Problem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu jest istotny zarówno z teoretycznego, jak i z praktycznego punktu widzenia. Wynagrodzenie to stanowi poważny element, choć nie w każdym przypadku obligatoryjny.

Pomimo iż wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu odgrywa istotną rolę, to ustawodawca jest wyjątkowo wstrzemięźliwy w określaniu sposobu jego ustalania. Powoduje to określone skutki i nierzadkie rozbieżności w orzecznictwie sądów.

Obligatoryjnie, czy nie?

Należy zaznaczyć, że wynagrodzenie nie jest obligatoryjnym elementem powstania ograniczonego prawa rzeczowego w każdym przypadku. Wbrew powszechnej opinii, ustawodawca nie zakłada, żeby w każdym przypadku ustanowieniu służebności przesyłu towarzyszyło określenie wynagrodzenia. Wniosek taki należy wyprowadzić z art. 3051 i 3052 Kodeksu cywilnego (k.c.). Pierwszy z tych przepisów, określający istotę służebności przesyłu, wcale nie wskazuje, że obciążenie nieruchomości prawem pociąga za sobą konieczność każdorazowego określenia wynagrodzenia. Wynagrodzenie stanowi element obligatoryjny tylko w dwóch przypadkach ? pierwszy z nich uregulowany jest w art. 3052 k.c., drugi zaś w art. 39a Ustawy z 28 września 1991 r. o lasach (DzU z 2017 r. poz. 788).

Z art. 3052 k.c. wynika, iż w przypadku, gdy służebność przesyłu ustanawiana jest w drodze orzeczenia sądu, orzeka się obligator...