Gminy z energetycznymi osiągnięciami. Trwa konferencja WFOŚiGW w Poznaniu

Grzegorz Wiśniewski, prezes Instytutu Energetyki Odnawialnej EC BREC zaprezentował na początek drugiego dnia konferencji koncepcję ciepłowni przyszłości. To projekt, który IEO wdraża wspólnie z RAFAKO w ramach projektów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

– Jego głównym celem jest opracowanie i demonstracja innowacyjnej technologii uniwersalnego systemu wytwarzania, przetwarzania i magazynowania energii do celów grzewczych. System ten charakteryzować się będzie efektywnością i powtarzalnością adaptacji w rożnych osiedlach mieszkaniowych wykorzystujący zarazem lokalne możliwości wykorzystania energii odnawialnej. Przedsięwzięcie będą realizowane przez Konsorcjum RAFAKO Innovation i EC BREC Instytut Energetyki – mówił Grzegorz Wiśniewski. – U podstaw tego projektu leży potrzeba zademonstrowania nowych technologii w realnym środowisku ciepłowni miejskiej i zweryfikowania założeń ekonomicznych tej koncepcji.

W grupie siła

Marek Kałka z Centrum Rozwoju Komunalnego SA w Ostrowie Wielkopolskim mówił o Ostrowskim Rynku Energetycznym, który w 2018 r. otrzymał Certyfikat Pilotażowego Klastra Energii przyznany przez ówczesne Ministerstwo Energii.

– Mamy w tej chwili 49 partnerów, w tym 35 przedsiębiorców z terenu powiatu ostrowskiego, dziewięć spółek komunalnej Grupy Kapitałowej Centrum Rozwoju Komunalnego, samorząd Ostrowa Wielkopolskiego, Ośrodek Wsparcia Naukowego „Klaster 3×20”, czyli zespół prof. Popczyka z Politechniki Śląskiej, dwie lokalne firmy wsparcia technicznego i informatycznego o renomie międzynarodowej. Dysponujemy 17 źródłami energii o łącznej mocy 28,46 MWe, w tym elektrociepłowniami na gaz, biomasę oraz na biogaz, 13 siłowniami wiatrowymi, elektrownią fotowoltaiczną oraz instalacjami prosumenckimi o mocy ok. 2,5 MW – prezentował możliwości ORE Marek Kałka.

To nie wszystko, ponieważ ORE planuje w najbliższym czasie kolejne inwestycje, m.in. budowę elektrociepłowni na gaz, biogaz i paliwa alternatywne oraz czterech elektrowni fotowoltaicznych, a także dalszy rozwój indywidualnych instalacji prosumenckich.

– W podostrowskim Rąbczynie chcemy wybudować elektrownię fotowoltaiczną o mocy 3 MW. Spółka CRK Energia uzyskała już decyzję środowiskową, a wybrana działka w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczona jest na budowę farmy fotowoltaicznej. Inna koncepcja to gospodarka wodorowa. Chcielibyśmy produkować wodór z biogazu na składowisku odpadów z selektywnie zbieranych bioodpadów oraz przetwarzać w wodór nierecyklingowane odpady tworzyw sztucznych. W naszych najbliższych planach jest również budowa magazynu energii bilansującego produkcję energii w ORE oraz stacji tankowania wodorem, a także zakup ekologicznych, zeroemisyjnych autobusów oraz innych pojazdów technicznych świadczących usługi komunalne – prezentował plany ORE Marek Kałka.

Termomodernizacja to cel, czy narzędzie?

O termomodernizacji wraz z zarządzaniem źródłami ciepła w budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy mówił Paweł Jakubowski, zastępca burmistrza Opalenicy.

– Przede wszystkim należy zadać sobie pytanie, czy termomodernizacja to cel czy też może środek do osiągnięcia celu, a także co możemy dzięki niej osiągnąć? To z pewnością poprawa estetyki budynków, ich funkcjonalności i wygody użytkowania, lepszy stan techniczny, w końcu zmiana źródeł ciepła, a w efekcie osiągnięcie efektywności energetycznej obiektów – tłumaczył Paweł Jakubowski. – Jaka termomodernizacja zapewni optymalne oszczędności? Tylko taka, która jest dobrze zaplanowana, z audytem energetycznym budynków, jest właściwie przeprowadzona oraz wykorzystana, czyli zarządzana. Tu największą szansę ma partnerstwo publiczno-prywatne, które umożliwia podział ryzyka budowy, dostępności i popytu, zapewnia optymalny zakres techniczny przedsięwzięcia i możliwość wykorzystania know-how partnera prywatnego, gwarantuje dostęp do najnowszych światowych rozwiązań, a standardy jakości osiągnięte na etapie inwestycyjnym są utrzymywane przez cały okres trwania umowy. W ten sposób zyskujemy partnera na wiele lat.

Geotermia i pasywne budynki odpowiedzią na Fit for 55

Jarosław Grobelny, zastępca prezydenta Gniezna mówił o wykorzystaniu przez miasto źródła geotermalnego jako jednym z rozwiązań, które brane jest pod uwagę w celu dostosowanie miejskiego systemu do systemu efektywnego oraz w związku z planami wprowadzenia pakietu FIT for 55.

– Rozpatrujemy budowę instalacji odbioru ciepła z otworów geotermalnych, a także budowę instalacji opartej na kotle parowym zasilanym paliwem biomasowym lub RDF – tłumaczył Jarosław Grobelny. – Planowana jest budowa instalacji geotermalnej o mocy 6 MW. Jej przewidywane parametry cieplne to 75 st. C w obiegu pierwotnym i przynajmniej 70 st. C w obiegu wtórnym. Obecnie, w związku ze znacznym wzrostem cen paliw oraz uprawnień do emisji CO2, efektywność ekonomiczna ciepłowni będzie jeszcze bardziej atrakcyjna. Szacujemy oszczędności na zużyciu węgla w wysokości ok. 4,4 mln zł rocznie, ograniczenie emisji CO2 rzędu 17 tys. ton, a więc uniknięcie kosztów w wysokości ok. 6 mln zł. Daje nam to ponad 10 mln zł oszczędności rocznie na paliwie i emisji CO2.

W sierpniu br. prezydent Gniezna zawarł z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej umowę o dofinansowanie w formie dotacji realizacji przedsięwzięcia dotyczącego wykonania otworu poszukiwawczo-rozpoznawczego wód termalnych. Magistrat gnieźnieński szacuje, że przewidywany, całkowity koszt realizacji tego przedsięwzięcia wyniesie ok. 16,7 mln zł, a kwota dotacji pokryje niemal w całości te koszty. Gniezno finalnie chce całkowicie zrezygnować z węgla jako paliwa do produkcji ciepła.

Kamil Wiśniewski z Polskiego Instytutu Budownictwa Pasywnego i Energii Odnawialnej im. Güntera Schlagowskiego oraz Akademii Zdrowego Budownictwa GreenCherry zaprezentował zasady budownictwa pasywnego, jako odpowiedzi na ekologiczne wyzwania sektora budowlanego.

– Parametry budynków systematycznie poprawiają się, ale pakiet Fit for 55 wprowadza nowe wymogi na najbliższe lata. Bardzo istotne będzie to, ile będzie nas kosztować utrzymanie nowoczesnych budynków, aby było to zgodne z aktualnymi standardami. Uważam, że wszystko zależy od detali, a należą do nich: bardzo dobra izolacja termiczna, szczelność powłoki budynku, potrójne oszklenie ciepłochronne, eliminacja mostków cieplnych oraz montaż systemu wentylacyjnego z odzyskiem ciepła – tłumaczył dyrektor Wiśniewski.

Przyszłość magazynowania energii

Michał Dziennik, pełnomocnik zarządu ds. rozwoju systemów ciepłowniczych w Poznaniu w Veolia Energia Poznań SA zaprezentował oddany niedawno do użytku w Elektrociepłowni Karolin magazyn ciepła, często określany jako przyszłość magazynowania energii.

– Zyski z magazynu ciepła to przede wszystkim oszczędność na zużyciu węgla. Akumulator ten jest ładowany nadmiarem produkcji ciepła w ciągu dnia, a nadwyżka ta oddawana jest do sieci w nocy. Te oszczędności oceniamy na 15 tys. GJ rocznie. Istotna jest też redukcja emisji CO2, która w skali roku wynosi ok. 244 tys., a to już istotna liczba – opisywał inwestycję Veolii Michał Dziennik.

Wiatraki za zgodą mieszkańców

O inwestycjach w energetykę wiatrową na gminnych terenach opowiadał z Janusz Piechocki, burmistrz miasta i gminy Margonin.

– Już 24 lata temu rozpoczęły się rozmowy na temat budowy farmy wiatrowej na terenie naszej gminy. Rozmowy te trwały w sumie osiem lat, co jednak zaowocowało dobrą komunikacją z mieszkańcami, a w rezultacie brakiem protestów lokalnej społeczności. W sumie portugalski inwestor EDP Renewables Poland po dotychczasowych inwestycjach będzie dysponować mocą ok. 200 MW w lądowej energetyce wiatrowej. To aż 60 wiatraków, co powoduje, że jest to największa taka farma w Polsce – wyjaśniał burmistrz Piechocki.

Taki inwestor na terenie gminy to spory zastrzyk funduszy do budżetu. Rocznie z tej inwestycji wpływa do kasy Margonina ok. 6 mln zł przy ok. 40-milionowym budżecie miasta i gminy. To spory zastrzyk gotówki, którą z roku na rok można przeznaczać na kolejne inwestycje.

Co w miejsce węgla?

Gościem specjalnym konferencji był dziś Rafałem Muchą, wiceprezes ds. finansowych Grupy ENEA. Odpowiadał on na pytania Piotra Talagi, redaktora naczelnego wydawnictw w firmie ABRYS.

– Polska potrzebuje przede wszystkim stabilnego źródła energii elektrycznej – mówił Rafał Mucha. – Póki co taką stabilność, niestety, są w stanie zapewnić nam tylko paliwa kopalne, przede wszystkim węgiel, co w dużej mierze wynika z historycznego uzależnienia od niego naszego kraju. Jednak współczesne wymagania, takie choćby jak określone w pakiecie Fit for 55 powodują, że musimy myśleć o nowych rozwiązaniach. Grupa ENEA dużo inwestuje w tej chwili w gaz, ale będziemy też stawiać na nowoczesne rozwiązania OZE. Szczegóły naszej strategii dekarbonizacyjnej poznamy niebawem. Myślę, że powinno nastąpić to w perspektywie najbliższych tygodni.

Sesję Doradztwo Energetyczne dla Gmin podsumował Piotr Szewczyk z Rady RIPOK i ZUOK Orli staw, który prezentował możliwości produkcji biogazu z bioodpadów komunalnych.

– W Orlim Stawie mamy obecnie w realizacji inwestycję polegającą na produkcji biogazu z bioodpadów zbieranych selektywnie, np. kuchennych, zielonych, gastronomicznych czy z przemysłu spożywczego. W procesie suchej fermentacji zamierzamy pozyskiwać energię elektryczną dla naszej sieci zakładowej, a także zagospodarować ciepło na potrzeby ZUOK. W końcu możemy też zagospodarować produkty z tego procesu, a więc stały i płynny nawóz – tłumaczył Piotr Szewczyk.

Po południu druga sesja konferencji – Samodzielność Energetyczna Gmin. Wydarzenie bezpłatnie można śledzić TUTAJ.