Wstęp

Dynamiczny rozwój na terenie obejmującym obecne województwo wielkopolskie w ostatnich 20 latach spowodował, że stanowi ono powód uzasadnionej satysfakcji oraz źródło wymiernych korzyści dla ich mieszkańców. Odczuwalne są jednak także negatywne skutki oddziaływania tego procesu na człowieka, powodowane różnorodnymi zagrożeniami dla wielu sfer życia. Ciągła intensyfikacja przemysłu i produkcji o różnorodnym charakterze, rozwój sektora usług, a w konsekwencji przybywające źródła emisji substancji do powietrza, niejednokrotnie kontrowersyjne zagospodarowanie przestrzenne, rosnące ciągle natężenie ruchu samochodowego, brak w pełni sprawnej gospodarki wodno – ściekowej, czy też wdrożonych sposobów postępowania w gospodarce odpadami spowodowane wielu uwarunkowaniami stanowią czynniki hamujące, a niejednokrotnie są przeszkodami w prawidłowym kształtowaniu rozwoju Wielkopolski.

Wdrażanie zasad postępowania zgodnych z założeniami rozwoju zrównoważonego musi stać się działaniem priorytetowym i strategicznym w postępie gospodarczym miast i wsi. Kreowanie takiego rozwoju wymaga zaplanowania głęboko przemyślanych i przeanalizowanych, zsynchronizowanych na wiele lat programów zagospodarowania oraz innych dokumentów planistyczno – strategicznych uwzględniających zamierzenia ze szczególnym uwzględnieniem ochrony środowiska.

Wypracowując zasady szeroko rozumianej współpracy, w realizację planowanych działań muszą zaangażować się jednostki administracji samorządowej, rządowej, organizacje ekologiczne pozarządowe, jednostki naukowo – badawcze oraz całe społeczeństwo. Wymaga to podjęcia bezkompromisowych, zdeterminowanych działań w sferze podnoszenia szczegółowej świadomości ekologicznej społeczeństwa, a także pozyskiwania środków finansowych ze wszystkich dostępnych źródeł.

Celem zakładanych dążeń powinno być stworzenie bezpiecznych, a nawet przyjaznych ekologicznie obszarów. Trzeba jednak mieć świadomość, że jest to proces bardzo długotrwały i trudny, wymagający od wszystkich jego uczestników wielu wyrzeczeń, proces związany z dostosowaniem ustawodawstwa, wdrożeniem go i w konsekwencji rzetelnym egzekwowaniem prawa w tym zakresie. Działania te pociągną za sobą rezygnacje z realizacji wielu zamierzeń w dziedzinie przemysłu i rolnictwa spowodowane koniecznością nieodzownego wdrożenia nowych, niejednokrotnie bardzo kosztownych technologii, rozwiązań i sposobów organizacji pracy.

       Pod względem występowania zasobów przyrodniczych oraz środowiskowych, a w konsekwencji potrzeby ich ochrony, województwo wielkopolskie jest bardzo niejednorodne, co wymusza wypracowywanie bardzo skomplikowanego systemu ochrony środowiska opartego na dotychczasowych doświadczeniach.

Wyniki regionalnego monitoringu środowiska pozwalają na ocenę i trendy zmian zachodzących w środowisku w ostatnim piętnastoleciu oraz na określenie potencjalnych przyczyn zagrożeń mogących wpływać na pogorszenie stanu środowiska przyrodniczego. Pozwala to na wykorzystanie przez władze publiczne wszystkich szczebli udokumentowanych danych przy podejmowania decyzji dotyczących rozwoju gospodarczego regionu oraz w ustaleniu priorytetów w ochronie środowiska w skali województwa, powiatu i gminy. Na terenie Wielkopolski nabiera to szczególnego znaczenia, gdyż zajmuje ona obszar o bardzo zróżnicowanym charakterze. Obok terenów względnie mało przekształconych, o ponadprzeciętnych walorach przyrodniczych i rekreacyjnych, znajdują się tereny w znacznym stopniu zdegradowane oraz przekształcone antropogenicznie. Zniszczeniu uległy przede wszystkim tereny o dominującej funkcji przemysłowej.

Niniejszy dodatek do „Przeglądu Komunalnego” pt. „Wielkopolska przyjazna środowisku” zapewnie przybliży Państwu zarówno problemy, jak i osiągnięcia w kształtowaniu i zarządzaniu środowiskiem na poziomie samorządów wszystkich szczebli, mających bezpośredni wpływ na rozwój województwa wielkopolskiego.