Rybnik zdecydował się na odważne działania, porzucając tradycyjne metody działania, które były oparte na wydobyciu węgla. Zmiana tego stanu rzeczy wymagała spójnej, długofalowej strategii.
W całym kraju to właśnie właściciele domów jednorodzinnych w Rybniku w ciągu pięciu lat złożyli najwięcej, bo blisko 6300 wniosków do programu “Czyste Powietrze”. Równocześnie miasto zajęło się budynkami należącymi do samorządu, eliminując prawie 2000 przestarzałych, węglowych źródeł ciepła w mieszkaniach komunalnych. W tym samym czasie ponad 150 budynków poddano termomodernizacji. Te działania wprowadziły miasto na ścieżkę strategicznej transformacji energetycznej. Z końcem 2023 r. w lokalnej elektrowni wyłączono dwa duże bloki węglowe, pracujące od 50 lat, planując ich zastąpienie nowoczesnym blokiem gazowym. W kwietniu 2024 r. miasto pozyskało rekordowe dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej na budowę instalacji odnawialnych oraz magazynów energii.
Działania miękkie
- Komunikacja i świadomość: Miasto zainwestowało w budowanie świadomości społecznej od dekady, poprzez kampanie edukacyjne, spotkania, debaty, i akcje informacyjne. Działania te miały na celu uświadomienie mieszkańcom negatywnych skutków zanieczyszczenia powietrza oraz konieczność zmiany sposobu ogrzewania.
- Fachowe kadry i wsparcie mieszkańców: Rybnik zapewnił mieszkańcom wsparcie w pozyskiwaniu dofinansowań, otwierając punkt konsultacyjny programu “Czyste Powietrze” i angażując lokalną fundację do udzielania pomocy przy składaniu wniosków. Dodatkowo, urzędnicy miasta aktywnie wspierali pozyskiwanie funduszy zewnętrznych na termomodernizację.
- Spójność społeczna: Miasto zwróciło uwagę na ubóstwo energetyczne, wprowadzając innowacyjne projekty, takie jak cohousing dla seniorów oraz Wspólny Stół, które mają na celu wsparcie osób z problemami finansowymi.
Działania twarde
- Wymiana źródeł ciepła: Rybnik przeprowadził masową wymianę przestarzałych urządzeń grzewczych na bardziej ekologiczne, korzystając z różnych źródeł finansowania.
- Termomodernizacja i inwestycje w czystą energię: Oprócz wymiany źródeł ciepła, miasto prowadziło termomodernizację budynków oraz inwestycje w infrastrukturę energetyczną opartą na energii odnawialnej.
- Monitoring i kontrola: Rybnik stale monitoruje poziom zanieczyszczenia powietrza i przeprowadza kontrole w prywatnych posesjach, zapewniając skuteczne środki kontroli.
- Innowacyjne rozwiązania: Miasto uczestniczy w projektach badawczych i stosuje innowacyjne narzędzia do planowania transformacji energetycznej.
Efekty
Dzięki skoordynowanym działaniom miasto zanotowało znaczącą poprawę jakości powietrza w ciągu ostatniej dekady. Liczba dni smogowych z przekroczeniem normy PM10 spadła z 149 do zaledwie 23. To zdecydowana zmiana, która wpłynęła na dobrostan i zdrowie mieszkańców. Rybnik stał się przykładem dla innych miast w Polsce, demonstrując, że transformacja energetyczna i walka ze smogiem są możliwe i skuteczne.
Widać wyraźnie, że dokonane zmiany są odczuwalne i wymierne. Jednakże miasto zdaje sobie sprawę, że dalsze wysiłki są konieczne. Pomimo osiągniętych sukcesów, nadal pozostaje wiele do zrobienia. Rybnik, który jeszcze niedawno był symbolem zanieczyszczenia, teraz jest przykładem sukcesu i determinacji w walce o czyste powietrze i zrównoważoną przyszłość energetyczną.
Komentarze (0)