Jednym z instrumentów odpowiedzialności administracyjnej, przewidywanych przepisami działu III w tytule VI ustawy Prawo ochrony środowiska są sankcyjne decyzje zobowiązujące. Pod tym określeniem należy rozumieć sankcję w postaci dodatkowego obowiązku, nakładanego decyzją upoważnionego organu administracji. Nałożenie sankcji jest oczywiście konsekwencją negatywnej oceny, dotyczącej wykonania wcześniejszego obowiązku w zakresie ochrony środowiska (jego niewykonania bądź niewłaściwego wykonania). Tego rodzaju sankcje administracyjne przewidują art. 362, 363, 373 ust. 1 pkt 1 ustawy P.o.ś., podobny charakter ma instytucja prawna regulowana w art. 34 ustawy o odpadach z kwietnia 2001 r.

Art. 362 ust. 1 przewiduje odpowiedzialność ponoszoną przez „podmiot korzystający ze środowiska”. W kontekście definicji podanej w art. 3 pkt 20 można sądzić, że analizowany przepis nie ma zastosowania wobec osób fizycznych, powszechnie korzystających ze środowiska, dla zaspokajania swoich potrzeb bytowych bądź gospodarstwa domowego (prawne formy korzystania ze środowiska art. 4). Treścią odpowiedzialności jest możliwość nałożenia obowiązku ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia lub przywrócenia go do stanu właściwego. Obowiązek taki może być nałożony na podmiot, który negatywnie oddziałuje na środowisko. Głównym kryterium jest więc analiza oddziaływania na środowisko. Kryterium nie zostało w przepisie doprecyzowane i może mieć bardzo szeroki zak...