister środowiska Paweł Sałek wskazywali na polskie ciepłownictwo jako jeden z kluczowych elementów racjonalnego gospodarowania energią.

Postulowano też skupienie polskiego wysiłku w zakresie odnawialnych źródeł energii na „narodowych skarbach”, jakimi są geotermia – „wielka polska szansa”, jak mówił minister Szyszko i drewno energetyczne (biomasa).

Wskazywano, że jedynie jedna trzecia zużywanego w RP gazu jest polskiej produkcji, co uzależnia nas energetycznie od Rosji i tym bardziej należy promować polskie źródła energii: zachowywać węgiel, rozwijać geotermię i zagospodarowywać drewno energetyczne, a także modernizować sieć ciepłowniczą – tak, aby stała się również producentem i magazynem energii.

Przedstawiciele rządu, w tym minister Szyszko, wskazywali na znaczenie polskiego węgla jako naszego dobra narodowego, punktując, że w związku z procesami modernizacyjnymi polskich fabryk i elektrowni zaszły olbrzymie zmiany w emisji dwutlenku węgla, znacznie ją ograniczono w tym segmencie gospodarki, szczególnie emisję tlenków azotu.

Łączono także wysiłki na rzecz polskiego ciepłownictwa oraz polskich źródeł energii odnawialnej („ogromne zasoby leśne”, geotermia) z walką ze smogiem, która, co podkreślali przedstawiciele rządu, jest toczona z sukcesem, a polskie powietrze jest z roku na rok coraz lepsze.

Minister Szyszko wskazywał m.in., że polskie zasoby geotermii wielokrotnie przewyższają krajowe zapotrzebowanie. Wskazywał przykład geotermii toruńskiej – jako „rekordu świata” w zakresie wykorzystania źródeł energetycznych. Mówił o geotermii jako o absolutnie ekologicznym i nie budzącym społecznych kontrowersji źródle energii odnawialnej. Wskazywał także, jak wiele energii należałoby zużyć na dostarczenie takiej ilości wody tradycyjnymi metodami.

Unia zbyt restrykcyjna

Kazimierz Kujda wskazywał, że NFOŚiGW wykorzystał bądź wykorzysta do roku 2020 ponad 60 mld zł z funduszy krajowych i europejskich, przy przewadze tych pierwszych, na ochronę środowiska i procesy modernizacyjne m.in. w branży energetycznej i ciepłowniczej, mając na uwadze tzw. „Polskę powiatową” – i że nadal ten zwrot w polityce rządu będzie się utrzymywał.

Uczestnicy konferencji zwracali również uwagę, że Unia Europejska, mimo protestów Polski, przyjmuje coraz bardziej restrykcyjne ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, niż miało to mieć miejsce na mocy protokołu klimatycznego z roku 2014. Jak twierdzą zebrani – może się to niekorzystnie odbić na polskiej gospodarce.

Jednym ze słów kluczy konferencji była kogeneracja (mówili o niej m.in. Jan Szyszko i wiceminister Sałek), czyli jednoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i użytkowego ciepła w elektrociepłowniach.

Według przedstawicieli rządu, proces ten „stanął” w Europie Zachodniej – a jest wielką szansą na to, by taniej i ekologicznie wytwarzać i gromadzić ciepło, oszczędzając na konieczności jego przesyłania, dostosowywać produkcję energii do lokalnych potrzeb.

Obaj ministrowie wskazywali, że samo zagadnienie polskiego ciepłownictwa jest niezwykle istotne, dotyka 5,5 mln gospodarstw domowych. Co więcej, jego rozbudowa, dążenie do przyłączania coraz większej ilości  indywidualnych użytkowników, powinna być jednym z priorytetów w zakresie odnawialnych źródeł energii, jest też szansą na nowe miejsca pracy.

W opinii przedstawicieli rządu Polska ma szczególnie wielki potencjał w tym zakresie – największą sieć ciepłowniczą w Europie; także Warszawa na tym polu ma największy potencjał ze stolic europejskich.

Szef resortu środowiska odnosił się także do kwestii wycinki w Puszczy Białowieskiej, wskazując, że 4 mln metrów sześciennych i tak jest „martwych” i należy je efektywnie zagospodarować. Dyrektor Generalny Lasów Państwowych Konrad Tomaszewski, w późniejszym wstąpieniu także odnosił się do tego tematu, wskazując, że Lasy Państwowe w swoich działaniach starają się dążyć do tego, by „lasy mogły pochłaniać więcej zanieczyszczeń, niż ma to miejsce w naturalnych warunkach”.