Zbigniew Kamieński
zastępca dyrektora, Departamentu Bezpieczeństwa
Energetycznego, Ministerstwo Gospodarki


Kontynuując omawianie pakietu regulacji ustawowych dotyczących biopaliw, pragnę na wstępie uaktualnić informację zawartą w poprzednim artykule. Drugim aktem prawnym w „pakiecie biopaliwowym” nie jest projekt nowelizacji ustawy z 23 stycznia 2004 r., ale projekt nowej ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.

Wynika to z dużej ilości zmian, jakie wprowadzono w stosunku do obowiązującej obecnie ustawy.
Aby rozwój rynku biokomponentów i biopaliw faktycznie miał miejsce, niezbędne jest stworzenie odpowiednich mechanizmów wsparcia.
Wsparcie tej działalności jest w pełni uzasadnione, biorąc pod uwagę trzy rodzaje bardzo istotnych korzyści związanych z wytwarzaniem i stosowaniem biokomponentów i biopaliw. Po pierwsze, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego poprzez zastępowanie importowanej ropy naftowej wytworzonymi w kraju biokomponentami, co ma szczególne znaczenie przy rosnących cenach ropy i niestabilności politycznej w krajach ją eksportujących. Po drugie, zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska, głównie poprzez redukcję emisji CO2, tj. gazu odpowiedzialnego za globalne ocieplenie. Po trzecie wreszcie, korzyścią jest aktywizacja zawodowa terenów rolniczych charakteryzujących się dużym strukturalnym bezrobociem.

Instrumenty wsparcia biopaliw
Przewidywane są dwa podstawowe instrumenty wsparcia. Jeden dotyczy ulg i zwolnień w podatku akcyzowym, drugi związany jest z dopłatami do nowych inwestycji w tym zakresie. Mają one zapewnić korzystne i stabilne, w długim horyzoncie czasowym, warunki prowadzenia działalności w obszarze biokomponentów i biopaliw. Istotne jest, aby była ona opłacalna zarówno dla rolników wytwarzających surowce do produkcji biokomponentów, jak i dla wytwórców biokomponentów oraz producentów biopaliw ciekłych.
Przygotowywane zmiany w podatku akcyzowym przewidują, że jego wysokość będzie malała w miarę wzrostu zawartości biokomponentów w biopaliwie i że będzie uwzględniała rzeczywiste koszty wytworzenia biopaliw, określone na podstawie prowadzonego w tym zakresie monitoringu. Zakłada się także zapisanie na poziomie ustawowym zwolnienia biokomponentów z podatku akcyzowego, co ma podkreślić stabilność takiego rozwiązania. Zmiany te miały być przedmiotem nowelizacji ustawy z 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym, ale z uwagi na przygotowywany przez ministra finansów projekt nowej ustawy o podatku akcyzowym będą materią tego projektu.
W zakresie wsparcia inwestycyjnego przygotowano zmianę ustawy – Prawo ochrony środowiska poprzez wprowadzenie zapisu, że środki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz funduszy wojewódzkich, powiatowych i gminnych mogą być przeznaczane na wspieranie działalności związanej z wytwarzaniem biokomponentów i biopaliw ciekłych. Wprowadzono także rozwiązanie systemowe, że wpływy z kar pieniężnych za naruszenia warunków dotyczących wytwarzania i stosowania biokomponentów i biopaliw ciekłych będą przekazywane na konto NFOŚiGW z przeznaczeniem wyłącznie na wspieranie działalności związanej z wytwarzaniem biokomponentów i biopaliw ciekłych.
15 maja br. odbędzie się międzyresortowa konferencja uzgadniająca, dotycząca projektów ustaw objętych „pakietem biopaliwowym”. W ramach tej konferencji nie będzie jednak dyskutowany projekt ustawy o podatku akcyzowym, ponieważ jeszcze trwają nad nim prace w Ministerstwie Finansów.
Obok dobrych i stabilnych regulacji prawnych dynamiczny rozwój wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych wymaga środków finansowych na wsparcie nowych inwestycji. Wielką szansą w tym zakresie są fundusze strukturalne i Fundusz Spójności Unii Europejskiej, przewidziane do wydatkowania zgodnie z Narodową Strategią Spójności na lata 2007-2013. Dofinansowywanie projektów w zakresie odnawialnych źródeł energii prowadzone będzie w ramach Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”, dla którego jednostką pośredniczącą jest Ministerstwo Gospodarki, a jednostką wdrażającą Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, będące jednostką zarządzającą tym Programem, przyznało na ten cel 337,6 mln euro. Jest to kwota zdecydowanie za niska jak na tak ważny obszar, jakim jest energetyka odnawialna. Warto zaznaczyć, że w ramach prac przygotowawczych nad Programem Operacyjnym w Ministerstwie Gospodarki zidentyfikowano projekty dotyczące rozwoju wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych na sumę 5,7 mld euro. Obecnie trwają uzgodnienia międzyresortowe tego Programu. Wyrażam przekonanie, że finalny przydział środków na ten cel będzie wyższy. Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko” dotyczy projektów w zakresie OZE, których koszt wynosi powyżej 5 mln euro. Projekty mniejsze będą mogły być dofinansowywane z 16 Regionalnych Programów Operacyjnych, zarządzanych przez samorządy poszczególnych województw.

Międzyresortowa współpraca
Wszystko wskazuje na to, że reaktywowana zostanie formuła międzyresortowej współpracy na rzecz rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Przygotowywane jest powołanie specjalnego zespołu. Prace w tym zakresie prowadzone są w Ministerstwie Środowiska i Ministerstwie Gospodarki. Zamierzeniem jest, aby obszarem działania zespołu były ściśle określone zagadnienia i problemy, których rozwiązanie szczególnie wymaga koordynacji międzyresortowej. Rozważane jest zajęcie się przez zespół m.in. uproszczeniem procedur związanych z przygotowywaniem i realizacją nowych inwestycji w zakresie OZE, zmierzających w kierunku idei – „wszystkie wymagane dokumenty w jednym okienku”, licznymi problemami podatkowymi, wypracowaniem rozwiązań zapewniających wiarygodną informację o wytwarzaniu ze źródeł odnawialnych energii innej niż elektryczna oraz funkcjonowaniem samorządów na rzecz jak najszerszego wykorzystywania lokalnych zasobów energii odnawialnej. Ta cenna inicjatywa powinna spowodować usunięcie istniejących jeszcze wielu barier i utrudnień w rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce.

Tytuł i śródtytuły od redakcji