Zasadnicza reforma systemu planowania przestrzennego na podstawie nowelizowanych ustaw z 1994 i 2003 r. wynikała z rewolucyjnej, dwuetapowej reformy ustroju samorządów terytorialnych: szczególnie gminnego (z 1990 r.) o charakterze „konstytucyjnym”. 

Znaczące było określenie w ustawie ustrojowej „spraw ładu przestrzennego” pierwszym zadaniem własnym gminy, do tego przy niekwestionowanym w trakcie procesu legislacyjnego założeniu o powszechnym zrozumieniu tego terminu, a w konsekwencji – braku jego ustawowej definicji przez ponad trzy pierwsze kadencje… 

Określanie polityki przestrzennej a planowanie miejscowe

Najistotniejszą zmianą było zastąpienie obowiązkowego sporządzania ogólnych planów zagospodarowania przestrzennego obowiązkiem określania polityki przestrzennej gminy w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. 

Ta decyzja wynikała głównie z obaw, że odrodzone samorządy gminne mogą nie podołać skutkom prawnym i finansowym obligatoryjnego planowania, obejmującego całe ich terytoria. Samorządy będą świadomie, zgodnie z własną polityką przestrzenną, określać w studium priorytety planistyczne i odpowiednio – zgodnie z zapisami studium – aplikować „przepisy gminne&r...