Potencjał zmian w duchu gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) został dostrzeżony w unijnym projekcie Urban Agenda (Agenda Miejska). Co się z tym wiąże?

Urban Agenda jest europejską inicjatywą, mającą na celu zapewnienie jak najlepszego wykorzystania potencjału miast i zmierzenie się z wyzwaniami społecznymi. Ma ponadto służyć promowaniu współpracy, przyczynić się do wzrostu gospodarczego i innowacyjności, w szczególności na obszarach miejskich. Podstawowym zadaniem Agendy Miejskiej jest zaproponowanie lepszego prawa, finansowania oraz podwyższenie poziomu wiedzy. 
To wszystko będzie stanowić odpowiedź na wyzwania współczesnych i szybko zmieniających się miast. W ramach tego projektu na początku 2017 r. 
stworzono partnerstwo w dziedzinie GOZ-u, mające na celu opracowanie planu działania dla europejskich miast. Obejmuje ono sześć ośrodków miejskich (Oslo ? koordynator, Flandria, Haga, Kowno, Porto i Prato), cztery państwa członkowskie UE (Finlandia, Grecja, Polska i Słowenia), cztery organizacje (CEMR ? Rada Gmin i Regionów Europy, Eurocities ? stowarzyszenie dużych miast europejskich, EIB ? Europejski Bank Inwestycyjny i Urbact ? europejski program promujący zrównoważony rozwój miejski) oraz Komisję Europejską.
Potencjał miast
Obecnie w Polsce ok. 60% ludności mieszka w miastach, a liczba ta w nadchodzących latach ma nieznacznie wzrosnąć. Co istotne, mówiąc o miastach, mamy na myśli nie tylko aglomeracje, ale również miasta średnie i małe. To pokazuje, jak duży potencjał drzemie na tych terenach, np. w kontekście rozwoju urbanistycznego, prowadzenia działalności gospodarczej czy zmian stosunków społecznych. Jeżeli prześledzimy zapisy pakietu GOZ, przedstawionego pod koniec 2015 r. przez Komisję Europejską, to zrozumiemy, jak wiele współczesnych wyzwań gospodarczych i społecznych rodzi się w miastach. Większość inicjatyw ujętych w pakiecie odnosi się do procesów zachodzących w miastach lub na terenach zurbanizowanych. Wiele działań w ramach GOZ-u zakłada także istotne oddziaływanie terenów zurbanizowanych na środowisko lub na obszary inne niż miejskie. Nie chodzi tylko o najbardziej oczywiste sprawy, dotyczące odpadów oraz zwiększenia poziomów odzysku i recyklingu. Spójrzmy chociażby na ekoprojektowanie, produkcję i wykorzystanie tworzyw sztucznych, opracowanie wskaźników marnotrawienia żywności lub na działania w sektorze budowlanym i rozbiórkowym. Ale działania w zakresie GOZ-u, wykraczające poza same propozycje zawarte w pakiecie Komisji Europejskiej, mogą być o wiele szersze. Specyfika działań dotyczących miast pokazuje, jak duży potencjał tkwi w działaniach administracji lokalnych, w oddolnych inicjatywach społecznych czy klastrach. To w miastach powinny być realizowane projekty dotyczące zamówień publicznych, bezpośredniej współpracy z konsumentami czy stwarzania dostosowanych do lokalnej sytuacji warunków współpracy gospodarczej. Miasta mają najlepsze warunki i narzędzia do identyfikacji przepływów materiałowych, oceny ilości generowanych lokalnie odpadów i ich zagospodarowania. Razem z przedsiębiorcami władze miejskie mogą stwarzać warunki ku temu, aby wytwarzane na danym terenie miejskim odpady były zagospodarowywane w miejscu ich powstania, co pozytywnie wpływa na konkurencyjność danego miasta.
Zidentyfikować potrzeby
Celem partnerstwa Agendy Miejskiej GOZ jest stworzenie planu działania dla europejskich miast. Już sam charakter współpracy dowodzi, jak obszerny ma być ostateczny dokument. Udział zarówno Komisji Europejskiej, państw członkowskich, przedstawicieli miast, jak i innych organizacji daje nadzieję na to, że analiza zakresu podmiotowego oraz potencjalnych działań będzie wielowymiarowa i uwzględni potrzeby zidentyfikowane na każdym poziomie. Partnerstwo zamierza przyjrzeć się poszczególnym etapom cyklu życia: zaczynając od pozyskania surowców, przez projektowanie, produkcję, transport i konsumpcję, a na recyklingu i unieszkodliwieniu pozostałości kończąc. Zważywszy na fakt, że GOZ jest zagadnieniem bardzo szerokim, niezbędne będzie ograniczenie zakresu inicjatywy do tych działań, w których tkwi największy potencjał możliwy do wykorzystania przez miasta i które w jak największym stopniu będą dotyczyły wszystkich zainteresowanych. Natomiast podział geograficzny uczestników partnerstwa potwierdza, że celem tej inicjatywy jest zwrócenie uwagi na miasta z różnych regionów Europy. Niezaprzeczalnie inne będą potrzeby miejscowości z południa i północy, inne z ?nowych? i ?starych? państw UE. 
Analogicznie zupełnie odmienne wyzwania będą stały przed aglomeracjami niż przed małymi miastami, skupionymi zwłaszcza na lokalnej społeczności.
Wskazanie, jakie są potrzeby i problemy polskich miast, a także jakie wzorce mogą one zaprezentować, byłoby niezwykle korzystne dla prac nad planem działania Agendy Miejskiej dotyczącym GOZ. Informacje te można przekazywać na adres [email protected], zaznaczając w tytule, że treść odnosi się do Agendy Miejskiej.