Pojawiła się nowa szansa na pieniądze dla sektora wod-kan

Podczas tegorocznego Envicon Environment, Piotr Czarnocki z Ministerstwa Środowiska omówił procesy programowania nowej perspektywy finansowej 2021-2027 (NPF) EU w Polsce w obszarze adaptacji do zmian klimatu.

Jak podkreślał ekspert ministerstwa, za podstawę programowania tej perspektywy posłużyły wnioski i zestawy działań, które zostały wypracowane przez MŚ podczas projektu adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców.

Zgodnie z harmonogramem działań nad NPF 2021-2027, MŚ pracuje obecnie nad umową partnerstwa czyli umową, która ma określić wykorzystanie funduszy europejskich z nowej perspektywy w Polsce i nad programami operacyjnymi. Według założeń MŚ przyjęcie umowy partnerstwa nastąpi pod koniec 2020 r., tak żeby z początkiem 2021 r. można zacząć ogłaszać konkursy na dofinansowanie inwestycji.

– Wydatki na realizację celów klimatycznych w budżecie UE mają sięgnąć 25 proc. Wpisują się w to m.in. działania związane z gospodarowaniem wodami opadowymi – wyjaśniał reprezentant MŚ.

Jeden z celów polityki UE

Jednym z obszarów wsparcia zidentyfikowanym w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności jest „Bardziej przyjazna dla środowiska niskoemisyjna Europa dzięki promowaniu czystej i sprawiedliwej transformacji energetyki, zielonych i niebieskich inwestycji, gospodarki o obiegu zamkniętym, przystosowania się do zmiany klimatu oraz zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem”.

Jest to jeden z tzw. celów polityki (CP2). Ma on zostać osiągnięty m.in. poprzez wspieranie działań w zakresie dostosowania do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i odporności na klęski żywiołowe; wspieranie zrównoważonej gospodarki wodnej; wspieranie przechodzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz sprzyjanie bioróżnorodności i rozwojowi zielonej infrastruktury w środowisku miejskim oraz zmniejszanie zanieczyszczenia.

Zagłębiając się w szczegóły CP2 okazuje się, że znalazło się tam miejsce również dla inwestycji związanych z szeroko pojętym zaopatrzeniem ludzi w wodę.

Pieniądze nie tylko na wody opadowe

– Pojawiła się nowa szansa finansowania dla wod-kan dlatego, że obecnie i właściwie już od perspektywy 2007-2013 jednak pieniądze na wodociągi (ogólnie rzecz biorąc) były niewielkie. Teraz otwiera się nowe pole związane z klimatem, z nowelizacją dyrektywy w sprawie jakości wody pitnej i zjawiskami dotyczącymi GOZ. Komisja Europejska we wniosku, który uzasadnia zmiany w dyrektywie zwraca uwagę, że elementy (dotyczące obiegu wody w przyrodzie i konieczności oszczędzania tej wody) mają duże znaczenie dla klimatu. W związku z tym pojawia się nowa możliwość finansowania działań związanych z dostarczaniem wody do picia właśnie z tej alokacji klimatycznej – wyjaśnia ekspert MŚ.

W celu szczegółowym czwartym CP2, mówiącym o „wspieraniu działań w zakresie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i odporności na klęski żywiołowe” zawarta jest m.in. adaptacja terenów zurbanizowanych do zmian klimatu i gospodarka wodna.

Może to świadczyć o tym, że z worka pieniędzy przeznaczonych na adaptację do zmian klimatu będzie można finansować inwestycje dotyczące gospodarki wodnej i ochrony zasobów wodnych związane m.in. z ponownym wykorzystaniem wody (recyklingiem ścieków) czy redukcją wycieków.

Finansowanie to jest związane m.in. z nowelizacją Dyrektywy Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi zawierającej kwestie klimatyczne i założenia circular economy.

Za wcześnie na szczegóły

Jak wyjaśniał P. Czarnocki: – W przypadku gospodarki związanej z dostarczaniem wody do picia istnieje możliwość finansowania związana z nowelizacją dyrektywy w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Wskazuje ona m.in. na kwestie klimatyczne związane z zanieczyszczeniem wody. Tam właśnie jest taka furtka, gdzie zakładamy, że prawdopodobnie uda się wydzielić jakąś część alokacji klimatycznej na działania związane ogólnie z procesem poboru, uzdatniania i dostarczania wody.

– Na razie jesteśmy w takim momencie kiedy nie mamy określonych szczegółów dotyczących priorytetów na nową perspektywę tzn. w jakim zakresie te inwestycje związane z wodociągami będą mogły być finansowane. Za wcześnie o tym mówić – dodał.