Rekordowy poziom wnioskowania w ramach Programu LIFE

Znamy już wyniki ubiegłorocznego naboru wniosków do finansowanego ze środków Unii Europejskiej, Programu LIFE. W 2021 roku odbyły się pierwsze nabory wniosków LIFE w perspektywie finansowej 2021-2027.

W tym kontekście Polska wykazała się najwyższą w historii aktywnością, bo aż 106 podmiotów z naszego kraju pełniło rolę beneficjentów koordynujących i partnerów projektów. Dało to naszemu krajowi 4. miejsce w rankingu państw UE, co przełożyło się na rekordowy poziom pozyskanych środków w ramach Programu LIFE.

Pozyskano aż 43,7 mln euro  

Wyniki podsumowanego właśnie naboru są najlepsze w dotychczasowej historii LIFE w Polsce. Polscy wnioskodawcy uzyskali deklarację dofinansowania dla ośmiu projektów – w tym dwóch strategicznych. Natomiast łączna wnioskowana kwota dofinansowania LIFE to ok. 43,7 mln euro, co stanowi ponad połowę sumy pozyskanej przez Polskę w całej poprzedniej perspektywie finansowej na lata 2014-2020 (ok. 80,5 mln euro).

Nauka i zielone inwestycje

– Program LIFE wspiera innowacje w obszarze ochrony środowiska, a przez to w szczególny sposób daje impuls dla rozwoju zielonej gospodarki – mówi minister klimatu i środowiska Anna Moskwa.

– Dzięki LIFE można nie tylko w praktyce wykorzystać osiągnięcia naukowe na rzecz ochrony klimatu, czy przetestować innowacyjne rozwiązania w obszarze gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), ochrony powietrza, wody i gleby, ale także zdobyć pierwsze doświadczenia we współpracy międzynarodowej oraz promocji ekoinnowacji na rynku unijnym. Dlatego tym bardziej cieszy mnie rekordowy poziom absorbcji środków z programu. Wierzę, że pomogą one budować naszą przewagę konkurencyjną w oparciu o tak pożądane zielone inwestycje i innowacje – podkreśla szefowa resortu klimatu i środowiska.

Szeroki wachlarz zielonych inwestycji

W ramach Programu LIFE realizować można projekty multidyscyplinarne o bardzo szerokim zakresie tematycznym, wykorzystując potencjał współpracy podmiotów o różnych kompetencjach. Co jest szczególnie ważne w przypadku  kooperacji podmiotów z różnych regionów.

Jest tak ponieważ  ich konsorcja mogą w projektach LIFE korzystać z dodatkowego wsparcia merytorycznego i finansowego oferowanego przez NFOŚiGW, które uzupełnia bezzwrotne dofinansowanie KE do poziomu 95% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.

Torfowiska i neutralność klimatyczna

Polskie podmioty mogą pochwalić się zaakceptowaniem dwóch wniosków na realizację skomplikowanych projektów strategicznych. Pierwszy z nich, przekazany przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej we współpracy z Generalną Dyrekcją Ochrony Środowiska, dotyczy ochrony torfowisk w Polsce (ochrona ostoi wielu zagrożonych gatunków roślin i zwierząt, redukcja emisji CO₂, retencja wody).

Drugi projekt złożony przez Województwo Wielkopolskie dotyczy wdrażania Strategii na rzecz Neutralności Klimatycznej Wielkopolska Wschodnia 2040. Dodajmy, że dofinansowanie Komisji Europejskiej dla tych projektów to odpowiednio kwoty: 10,8 i 20,5 mln euro.

Natura 200 i ptaki siewkowe

Natomiast w podprogramie „Przyroda i różnorodność biologiczna” dofinansowanie uzyskały dwa polskie wnioski: Ministerstwa Obrony Narodowej (drugi projekt LIFE złożony przez MON), pod nazwą: „Wspieranie użytkowników terenów wojskowych w zarządzaniu obszarami Natura 2000” oraz projekt Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (Beneficjent trzeciego projektu LIFE) pod nazwą: „Odtworzenie populacji ptaków siewkowych podmokłych łąk w Polsce poprzez tworzenie dużych ostoi”.

Ekoświadomość i zagospodarowanie 

Z kolei w Podprogramie pod nazwą: „Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia”, dofinansowanie uzyskały dwa polskie wnioski. Pierwszy złożony przez Politechnikę Łódzką (pierwszy projekt w ramach LIFE) „Kompleksowe podnoszenie świadomości i zmiana zachowań społecznych na rzecz miasta wolnego od rtęci”. I projekt złożony przez Firmę INVESTEKO S.A. (trzeci projekt LIFE tej firmy) p.n.:  „Zagospodarowanie zmieszanych twardych odpadów tworzyw sztucznych przy zastosowaniu gospodarki o obiegu zamkniętym”.

Teledetekcja i kwalifikacje pracowników

Natomiast w podprogramie pn. „Łagodzenie zmian klimatu i przystosowanie się do nich”, zaakceptowano jeden wniosek z Polski złożony przez MGGP Aero pn. „Wykorzystanie teledetekcji do zarządzania niebiesko-zieloną infrastrukturą w procesie adaptacji miasta do zmian klimatu”.

W podprogramie „Przejście na czystą energię (CET)” sukces odniósł wniosek złożony przez Krajową Agencję Poszanowania Energii (KAPE), który dotyczy opracowania i wdrożenia strategii podnoszenia kwalifikacji pracowników i kandydatów do pracy w sektorze budowlanym. Dodajmy, że KAPE została też współbeneficjentem sześciu innych wniosków zagranicznych zaakceptowanych w podprogramie CET.

Program zarządzany przez KE

Program LIFE to jedyny program zarządzany na poziomie Komisji Europejskiej i w całości poświęcony zagadnieniom ochrony środowiska, przyrody, klimatu oraz transformacji energetycznej.

W ramach programu możliwe jest uzyskanie wsparcia na realizację m.in. projektów aktywnej ochrony przyrody na obszarach Natura 2000, testowania i przygotowania do szerokiego rozpowszechnienia rozwiązań mogących przyczynić się do poprawy stanu środowiska oraz przezwyciężania barier w przechodzeniu na czystą energię.

Rola NFOŚiGW w LIFE 

Natomiast na poziomie krajowym Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej udziela wsparcia polskim beneficjentom zarówno jako Krajowy Punkt Kontaktowy LIFE, konsultujący przygotowanie wniosków LIFE i prowadzący szkolenia w zakresie wymogów Komisji Europejskiej.

Rolą NFOŚiGW jest też udzielanie dofinansowania przedsięwzięciom LIFE ze środków krajowych w formie dotacji lub w formie pożyczki.

Od 2020 r. NFOŚiGW udziela także wsparcia polskim beneficjentom Programu LIFE, oferując im w ramach odrębnych naborów dofinansowanie w formie dotacji na przygotowanie wniosków LIFE do KE m.in. w ramach Inkubatora wniosków LIFE.