Tributylocyna (TBT) jest składnikiem farb przeciwporostowych, stosowanych przez przemysł stoczniowy do zabezpieczania powierzchni stalowych na statkach przed ich porastaniem przez glony i skorupiaki. TBT dostaje się do środowiska podczas malowania oraz eksploatacji statków – zanieczyszczając w szczególności wody i osady portowe oraz glebę wokół suchych doków.
Tributylocyna jest silnie toksyczna dla organizmów morskich1, 2, dlatego w Ramowej Dyrektywie Wodnej została umieszczona na wskaźnikowej liście najważniejszych zanieczyszczeń oraz wpisana na listę substancji priorytetowych w dziedzinie polityki wodnej3. Zgodnie z tą dyrektywą, wszystkie rzeki, jeziora i inne wody powinny być wolne od substancji niebezpiecznych, a stan ten powinien być osiągnięty do 2015 r.3. Porty i stocznie stoją więc przed koniecznością podjęcia intensywnych działań zmierzających do remediacji terenów będących w ich gestii oraz takich zmian procesowych, by wyeliminować lub ograniczyć emisję toksycznych substancji do środowiska.
Osady portowe, w których kumulują się związki cynoorganiczne, niejednokrotnie są przemieszczane lub wydobywane w trakcie prac pogłębieniowych, związanych z koniecznością utrzymania dna nawigacyjnego torów wodnych oraz głębokości basenów portowych4.
Początkowo głównym kryterium oceny urobku, ze względu na składowanie w morzu, była zawartość metali ciężkich oraz polichlorowanych bifenyli (PCB). Stopniowo zakre...