Nadchodzi cyfrowa rewolucja w administracji

„Przełomy i koleiny cyfrowego państwa. Innowacja – Inteligencja – Interakcja” – to hasło przewodnie tegorocznej edycji Konferencji „Miasta w Internecie”. 21. edycja dorocznego przeglądu cyfryzacji sektora publicznego odbyła się w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku 28-30 czerwca.

Miasta otwarte na mieszkańców

– Każdy polski obywatel oraz przedsiębiorca powinni mieć możliwość załatwienia drogą elektroniczną każdej sprawy z organami administracji publicznej dowolnego szczebla – powiedział Marek Zagórski, sekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji.

Jak poinformował, aby zrealizować ten cel, musimy projektować i przebudować oraz wdrażać użyteczne, przyjazne i odpowiadające potrzebom obywateli publiczne usługi cyfrowe. Plan zintegrowanych działań ministra cyfryzacji przedstawia „Strategia Informatyzacji Państwa – Plan Działań Ministra Cyfryzacji”. Zgodnie z założeniami tego dokumentu to obywatel jest głównym beneficjentem działań administracji, a ta z kolei pełni funkcję służebną wobec obywateli. Strategia przedstawia zestaw planowanych działań w kluczowych obszarach funkcjonowania administracji publicznej, które przyczynią się do usprawnienia funkcjonowania państwa i znaczącego obniżenia kosztów wdrażania i utrzymywania rozwiązań IT. Portfel projektów Ministerstwa Cyfryzacji jest zbiorem, który ma usprawnić cyfrowo działanie polskiej administracji publicznej. Projekty współfinansowane ze środków UE uzyskały zgodę Komisji Europejskiej na realizację w tzw. trybie indykatywnym.

Wśród najważniejszych elementów budowy sprawnej administracji służącej mieszkańcom znalazły się m.in. synergia działań na poziomie centralnym i regionalnym, ustanowienie wspólnych i jednolitych dla administracji standardów, interfejsów komunikacyjnych, mechanizmów zachęcających do współdzielenia infrastruktury i innych zasobów wytwarzanych przez administrację, a także podnoszenie kompetencji urzędników.

Plan działań ministra cyfryzacji obejmuje m.in. stworzenie architektury informacyjnej państwa, wdrożenie e-dokumentów, budowę platformy integracji usług i danych, zwiększenie możliwości wykorzystania danych publicznych itd. Pełny plan działań ministra cyfryzacji można zobaczyć na stronie: https://mc.gov.pl/projekty/plan-dzialan-ministra-cyfryzacji/opis-projektu.

E-usługi publiczne

Jednym z priorytetowych działań strategicznych ministra cyfryzacji w obszarze informatyzacji usług publicznych, ogłoszonych w 2016 r., jest przyjęcie standardu elektronicznego obiegu dokumentów w administracji. O założeniach i znaczeniu projektu EZD RP (elektroniczne zarządzanie dokumentacją w administracji) mówił podczas konferencji Cezary Brzozowski, zastępca dyrektora Departamentu Utrzymania i Rozwoju Systemów z Ministerstwa Cyfryzacji.

– Budowa, rozwój i utrzymanie jednolitego systemu klasy EZD jako fundamentu sprawnej e-administracji to jeden z filarów działań ministra cyfryzacji – stwierdził Brzozowski. Jak tłumaczył, cały system będzie wieloplatformowy i budowany w technologii usługi chmurowej z dużym naciskiem na wartość integracyjną i możliwość dostosowania systemu do specyficznych potrzeb poszczególnych urzędów. Bardzo istotne w projekcie będą też bezpieczeństwo przetwarzania informacji i szybki dostęp do dokumentów.

– Na rok 2020 przewidziano dostarczenie wersji pełnej podstawowej oraz rozpoczęcie udostępniania EZD RP do administracji publicznej. Prace nad projektem rozpoczęły się w tym roku – poinformował Cezary Brzozowski.

Ciekawym rozwiązaniem będzie też platforma aplikacji dla administracji, czyli aplikacje.gov.pl. Serwis udostępni specjalistyczne usługi cyfrowe dla administracji. Aplikacje będą uruchamiane i używane bezpośrednio z poziomu przeglądarki. System umożliwi jednostkom administracji publicznej założenie własnego konta. Każdy użytkownik platformy (z odpowiednimi uprawnieniami) będzie mógł zarządzać i konfigurować swoje środowisko, instalować i uruchamiać poszczególne aplikacje. Na platformie każdy podmiot będzie mógł dodawać nowe aplikacje.

Innym rozwiązaniem będzie portal.gov.pl. Jego celem jest stworzenie pojedynczego internetowego punktu styku obywatela z administracją publiczną poprzez udostępnienie portalu internetowego, dzięki któremu mieszkaniec będzie miał dostęp do informacji i e-usług w jednym miejscu, a sprawę będzie mógł zainicjować z dowolnego miejsca. Warto podkreślić, że informacje i usługi świadczone drogą elektroniczną będą prezentowane w jednolity i ustandaryzowany sposób.

W opinii samorządów

– Jeszcze parę lat temu to samorządy tworzyły systemy informatyczne służące usługom publicznym. Te systemy wciąż jeszcze istnieją. Dziś następuje zmiana i to Ministerstwo Cyfryzacji przygotuje projekty związane z architekturą informacyjną państwa, a samorządy będą je w partnerstwie realizować – mówił Krzysztof Głomb, prezes Stowarzyszenia „Miasta w Internecie”. – Co zatem na ten temat sądzą samorządy i jakie są intencje obu stron? W jakim miejscu jesteśmy obecnie? – pytał.

Jak stwierdziła Agnieszka Aleksiejczuk, dyrektor Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego, powinniśmy się skupić na tym, by wskazać chociaż jeden element wspólny, który moglibyśmy realizować już dzisiaj. Jej zdaniem, kluczowe jest to, że istnieją różne źródła finansowania realizowanych działań i samorządy, niestety, nie mają dostępu do środków z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, zatem muszą korzystać z regionalnych programów operacyjnych.

– Żeby zoptymalizować działania, które powstają równolegle, powinniśmy wiedzieć, do którego punktu wspólnego zmierzamy. Tego punktu obecnie nie mamy – powiedziała Agnieszka Aleksiejczuk. Jej zdaniem, nadal potrzebujemy inwentaryzacji usług publicznych. – Obecnie zostaliśmy postawieni w roli kogoś, kto czeka na wyznaczenie granicy, do której musimy się przygotować. Jednak nie możemy czekać przykładowo 2-3 lata, aż coś powstanie na poziomie rządowym, i wtedy dopiero zacząć realizować nasze projekty w zakresie e-usług – dodała. I poinformowała, że już uruchomiono wiele konkursów i środków, które mają odnosić się do rozwiązań będących w fazie koncepcji. – Jest to bardzo trudna dla samorządów sytuacja, by ostatecznie zabezpieczyć efektywną przyszłość – podsumowała.

Inicjatywy z polskich miast

Z kolei o miejskich e-usługach realizowanych na poziomie miasta opowiadał Rafał Ruchlewicz, dyrektor Wydziału Informatyki z Urzędu Miasta Olsztyn. W Olsztynie działa m.in. aplikacja mobilna „Bezpieczny Olsztyn”, dzięki której istnieje możliwość zgłaszania różnych zdarzeń do dyżurnego miasta. Ponadto dzięki tej aplikacji mieszkańcy otrzymują m.in. informacje o aktualnych utrudnieniach drogowych bądź innych zdarzeniach w Olsztynie. „Visit Olsztyn” to z kolei propozycja skierowana do zwiedzających miasto. Aplikacja dostarczy informacji o ciekawych miejscach, zabytkach, obiektach gastronomicznych i noclegowych itp. Inna propozycja to aplikacja „Olsztyńskie cmentarze”, pomagająca w odnalezieniu osób pochowanych na tamtejszych nekropoliach.

– W celu budowania społeczeństwa informacyjnego gmina Olsztyn planuje uruchomić nowe usługi elektroniczne, głównie w obszarze edukacji i geodezji, oraz podnieść poziom dojrzałości usług już istniejących. W ramach realizacji tego celu udostępnionych zostanie 80 e-usług – powiedział Rafał Ruchlewicz. Wśród propozycji wymienił on m.in. Platformę Zamówień Publicznych wraz z Rejestrem Umów i Zobowiązań, elektroniczną bibliotekę, elektroniczne zgłoszenie prac geodezyjnych lub kartograficznych, a także udostępnienie bazy danych lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu terenu.

Smart city

Organizatorzy konferencji nie zapomnieli też o tematyce szeroko rozumianego „smart city”. W tym roku skupiono się m.in. na prezentacji różnorodnych koncepcji Miejskich Centrów Usług Wspólnych. – Realizacja projektu „Miejskie centrum usług wspólnych w Katowicach” obejmuje dostawę, instalację i wdrożenie zintegrowanego systemu informatycznego klasy ERP wspomagającego procesy biznesowe w Urzędzie Miasta Katowice i jednostkach organizacyjnych miasta Katowice wraz z dostawą niezbędnej architektury sprzętowej – powiedział Andrzej Noras, naczelnik Wydziału Informatyki w Urzędzie Miasta Katowice. Jak poinformował, system ma wspierać m.in. zarządzanie obiegiem dokumentów, zarzadzanie katalogiem usług dla obywateli lub infrastrukturą i zasobami. Okres realizacji projektu ma wynosić 36 miesięcy, a jego budżet stanowi 28 mln zł. Podobny system ma powstać w Olsztynie i Tarnowie.

Innym przykładem rozwiązań z zakresu wdrażania smart city jest świadczenie e-usług lokalnych z wykorzystaniem technologii chmury obliczeniowej. Podczas konferencji zaprezentowano realizowane i planowane do realizacji projekty w polskich miastach (m.in. na Mazurach), a także rozwiązania wiodących dostawców rozwiązań chmurowych. – Coraz częściej do samorządowców, także z małych gmin, docierają argumenty, że lepszym ekonomicznie i organizacyjnie, a także ze względu na zapewnienie bezpieczeństwa, rozwiązaniem niż budowa własnej infrastruktury jest zakup e-usługi u operatora chmury. Chcemy zmienić nastawianie samorządowców do chmury, pokonać wyraźną barierę psychologiczną – powiedział Krzysztof Głomb.

Ważnym elementem konferencji było podpisanie porozumienia o współpracy na rzecz cyfryzacji samorządów pomiędzy Polską Izbą Informatyki i Telekomunikacji a Stowarzyszeniem „Miasta w Internecie” – organizatorem konferencji.