Odpady komunalne w 2011 roku

W 2011 roku  w Polsce zebranych zostało 9 827,6 tys. ton odpadów komunalnych (w porównaniu z 2010 rokiem spadek o 2,2%). Jednak ilość odpadów wytworzonych wzrosła – w 2011 roku było to 12 128,8 tys. ton, podczas gdy w roku poprzednim 12 038,4 tys. ton. Najwięcej odpadów komunalnych [w tys. ton] zebrano w województwach: mazowieckim (1 449,9), śląskim (1 360,5), wielkopolskim (928,4) i dolnośląskim (914,9), podczas gdy najmniej w województwach: świętokrzyskim (195,6), podlaskim (252,1) i opolskim (256,8).

57,9% odpadów komunalnych zostało zebranych przez prywatne firmy oczyszczania (58,3% w 2010 roku), podczas gdy 40,3% przez przedsiębiorstwa z sektora publicznego (39,9% w 2010 roku), a pozostałe 1,8% przez jednostki stanowiące własność mieszaną między sektorami prywatnym i publicznym (podobnie jak w roku 2010). W roku 2011 na 1 mieszkańca Polski przypadało około 315 kg wytworzonych odpadów komunalnych, natomiast ilość zebranych odpadów komunalnych przypadająca na 1 mieszkańca kształtowała się na poziomie ok. 255kg.

Większość (69,8%) zmieszanych odpadów komunalnych zostało zebranych z gospodarstw domowych. Następnym znaczącym  źródłem pochodzenia (25,0%) był handel, mały biznes, biura i instytucje. Odpady z usług komunalnych, takich jak czyszczenie  ulic lub utrzymanie parków czy cmentarzy, stanowiły 5,2% ogólnej masy zebranych zmieszanych odpadów komunalnych (w roku poprzednim było to odpowiednio 68,6%, 26,0% i 5,4%).

W 2011 roku selektywna zbiórka odpadów była prowadzona w 2 390 gminach, w tym odpady biodegradowalne były zbierane już w 1 031 gminach, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny w 1 289 gminach (w 2010 roku odpowiednio w 939 i 1 113 gminach). Na terenie 89 gmin nie była prowadzona selektywna zbiórka odpadów komunalnych (w 2010 roku na terenie 110 gmin). 

Najwięcej (68,3%) zebranych selektywnie odpadów komunalnych pochodziło z gospodarstw domowych (głównie odpady szklane). Odpady zebrane selektywnie z jednostek handlu, małego biznesu, biur i instytucji (głównie papier) stanowiły 17,4%. Odpady z usług komunalnych (głównie odpady biodegradowalne) to 14,3% ilości odpadów komunalnych zebranych w sposób selektywny. W roku poprzednim było to odpowiednio 69,4%, 17,0% i 13,6%. 

Udział odpadów zebranych selektywnie w ogólnej ilości zebranych odpadów komunalnych wzrósł z 8,6% w roku 2010 do 10,0% w roku 2011. Całkowita waga zebranych selektywnie odpadów wzrosła z około 860 tys. ton w roku 2010 do około 984 tys. ton w roku 2011.

W 2011 r. zebrano selektywnie z przeznaczeniem na recykling 268,7 tys. ton szkła (27,3% ogółu odpadów zebranych selektywnie). Ilość zebranego selektywnie papieru i tektury wyniosła 174,6 tys. ton (17,7%).

Ilość zebranych odpadów biodegradowalnych kształtowała się na poziomie 210,0 tys. ton (21,3%), a tworzyw sztucznych wyniosła 157,3 tys. ton (16,0%). Biorąc pod uwagę najpowszechniej poddawane recyklingowi surowce, ilość zebranego selektywnie szkła wzrosła od roku 2010 o 24,4%, ilość papieru i tektury wzrosła o 2,8%, a tworzyw sztucznych o 26,9%. W 2011 roku zebrano około 16,9 tys. ton odpadów metali tj. o 2,8% więcej niż w roku 2010. 

Udział odpadów komunalnych umieszczonych na składowiskach odpadów spadł z 73,4% w 2010 do 70,9% w roku 2011. Natomiast faktyczna masa odpadów unieszkodliwionych w ten sposób zmniejszyła się z 7 368,7 tys. ton w 2010 roku do 6 967,1 tys. ton w 2011 roku (o 5,5%). 

W 2011 roku 98,3 tys. ton odpadów komunalnych zostało przekształconych termicznie, tj. o 4,1% mniej niż w roku 2010. Natomiast udział odpadów przekształconych termicznie w ogólnej masie zebranych odpadów komunalnych nie uległ zmianie i pozostał na poziomie 1%.

Około 1 643,9 tys. ton odpadów komunalnych zostało poddanych biologicznym i mechaniczno–biologicznym procesom przetwarzania. Były to głównie odpady zielone z ogrodów, parków i cmentarzy, odpady z targowisk, biodegradowalne odpady kuchenne i odpady z gastronomii. W porównaniu z rokiem poprzednim udział odpadów poddanych takiej obróbce w ogólnej ilości zebranych odpadów komunalnych wzrósł do poziomu 16,7%. Około 344,2 tys. ton surowców przeznaczonych do recyklingu zostało wysortowanych ze zmieszanych odpadów komunalnych.

Na koniec roku 2011 funkcjonowało 578 czynnych kontrolowanych składowisk przyjmujących odpady komunalne. Składowiska te zajmowały łączną powierzchnię prawie 2 350 ha. W ciągu 2011 roku zamkniętych zostało 58 składowisk tego typu, zajmujących powierzchnię ponad 190 ha.

W 2011 roku wśród 428 funkcjonujących składowisk z instalacjami służącymi do odgazowywania prawie 64,5% stanowiły te, w których ujmowany gaz składowiskowy uchodzi do atmosfery. Na pozostałych składowiskach ujmowany gaz był unieszkodliwiany przez spalanie bez odzysku energii (następował proces przekształcania metanu w dwutlenek węgla) lub z jej odzyskiem. W 2011 roku w wyniku unieszkodliwienia ujętego gazu składowiskowego poprzez jego spalanie odzyskano około 73 244 tys. MJ energii cieplnej oraz około 249 178 tys. kWh energii elektrycznej.

Rosnąca liczba przypadków dzikiego składowania odpadów jest wciąż poważnym problemem gospodarki odpadami w Polsce, jako że proceder ten jest powodem szkód powstających w środowisku naturalnym i wpływa niekorzystnie na estetykę otoczenia. Na koniec 2011 roku w Polsce istniało 2 539 dzikich wysypisk i było ich o 35% mniej niż w roku poprzednim.

Na koniec 2011 roku około 75% istniejących dzikich wysypisk zlokalizowanych było na obszarach wiejskich, podczas gdy prawie 25% w miastach. W roku 2010 było to odpowiednio 55% i 45%. Liczba dzikich składowisk istniejących w miastach na koniec 2011 roku spadła o 64,2%, a na obszarach wiejskich spadła o 10,2% w porównaniu do roku 2010.

Do terenów najczęściej dotkniętych dzikim składowaniem należą miejsca w pobliżu zakładów gospodarki odpadami, nieużytki, pobocza dróg, boczne drogi, tereny prywatne (szczególnie na obrzeżach miast) i cieki wodne. W ciągu 2011 roku zlikwidowanych zostało w Polsce 13 202 takich wysypisk, z czego 85,5% w miastach, a 14,5% na obszarach wiejskich. W porównaniu do roku poprzedniego ogólna liczba zlikwidowanych nielegalnych miejsc składowania odpadów komunalnych wzrosła o  około 36% (w miastach był to wzrost o 45,3%, natomiast na obszarach wiejskich spadek o 0,2%). 

Podczas likwidacji dzikich wysypisk zebrano prawie 53 tys. ton odpadów komunalnych, z czego 81% w miastach, a pozostałe 19% na obszarach wiejskich.

źródło: stat.gov.pl