Status podatkowy jednostek pomocniczych JST
Sprawa statusu prawnopodatkowego jednostek organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (JST) jest obecnie jednym z najistotniejszych zagadnień związanych z finansami samorządowymi.
Z historycznego punktu widzenia można powiedzieć, iż obecne wątpliwości w tym zakresie są konsekwencją wcześniejszych problemów, trudności interpretacyjnych związanych z możliwością rejestracji m.in. jednostek budżetowych i zakładów budżetowych dla celów podatkowych (nadawania tym podmiotom numerów identyfikacji podatkowej). Kwestię tę udało się wówczas rozstrzygnąć, przyznając jednostkom budżetowym oraz zakładom budżetowym status podatnika, i to podatnika niezależnego od JST. Choć, jak się później okazało, podstawowe pytania o status prawnopodatkowy na gruncie ustawy o VAT jednostek budżetowych i zakładów budżetowych JST pozostały bez odpowiedzi. Wątpliwości w tym zakresie próbował wyjaśnić NSA w uchwale z 24 czerwca 2013 r. (sygn. I FPS 1/13), zgodnie z którą: W świetle art. 15 ust. 1 i 2 Ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług. Dodatkowo w uzasadnieniu tej uchwały NSA wskazał, iż status podatnika VAT powinien przysługiwać zakładom budżetowym z uwagi na odrębny reżim finansowy dotyczący tych jednostek, wynikający z ustawy o finansach publicznych, a także z uwagi na wyraźne ich wskazanie jako podmiotów realizujących zadania gmin w ramach gospodarki komunalnej.