Czy woda w Polsce zdrożeje? Samorządy szykują się do wprowadzenia nowych przepisów

Prezydent pod koniec listopada podpisał ustawę o zmianie ustawy z 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 12 grudnia, a zatwierdzanie taryf na kolejne 3 lata będzie decyzją administracyjną organu regulacyjnego, czyli Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Jak długo będą obowiązywały ustalone wcześniej taryfy? W tej kwestii prawnicy mają rozbieżne interpretacje, a przedstawiane okresy wahają się od 90 aż do 180 dni przed upływem obowiązywania dotychczasowych taryf.

Kiedy zmienią się ceny wody?

Nowy rok oznacza więc sporo zmian dla przedsiębiorstw wod-kan, ale i dla konsumentów. Czy zmieniają się ceny wody? Spora część zarządców wodociągów postanowiła jak najszybciej ustalić taryfy na 2018 rok, nie wiadomo jednak, jak długo będą one obowiązywały, gdyż sami prawnicy mają trzy wykładnie nowego prawa. Próbę ustalenia tej kwestii, analizując nowe przepisy podjęli dla nas prawnicy z Kancelarii Radców Prawnych Zygmunt Jerzmanowski i Wspólnicy.

Jak wyjaśnia aplikant radcowski Mateusz Faron, według pierwszej możliwej ścieżki przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne przed dniem wejścia w życie przepisów nowelizacji nie było obowiązane do złożenia wniosku o zatwierdzenie taryf na gruncie obecnie obowiązujących przepisów. W takiej sytuacji taryfy obowiązujące w dniu wejścia w życie przepisów nowelizacji, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy nowelizującej – obowiązywać będą przez okres 180 dni od dnia wejścia w życie przepisów nowelizacji.

Wniosek o zatwierdzenie taryf powinien zostać złożony do organu regulacyjnego w terminie 90 dni przed upływem wyżej wskazanego okresu (czyli 180 dni od dnia wejścia w życie przepisów nowelizacji), a więc de facto 90 dni od ich wejścia w życie.

Czy wodociągi były zobowiązane do składania wniosków o zatwierdzanie taryf?

Ścieżka druga zakłada, że przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne przed dniem wejścia w życie przepisów nowelizacji – było lub będzie zobowiązane do złożenia wniosku o zatwierdzenie taryf na gruncie obecnie obowiązujących przepisów. W tym punkcie pojawiają się trzy warianty, gdyż dalszy sposób procedowania zależy od momentu w jakim znajduje się bieg określonych terminów w ramach procedury taryfowej.

Wariant A zakłada, że do dnia wejścia nowelizacji w życie przedsiębiorstwo złożyło wniosek, rada gminy nie podjęła uchwały o zatwierdzeniu taryf, a 45-dniowy termin na podjęcie uchwały przez radę gminy nie upłynął. W tym przypadku włodarz gminy będzie zobowiązany, w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji, do przekazania Wodom Polskim dokumentacji dotyczącej postępowań o zatwierdzenie taryf. Organ regulacyjny wezwie przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne do uzupełnienia wniosku w terminie co najmniej 21 dni i przedłożenia dokumentacji spełniającej wymogi wynikające z nowelizacji (nowe załączniki – tabele, elementy uzasadnienia wniosku oraz kalkulacja cen i stawek opłat na 3 lata). Na wydanie regulator będzie miał 90 dni (od momentu uzupełnienia wniosku przez przedsiębiorstwo) na wydanie decyzji.

Wariant B zakłada, że do dnia wejścia nowelizacji w życie przedsiębiorstwo złożyło wniosek, rada gminy nie podjęła uchwały o zatwierdzeniu taryf, ale minął 45-dniowy termin na podjęcie uchwały przez radę gminy, jednocześnie zaś nie upłynął 70-dniowy termin od dnia złożenia wniosku. Wówczas okres obowiązywania taryfy zweryfikowanej przez wójta (burmistrza, prezydenta) rozpoczyna się od dnia wejścia w życie nowelizacji. Taryfy obowiązują przez okres 180 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji. W tym przypadku wniosek o zatwierdzenie powinien zostać złożony do organu regulacyjnego na 90 dni przed upływem wyżej wskazanego okresu (tj. 180 dni od dnia wejścia w życie przepisów nowelizacji), a więc w praktyce również 90 dni od ich wejścia w życie.

CZYTAJ TAKŻE: Woda nie podrożeje – informuje Ministerstwo Środowiska

Woda nie podrożeje – informuje Ministerstwo Środowiska

Istnieje jeszcze trzecia opcja, wariant C, w którym założyć można, że do dnia wejścia nowelizacji w życie przedsiębiorstwo złożyło wniosek, a rada zdążyła zatwierdzić taryfy w terminie 45 dni od daty złożenia wniosku, a jednocześnie termin 70 dni od dnia złożenia wniosku nie upłynął.

W tym przypadku brak jednoznacznej regulacji w przepisach przejściowych ustawy nowelizującej. Jak zaznacza M. Faron wątpliwości interpretacyjne sprowadzają się do tego, która z taryf – dotychczasowa czy zatwierdzona przez radę gminy – będzie obowiązywać przez okres 180 dni od momentu wejścia w życie przepisów nowelizacji.

– Tworząc wykładnię przez analogię zastosowanie znajdzie w analizowanym przypadku wariant B, a zatem taryfy zweryfikowane przez wójta (burmistrza, prezydenta) wejdą w życie w dniu wejścia w życie przepisów nowelizacji i obowiązywać będą przez okres 180 dni od tego momentu. Wówczas przedsiębiorstwo powinno złożyć wniosek w terminie 90 dni przed upływem wyżej wskazanego okresu. Z ostrożności nie można jednak wykluczyć, iż w takiej sytuacji organ regulacyjny uzna, iż zastosowanie również znajdzie art. 9 ust 1, tzn. że dojdzie do przedłużenia na 180 dni czasu obowiązywania dotychczasowych taryf, a nie iż przez ten okres obowiązywały będą taryfy zatwierdzone przez radę gminy w ostatnich tygodniach przed wejściem w życie nowelizacji – tłumaczy Mateusz Faron.

Wniosek o przedłużenie obowiązujących taryf

Z tej możliwości skorzystało sporo przedsiębiorstw, składając przed dniem wejścia w życie przepisów nowelizacji wniosek o przedłużenie czasu obowiązywania dotychczasowych taryf na jeden rok. Jeżeli rada gminy podjęła taką uchwałę, w nowym prawie nie ma jednoznacznej regulacji w przepisach przejściowych ustawy nowelizującej.

Jednak w opinii prawników z Kancelarii Radców Prawnych Zygmunt Jerzmanowski i Wspólnicy zastosowanie znajdzie w analizowanym przypadku analogicznie opisana wyżej Ścieżka I (art. 9 ust 1), a zatem taryfy przedłużone przez radę gminy będą obowiązywać przez okres 180 dni od daty wejścia w życie nowelizacji. Jednocześnie przedsiębiorstwo musi złożyć wniosek w terminie 90 dni przed upływem tego terminu.

Czy od nowego roku ceny wody pójdą w górę?

Na to pytanie nie można odpowiedzieć jednoznacznie. Wszystko zależy bowiem od wodociągów, które dostarczają wodę i odprowadzą ścieki w danej miejscowości.

Wiele przedsiębiorstw wod-kan zdecydowało się jednak na niezmienianie wysokości opłat od 1 stycznia 2018 roku. Są wśród nich m.in. Dąbrowa Górnicza (dzięki dopłatom z budżetu miasta), Ruda Śląska, Kalisz, Gdańsk, Nowy Sącz, Kielce, Opole, Bydgoszcz, Poznań czy Kraków.

Podwyżek nie wykluczają natomiast wodociągi we Wrocławiu. – Kalkulacja taryf będzie mogła być przeprowadzona dopiero gdy wejdzie w życie nowe rozporządzenie.
Powinno ukazać się ono do końca roku i wtedy przedsiębiorstwo będzie miało ok. 3 miesięcy na złożenie wniosku taryfowego. Do tego czasu będą obowiązywały aktualne stawki – wyjaśnia Tomasz Jankowski, rzecznik prasowy MPWiK we Wrocławiu.

Od stycznia droższa woda będzie m.in. w Koszalinie. Jak tłumaczą zarządcy wodociągów, wzrost cen wody będzie wynikał m.in. ze zmiany Prawa wodnego i wprowadzenia stałej opłaty za pobór wód podziemnych i powierzchniowych.

Warto zaznaczyć, że część przedsiębiorstw wod-kan ustala taryfy w połowie roku i w założeniu mają obowiązywać one do czerwca 2018 roku. Jednak czy ceny nie zmienią się wcześniej, według prawników trudno jasno określić.